VN Rapport Klimaatverandering 2023: wat wij nu doen of nalaten heeft de komende eeuwen impact
Meer dan een eeuw van verbranding van fossiele brandstoffen en ongelijk en niet-duurzaam energie- en landgebruik hebben geleid tot een opwarming van de aarde met 1,1°C boven het pre-industriële niveau. Dat resulteert in frequentere en intensere extreme weersomstandigheden die steeds gevaarlijkere gevolgen hebben voor natuur en mensen in elke regio van de wereld.
Maar er zijn meerdere, haalbare en effectieve opties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en ons aan te passen aan door de mens veroorzaakte klimaatverandering, en ze zijn nu beschikbaar, aldus wetenschappers in het laatste rapport dat op 20 maart is uitgebracht door het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).
Het rapport probeert positief te blijven maar wie er dieper induikt ziet een alarmerende boodschap ook als we er in slagen de uitstoot van broeikasgassen stevig te reduceren zal de aarde de komende eeuw op blijven warmen. Hoezeer we het vuurtje opstoken voor komende generaties kinderen en kleinkinderen hangt van de nu levende generaties af.
De onderstaande ontwikkelingstrajecten (rood naar groen) en de bijbehorende resultaten (rechterpaneel) laten zien dat er een snel kleiner wordende kans is om een leefbare en duurzame toekomst voor iedereen veilig te stellen. Uiteenlopende trajecten illustreren dat op elkaar inwerkende keuzes en acties van diverse actoren uit de overheid, de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld klimaatbestendige ontwikkeling kunnen bevorderen en dat ze duurzaamheid en lagere emissies en aanpassing mogelijk kunnen maken.
Klimatologische en niet-klimatologische gebeurtenissen, zoals droogtes, overstromingen of pandemieën, veroorzaken zwaardere schokken voor trajecten met een lagere klimaatbestendige ontwikkeling (rood naar geel) dan voor trajecten met een hogere klimaatbestendige ontwikkeling (groen). Er zijn grenzen aan aanpassing en aanpassingsvermogen voor sommige menselijke en natuurlijke systemen bij een opwarming van de aarde van 1,5°C, en met elke opwarming zullen verliezen en schade toenemen. De ontwikkelingstrajecten die landen in alle stadia van economische ontwikkeling volgen, hebben invloed op de uitstoot van broeikasgassen en op de uitdagingen en kansen voor beperking, die per land en regio verschillen. Paden en kansen voor actie worden gevormd door eerdere acties (of inactiviteit en gemiste kansen; onderbroken pad) en faciliterende en beperkende voorwaarden (linkerpaneel), en vinden plaats in de context van klimaatrisico's, aanpassingsbeperkingen en ontwikkelingskloven. Hoe langer emissiereducties worden uitgesteld, hoe minder effectieve aanpassingsmogelijkheden mogelijk zijn
Het nemen van effectieve en billijke klimaatmaatregelen zal niet alleen de verliezen en schade voor de natuur en de mensen verminderen, het zal ook bredere voordelen opleveren, benadrukt het rapport, waarmee de urgentie wordt onderstreept om nu ambitieuzere maatregelen te nemen om een leefbare, duurzame toekomst voor iedereen veilig te stellen.
Klimaatverandering heeft al wijdverspreide gevolgen en daarmee samenhangende verliezen en schade aan menselijke systemen en veranderde aardse, zoetwater- en oceaanecosystemen wereldwijd veroorzaakt. Fysieke waterbeschikbaarheid omvat de balans van water dat beschikbaar is uit verschillende bronnen, waaronder grondwater, waterkwaliteit en vraag naar water.
Wereldwijde aanduidingen van geestelijke gezondheid en ontheemding laten alleen beoordeelde regio's zien.
Betrouwbaarheids- en waarschijnlijkheidsniveaus weerspiegelen de beoordeling van de toeschrijving van de waargenomen klimatologische impact-driver aan menselijke invloed. (c) Waargenomen (1900–2020) en verwachte (2021–2100) veranderingen in de mondiale oppervlaktetemperatuur (ten opzichte van 1850–1900), die verband houden met veranderde klimaatomstandigheden en effecten laten zien hoe het klimaat al is veranderd en zal veranderen gedurende de levensduur van drie representatieve generaties (geboren in 1950, 1980 en 2020). Toekomstige projecties (2021–2100) van veranderingen in de mondiale oppervlaktetemperatuur worden weergegeven voor verschillende BKG-emissiescenario's.
Veranderingen in de jaarlijkse wereldwijde oppervlaktetemperaturen worden gepresenteerd als 'klimaatstrepen', waarbij toekomstige projecties de door de mens veroorzaakte langetermijntrends en voortdurende modulatie door natuurlijke variabiliteit laten zien (hier weergegeven met behulp van waargenomen niveaus van natuurlijke variabiliteit in het verleden). Kleuren op de generatiepictogrammen komen overeen met de globale oppervlaktetemperatuurstrepen voor elk jaar.
.gif)
