In Memoriam Martin Jonkers 1955 - 2019: Friends For Ever!

12 juni 2019 door gastauteur

(Peer Emmelot) Op 8 juni overleed op 63-jarige leeftijd Martin Jonkers. Peer Emmelot en Wim de Boek, blikken, in woord en beeld, terug op een dierbare vriend.

Mijn gedachten dwalen af naar 13 oktober 1993. Rotterdam is veranderd in een vesting. De Mobiele Eenheid en de Engelse hooligans raken slaags op het Stadhuisplein. Want ja, het Nederlands voetbalelftal speelt in stadion Feyenoord een cruciale wedstrijd tegen Engeland om zich te plaatsen voor het WK 1994 in de Verenigde Staten. In de schaduw van dit geweld vindt er op datzelfde Stadhuisplein tegelijk een huwelijksfeest plaats: Martin Jonkers trouwt er die dag met zijn Astrid. (Kopfoto: Martin Jonkers: 1955-2019)

Nog maar een jaar daarvoor ontmoetten ze elkaar in de causerie '’t Boerengat'. Martin werkte er achter de bar bij zijn broer Imre die daar met compagnon Paul Kesting een razend populaire hotspot runde. Astrid werkte eerder al in het Zuiderpark-hotel en bij Melief Bender. Zo waren de twee geliefden beiden aangestoken door het horeca virus en gingen ze op zoek naar een eigen plek.

Met behulp van een bevriende financier konden ze begin 1994 proeflokaal 'De Ridder' aan de Mauritsweg overnemen om er hun eigen stempel op te drukken. Dat laatste lukte al snel.

Foto: Stemmige en nu symbolische foto van het Proeflokaal De Ridder uit het tijdperk Martin en Astrid Jonkers

Hun gastvrijheid en het vermogen om van eenieder de naam te onthouden, zorgden er voor dat vele vroegere gasten weer terugkwamen naar 'De Ridder' en dat ze zich er onmiddellijk thuis voelden. Het was een café -klein en intiem- waar plezier en discussies hand in hand gingen, waar romances ontstonden en waar ruzies werden bijgelegd. Er waren niet al te veel gelegenheden waar je alleen naar toe kan, maar in 'De Ridder' was je niet alleen, want het echtpaar Jonkers zorgde voor je. De vrijdagmiddagborrel in 'het café groeide uit tot een wekelijks treffen van vrienden, en bekenden maar ook nieuwe gasten. Daarnaast was er de maandagmiddagclub van mensen die er al 30 jaar kwamen (en dat nog steeds doen). Ook de studenten van S.S.R.-Rotterdam werden er vaste klant. Vermaard werden de zondagmiddagen met jazzartiesten en voordrachten van vertellers en dichters. Het was ook op deze dagen dat Martin ons liet meegenieten van zijn zangtalent. Hij werd zo beroemd om zijn vertolkingen van zijn favoriete twee nummers 'Just the way you are' van Billy Joel en het magistrale 'Summertime' van Ella Fitzgerald. Als hij vooralsnog weigerde te zingen en de middag vorderde werd er harder en luidruchtiger geroepen of hij toch maar vooral deze nummers wilde zingen. Zo gingen we ook met velen mee naar het 'barkeepsgala' waar 'onze Martin' dan een perfecte vertolking gaf van 'Malle Babbe'. Hij was dé zanger van de avond en kreeg de hele zaal mee. Onvergetelijk!

Foto: Kastelein Martin Jonkers werkte na zijn Riddertijd kort in Café Timmer Oude Binnenweg

Met zingen was hij overigens al vroeg begonnen, op zijn 18e in het bandje de 'KLYX' (zie bijgaande foto).

Dan waren er bridgen en klaverjassen op de zaterdagmiddag, domino spelen op de dinsdagavond, een eigen bierpul van tin -meer dan 150 werden er uitgestald op de planken tegenover de bar- voor iedere vaste gast. De creativiteit van Martin en Astrid kende geen grenzen om de klanten te binden. De keerzijde was dat het drukke stel nooit op vakantie kon. Maar daar werd wat op gevonden: tot tweemaal toe werd de kroeg opengehouden door oud-eigenaren en een volgende keer door vaste gasten die wisselend optraden als barkeeper en kassier. Een mooi staaltje van loyaliteit van de klanten aan Martin en Astrid.

Foto: Martin Jonkers zingt Summertime begeleid door Barend Petersen en Fred van Zegveld op het Richard Coppieters Tribute in Zaal De Unie november 2011

Hier moet ik niet vergeten een whiskyproeverij te noemen, waarbij een manager van Johnnie Walker betrokken was. De manager liet de aanwezigen allerlei staaltjes van het vermaarde whiskymerk proeven en hoewel een aantal aanwezigen eigenlijk geen whiskydrinkers waren, werd het wel steeds ‘gezelliger’. De proeverij werd besloten met een rondvraag over een whiskysoort en tot mijn stomme verbazing won ik, met mijn achteloze antwoord uit het niets, een trui van Johnnie Walker met de tekst 'Friends for Ever' erop. De volgende dag herinnerde ik me vaag dat Astrid mij had ingefluisterd dat Martin heel graag die trui had willen winnen. Omdat hij kort daarna jarig was, heb ik hem de trui toen maar cadeau gedaan. Vol trots heeft hij hem daarna lange tijd gedragen.

Was het dan altijd goed daar? Nee natuurlijk niet! Maar ach, wat maakt het uit nu? De charme van Martin won het van zijn eigenwijze optreden, als hij zich gevraagd of ongevraagd mengde in cafédiscussies over bijvoorbeeld de grote wereldproblemen, als de kleine bonnetjes soms wat ‘snel’ omgezet werden in guldens en later euro’s. Vanaf de zijlijn genoot ik intussen van het spel.

Het was begin 2006 dat Astrid de gevolgen van haar turbulente leven begon te voelen. Niet goed meer zelfstandig kunnen denken, handelen en werken was het gevolg. Na een lange behandeling zagen we haar toch weer terug in 'De Ridder'. Martin steunde haar in alles. Het was vertederend om te zien hoe hij haar nooit afviel en probeerde haar leven aangenaam en haar ziekte dragelijk te laten zijn. In 2008, toch nog plotseling en op een veel te jonge leeftijd, overlijdt ze. Honderden 'Riddervrienden' namen afscheid van haar. Martin stond er vanaf dat moment alleen voor. Al snel daarna kreeg hij ook gezondheidsklachten. In 2010 besloot hij de zaak te verkopen aan Willem van den Broek, de huidige eigenaar. Voor ons oude 'Riddergasten' was het café nooit meer hetzelfde.

Foto: ‘Vriendendiensten draaiden’ bij afwezigheid van Martin en Astrid. Van links naar rechts Martin’s dochter Chantal, Imre naast broer Martin Jonkers en gastkastelein, ooit direkteur voormalig Zuiderziekenhuis, Engelbert de Baat

Ik hield contact met Martin. We gingen nog wel eens stappen, naar `Barclay’ of een enkele keer naar café 'De Klapdeur' of biljarten bij mij thuis. Martin organiseerde met vriend Wim de Boek in 2013 nog een eerbetoon aan Anna Vingerhoets middels een prachtig glossy magazine. Het was zo’n beetje de laatste gelegenheid waar hij in het openbaar trad. Zijn gezondheid liet hem al een tijd in de steek en alsof het zo moest zijn, sloeg het noodlot eind november 2018 toe. Wim en ondergetekende organiseerden een reünie in 'De Ridder' naar aanleiding van het 50-jarig bestaan. Martin beloofde vlak daarvoor nog zeker aanwezig te zijn. De reünie was geslaagd, zij het dat Martin er niet bij was. Daags erna werd hij gevonden achter zijn voordeur. Hij bleek door een herseninfarct te zijn getroffen. Opname in Erasmus MC en later in Antonius Binnenweg brachten weinig verbetering. We zagen dat Martin langzaam achteruitging en zich overgaf aan wat komen zou.

Het verschrikkelijke nieuws op 8 juni dat hij was overleden voelt als de leegte die het verlies van een vriend nu eenmaal is. Tegelijkertijd geeft het rust, want zo langzaam wegkwijnen gun je zeker niet een vriend.

18 juni aanstaande nemen we om 13.30 in Crematorium Hofwijk afscheid van Martin Ik weet zeker dat daar velen bij aanwezig zullen zijn. Want het is toch maar door Astrid en Martin en door café ‘De Ridder’ dat we allen ‘Friends For Ever’ zijn.

Lieve vriend, rust zacht. We zullen je niet vergeten.

Rotterdam, 11 juni 2019

Foto: Twee Ridders in een Rotterdams Proeflokaal aan de Mauritsweg 28 in het jaar 2002

Foto's: Wim de Boek