Leve de tsaar

18 juni 2022 door Han van der Horst
Leve de tsaar
Joyce in Triëste een dag na Bloomsday in Dublin Foto HvdH

Hier in Triëst kom je op verschillende plekken in de stad standbeelden tegen van grote schrijvers die er een tijd lang hebben verbleven. Ze hebben dezelfde kleur als monsieur Jacques op de Coolsingel maar zijn een stuk groter. Wel verblijven ze op dezelfde manier in de stad. Italo Svevo en James Joyce zijn aan het wandelen. Gabriele D'Annunzio zit op een parkbank voor de beurs naast een stapel boeken. In eentje zit hij misnoegd te bladeren. D´Annunzio is nooit alleen. Bijna altijd zit er wel iemand pal naast hem, voor de lol of voor een selfie.

Tsaar Aleksander I

Er is eigenlijk maar één beeld in Rotterdam dat echt op deze grootheden lijkt. Ergens aan de Willemskade staat tsaar Peter de Grote naar de Maas te staren. Hij werd een aantal jaren geleden ten geschenke gegeven door een Russische oligarch. Gelukkig zijn er nog geen hysterische persoonlijkheden opgestaan die verwijdering geëist hebben. Het zou van kleinheid getuigen als zich een zuiveringsmentaliteit zou voordoen.

Toch is het jammer dat die oligarch zich destijds niet eerst heeft verdiept in de geschiedenis van Rotterdam. Er is wel degelijk een tsaar geweest die door deze stad zonder reserves in het hart gesloten is. Dat was niet Peter de Grote maar Alexander I, die in 1816 alle meisjes uit de hogere milieus het hoofd op hol gebracht heeft. Hij zorgde er voor dat ze zich stuk voor stuk prinses voelden uit een sprookje. Hij maakte een ogenblik hun tederste fantasieën waar. Hij gaf de indruk dat hij ze allemaal in hun hart sloot.

Bistro

Het is tekenend voor Poetin dat hij zich op de spijkerharde Peter de Grote beriep en niet op deze charmeur en fantast, die er toch in slaagde Napoleon op de knieën te dwingen. Het is vooral aan tsaar Aleksander te danken dat het Franse keizerrijk werd verslagen. Het waren Russische Kozakken die in 1813 de Franse troepen ons land uitduwden. Ze slaakten een kreet die meteen een plaats kreeg in de Nederlandse taal en die nimmer meer verliet: ¨Hoera¨. Tweemaal bezetten de Russen Parijs in die jaren, eenmaal met hulp van het heropgerichte Nederlandse leger dat Montmartre voor zijn rekening nam. De officieren van Aleksander's leger wensten door de Parijse horeca zonder dralen te worden bediend. ¨Bistro¨ riepen ze dan, ¨snel¨. En zo werd bistro een soort restaurant waar je niet lang op je bestelling moest wachten.

Congres van Wenen

Tsaar Aleksander speelde een grote rol op het congres van Wenen waar Europa opnieuw werd ingericht. Daarna maakte hij een triomftocht die hem ook naar Nederland bracht ook al omdat kroonprins Willem II in sint Petersburg een waanzinnige bruiloft had gevierd met zijn zusje Anna Palowna.

Aleksander kwam een paar dagen te laat zodat het stadsbestuur van Rotterdam naar ik meen 32 emmers consumptie-ijs voor het diner had moeten laten smelten. Toen de keizer toch verscheen, was hij incognito. Hij wist het ontvangstcomité ongezien te passeren om zich naar het Schielandhuis te begeven dat destijds al voor het bezoek van keizer Napoleon was verbouwd en nog steeds een keizerlijke residentie was. De Rotterdamse vrouwen en meisjes hadden allemaal prachtige japonnen laten maken voor het bal dat aan de keizer werd aangeboden in de marinewerf, waar ook het diner zou worden gehouden.

Rotterdamse meisjes

Aleksander ging in zijn gala-uniform naar de Marinewerf. Daar keurde hij het diner geen blik waardig maar danste de hele nacht met zoveel mogelijk Rotterdamse meisjes. Nu en dan werkte hij snel een sandwich naar binnen. De tsaar danste onvermoeibaar tot niemand meer een voet kon verzetten. Daarna pas trok hij zich terug.

Wilt U zien hoe de Russisch cineast Bondarchuk in 1965 de entree van deze keizer in beeld bracht? Bekijk dan dit fragment van Oorlog en Vrede (1965)

Jammer dat Aleksander I niet ergens in de stad naar de Rotterdamse meisjes staat te kijken.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.