'Feiten die niet kloppen met ons zelfbeeld.' 4 mei toespraak op begraafplaats Crooswijk

05 mei 2022 door incidentele auteur
'Feiten die niet kloppen met ons zelfbeeld.'  4 mei toespraak op begraafplaats  Crooswijk
Ingang begraafplaats Crooswijk - Foto oorlogsgravenstichting

(Aalmoezenier Pieter Visschers)  Een van de best bekeken televisieprogramma ’s van de laatste tijd was ‘het verhaal van Nederland’. Misschien heeft u het ook gevolgd. Een serie over onze geschiedenis met soms interessante doorkijkjes naar wie we zijn als Nederlanders.

De laatste aflevering ging over de Tweede Wereldoorlog. Ik moet u eerlijk zeggen dat ik er niet zoveel van verwachtte. Want als het over ‘de oorlog’ gaat,  gaat het meestal over de terreur van de Duitsers, de Jodenvervolging en het verzet. Het beeld is bekend. We konden er weinig aan doen. Het overkwam ons allemaal.

De kracht van de serie zat er echter in dat ze ons feiten presenteerde die eigenlijk helemaal niet zo klopten met het beeld dat we van onszelf hebben. Of zoals Daan Schuurmans, de presentator het formuleerde; ‘Tijdens de tweede wereldoorlog leren we hoe kwetsbaar onze beschaving is. Er worden voor onze ogen oorlogsmisdaden gepleegd. Niet alleen door de Duitsers, maar ook door onszelf.’ Door onszelf? Hoezo? Door onszelf? We waren toch slachtoffer? Mensen met principes? Van recht en rechtvaardigheid. Altijd bereid om te vechten voor de goede zaak? 

Maar niets is wat het lijkt. Nergens werden zoveel Joden weggevoerd als uit Nederland. Omdat onze ambtenaren hun boekhouding zo goed op orde hadden. 25.000 Nederlandse mannen namen deel aan de Duitse waffen SS. Meebewegen met het Duitse bestuur heette dat…. Om zelf buiten schot te blijven. 

Niets is wat het lijkt. Nergens werden zoveel Joden weggevoerd als uit Nederland

Het verhaal van Nederland zien we het liefst als een succesverhaal over moed en trots. Maar het bleek nogal flets. 90% van de bevolking ging lijdzaam mee in de terreur van de bezetter. En ondergingen het… Slechts 10% stak z’n nek uit en een deel van hen ligt hier op de begraafplaats.

Het verhaal van Nederland is ons verhaal…. Graag willen we in ons leven het verschil maken, gebruiken grote woorden. Maar wat doen we als het erop aankomt? Durven we dan de juiste beslissingen te nemen. Durven we ons te committeren aan een visie, aan een verhaal waar we achter staan. Een overtuiging misschien?

Ik merk er weinig van. Het leger wordt steeds leger, de politiek steeds lelijker, en de samenleving steeds eenzamer. We zitten op een keerpunt in onze geschiedenis. De oude verhalen voldoen niet meer. En de bronnen van inspiratie; zoals geloof, filosofie en wetenschap zijn naar de marge verdrongen. We leven aan de oppervlakte, geld is onze God en we zien wel wat er op ons afkomt…

‘Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk’. Het is een uitspraak uit de bijbel. Als er geen visie is, geen goed verhaal, waarop moeten we onze keuzes dan baseren? 

Iedere beslissing om iets te doen, of niets te doen, heeft gevolgen. 
Deze meidagen zijn altijd weer een moment voor reflectie op ons eigen leven. Reflectie op ons morele kompas. 
Wat zou u doen….? Waar leef je voor? Waar leef je van? Wat is jouw verhaal waarin je gelooft?  

Als u wilt, kunt u direct in stilte de begraafplaats bezoeken. Daar liggen veel jonge mensen met een goed verhaal: Hun leven gegeven voor een ander. Misschien mag ik u dit jaar tijdens het lopen de vraag meegeven: waar leef ik voor? En waar sterf ik voor? Wat is mijn verhaal voor Nederland?

  Plaquettes Crooswijk -Foto oorlogsgravenstichting

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.