Veel tegenstanders stemden ook Macron

26 april 2022 door een van onze redacteuren

Macron op zondagavond in Parijs Screenshot. V&M van France 24

(update 26/4) Zittend president Macron wint opnieuw de presidentsverkiezingen. Hij doet dat met een overtuigende meerderheid van 58,5%. Zijn tegenstander Marine le Pen haalde met 41,5 % haar beste uitslag tot nu toe. De stijgende kosten van levensonderhoud, de coronacrisis, de brandstofprijzen speelden in haar voordeel. Ook veel 'tegenstanders' van Macron, maar nog grotere tegenstanders van Le Pen stemden op de zittende president. En opnieuw kwamen na de eerste ronde van de verkiezingen, de 'gewone'  Franse partijen, socialisten, republikeinen, groenen, er niet meer aan te pas. Het was de populisten van Le Pen tegen de sociaal-liberalen van Macron en diens partij, La République en marche. In die zin leken de Franse verkiezingen nog het meeste op de meest recente Amerikaanse presidentverkiezingen waar ook een de populist en in toenemende mate populistische partij het tegen een meer traditionele sociaal-liberale middenpartij opnam.  

Ongenoegen         

Het ongenoegen onder Franse burgers is dus duidelijk toegenomen. 41,5% voor Marine Le Pen, die al geruime tijd schaapskleren heeft aangetrokken. Dat is beduidend meer dan de 34% die ze bij de verkiezingen van 5 jaar geleden haalden. Toen was trouwens Macron met zijn partij nieuw en kersvers wat ook doorspeelde in zijn toenmalige winst. Evenals haar toenmalig zwakke optreden in het TV debat. Onder de 58,5% van de kiezers die nu Macron stemden, zaten, nu nog meer dan toen, niet alleen Macron-aanhangers, maar ook veel stemmers die de president als de minste van twee kwaden zien. Stemmers dus die Le Pen en haar extreem rechtse Rassemblent National van de overwinning met alle gevolgen van dien af wilden houden. Die partij wordt door sommigen als racistisch gezien en staat een restrictiever migratiebeleid voor waabij de nationale grenzen weer een belangrijker rol spelen.

Waar of niet, EU-vijandiger en Poetin-vriendelijker dan Macron is Le Pen zeker. Een overwinning van Le Pen zou waarschijnlijk ook een einde van de nu voor de EU centrale, goede Frans-Duitse relaties betekenen. Genoeg redenen voor democratisch gezinde stemmers dus om Le Pen tegen te willen houden. Tegelijk ook voor een deel van hen, geen echt positieve reden om voor Macron te kiezen.

Extreem rechts blokkeren 

Niemand die dat beter weet dan Macron zelf. Dat bleek ook uit zijn overwinningsspeech zondagavond bij de Eifeltoren. Daarin bedankte hij juist ook die stemmers: "Ik weet ook dat veel van onze landgenoten op mij hebben gestemd  - niet om de ideeën die ik koester te steunen - maar om die van extreemrechts te blokkeren. Ik wil hen hier bedanken en zeggen dat ik me daar bewust van ben en dat hun stem voor mij verplichtingen schept"  verschillen die de afgelopen weken zijn geuit", verklaarde hij zondagavond in het bijzijn van zijn aanhangers verzameld op de Champ-de-Mars in Parijs. 

72% opkomst 

Hij verwees vervolgens ook naar de meer dan een kwart van de kiezers die thuisbleven. De opkomst was 72%, "Ik denk ook aan al onze landgenoten die zich van stemming hebben onthouden. Hun stilzwijgen betekende een weigering om te kiezen. Daarop zullen we ook een antwoord moeten vinden." 

Maar bovenal verwees hij ook naar de Le Pen-stemmers: "Ten slotte denk ik aan degenen die op mevrouw Le Pen hebben gestemd, waaronder ik ken de teleurstelling vanavond.[...] De woede en meningsverschillen die hen ertoe hebben gebracht voor dit project te stemmen, moeten ook een antwoord krijgen."

Om daar iets aan te doen beloofde Macron een "nieuw tijdperk", dat anders zal zijn als de afgelopen presidentsperiode. 

Staatsman van kaliber

Intussen is de overwinning van Macron, hoewel in lijn der verwachting, een opluchting voor democratisch Europa. Het is ook een opluchting voor politiek Europa. Macron hoort immers, tot het kleine cohort staatslieden met visie, bekwaamheid, energie en formaat die Europa op dit kritische moment rijk is. In die zin hebben de Fransen ook hun verstand gebruikt door opnieuw Macron te kiezen. Dat geeft vertrouwen in onze Franse zuiderburen. Daar staan overigens de volgende verkiezingen alweer voor de deur:op 12 en 9 juni zijn in Frankrijk de parlementsverkiezingen.