EU opent Bureau Groenland
Het noorden van Zweden, van Finland, indirect Groenland als autonoom deel van Denemarken, een belangrijk deel van de Europese Unie (EU) bevindt zich in het noordpoolgebied. Als geopolitieke macht heeft de daarom EU strategische en dagelijkse belangen, zowel in het Europese Noordpoolgebied als in het bredere Noordpoolgebied. Die belangen overlappen tevens met de huidige klimaatveranderingen, welke zeer ingrijpend zijn in de poolgebieden en die bepalend zijn voor de toekomst van de hele wereld.
3 keer zo snel
Het noordpoolgebied is bijzonder gevoelig voor de opwarming van de aarde - het is de afgelopen 50 jaar gemiddeld drie keer zo snel opgewarmd als de planeet. De zee-ijsbedekking in het noordpoolgebied is op het laagste niveau sinds ten minste 1850 en zal naar verwachting ten minste één keer vóór 2050 praktisch ijsvrij zijn in de zomer. De ijskap neemt af en de permafrost in het noordpoolgebied ontdooit steeds meer. Deze onderling verbonden Arctische veranderingen zorgen ervoor dat de zeespiegel stijgt, dat weersystemen worden verstoord, dat kusterosie wordt versterkt, dat biodiversiteit verloren gaat en dat bijbehorende ecosystemen vernietigd worden. De consequenties daarvan zijn ingrijpend voor grote delen van de wereldbevolking niet in het minst voor kusstaten of ze nu rijk zoals Nederland of arm zoals Bangla Desh zijn.
Grote gevolgen
Het verlies van zonlicht en warmte reflectie door krimpend zee-ijs - het albedo-effect - en het vrijkomen van broeikasgassen door het ontdooien van de permafrost versnellen de klimaatverandering verder en kunnen bijdragen aan: het triggeren van kantelpunen in het klimaatsysteem. De gevolgen en aantasting van het milieu, strekken zich uit tot de hele planeet en hebben op meerdere manieren een diepgaande invloed op de natuur en mensen. inheemse volkeren zijn bijzonder zwaar getroffen en de verslechterende situatie zal de vooruitzichten voor de toekomst van nieuwe generaties ondermijnen. Het recente rapport van het Intergouvernementeel Panel over klimaatverandering (IPCC) benadrukt nogmaals, maar nu met zeer grote wetenschappelijke waarschijnlijkheid, de urgentie om nu daadkrachtig op te treden.
EU-landen stakeholder
Vorige week hebben de hoge vertegenwoordiger van de EU Joseph Borell en de EU-Commissie een aanpak voor een sterkere betrokkenheid van de EU voor een vreedzaam, duurzaam en welvarend noordpoolgebied voorgesteld. Het noordpoolgebied is van cruciaal strategisch belang voor de Europese Unie, gezien de klimaatverandering, de grondstoffen en de geostrategische invloed.
Met een zogeheten mededeling van de EU daarover streeft de Unie naar samenwerking met partners op het gebied van duurzame benaderingen om deze uitdagingen aan te gaan.
Bureau Groenland
Zo zal de EU in Groenland een bureau van de Europese Commissie oprichten, dat Arctische aangelegenheden meer onder de aandacht zal brengen in de externe betrekkingen van de EU. De EU-financiering zal ook worden gebruikt voor het aansturen van de groene transitie in het noordpoolgebied, ten bate van de plaatselijke bevolking. In de aanloop naar de VN-klimaatconferentie (COP26) die op 31 oktober begint in Glasgow en ter ondersteuning van wereldwijde klimaatactie wordt in de mededeling opgeroepen om olie, kolen en gas in de grond te houden. Dat laatste is belangrijk omdat omdat exploitatie van fossiele brandstoffen uit Groenland globaal dus ook voor Europa en Nederland opnieuw zou bijdragen aan stijging van het CO2 en methaangehalte in de atmofeer en daarmee verslechtering van het klimaat met alle bovengenoemde effecten.
De Europese Unie heeft ook een fundamenteel belang bij de ondersteuning van multilaterale samenwerking in het Noordpoolgebied en in werken om ervoor te zorgen dat het veilig, stabiel, duurzaam, vreedzaam en welvarend blijft. Een Zijn belangrijke economische speler, deelt het de verantwoordelijkheid voor wereldwijde duurzame ontwikkeling, ook in de Arctische gebieden, en voor het levensonderhoud van inwoners, inclusief inheemse volkeren. De EU heeft een aanzienlijke impact op het Noordpoolgebied door haar ecologische voetafdruk en de vraag naar middelen en producten die daar vandaan komen
Klimaatverandering is de meest alomvattende bedreiging waarmee het noordpoolgebied wordt geconfronteerd en heeft een ongekend kantelpunt bereikt.