Nobelprijs economie gedeeld naar Nederlander Guido Imbens en Amerikanen Card en Angrist + interview
(update 12 okt) De Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen heeft besloten de Sveriges Riksbank-prijs ofwel de Nobelprijs 2021 voor economische wetenschappen toe te kennen voor de ene helft tot aan David-Card (Guelph, Canada, 1956) van de Universiteit van Californië, Berkeley, VS “voor zijn empirische bijdragen aan de arbeidseconomie” en voor de andere helft gezamenlijk voor Joshua D. Angrist (Columbus , VS, 1960) Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, VS
en Guido W. Imbens (Eindhoven, 1963) Stanford University, VS "voor hun methodologische bijdragen aan de analyse van causale verbanden"
Interview Guido Imbens (Engels)
Onderzoek arbeid en onderwijs krijgt Nobelprijs
In haar toelichting legt de Academie uit: De laureaten van dit jaar – de Amerikanen David Card, Joshua Angrist en de in Eindhoven geboren Nederlander Guido Imbens – hebben de economie voorzien van nieuwe inzichten over de arbeidsmarkt en laten zien wat conclusies over oorzaak en gevolg kunnen worden getrokken van natuurlijke experimenten. Dat laatste is minstens zo belangrijk zo blijkt ook het feit dat hun aanpak zich heeft verspreid naar andere gebieden en een revolutie teweeggebracht in empirisch onderzoek.
Oorzaak en gevolg
Veel van de grote vragen in de sociale wetenschappen gaan over: oorzaak en gevolg. Welke invloed heeft immigratie op het loon en werkgelegenheidsniveau? Hoe beïnvloedt een langere opleiding? iemands toekomstig inkomen? Deze vragen zijn moeilijk te beantworden omdat we niets hebben om als vergelijking te gebruiken. We weet niet wat er zou zijn gebeurd als er was geweest minder immigratie of als die persoon niet was blijven studeren.
Soort dubbelblind onderzoek
De laureaten van dit jaar hebben echter aangetoond dat het mogelijk om deze en soortgelijke vragen te beantwoorden met behulp van natuurlijke experimenten. De sleutel is om situaties te gebruiken waarin toevallige gebeurtenissen of beleidswijzigingen er onbedoeld voor zorgen dat groepen mensen onderling anders worden behandeld. Dat is dus op een manier die lijkt op dubbelblind onderzoek in de geneeskunde dat vooroordelen vrijwel uitsluit.
Hoger minimumloon
Met behulp van natuurlijke ofwel empirische experimenten heeft David Card de arbeidsmarkteffecten van minimumlonen, immigratie en onderwijs getoetst. Zijn studies uit het begin van de jaren negentig daagden de conventionele weteschap uit, wat tot nieuwe analyses en aanvullende inzichten leidde. De resultaten lieten onder meer zien dat het verhogen van het minimumloon niet per se leidt naar minder banen. We weten nu dat de inkomens van mensen die in een land zijn geboren, kunnen profiteren van nieuwe immigratie, terwijl mensen die eerder zijn geëmigreerd risico lopen negatief beïnvloed te worden.
Verhoging minimumloon vrijwel geen effect werkgelegenheid. Afb. ©Johan Jarnestad/The Royal Swedish Academy of Sciences
Slimme methodologie
We hebben ons ook gerealiseerd dat de duur van toegang tot leermiddelen op scholen veel belangrijker is voor het toekomstig arbeidsmarktsucces van leerlingen dan eerder werd gedacht.
Gegevens van een natuurlijk experiment zijn echter moeilijk te interpreteren. Bijvoorbeeld het uitbreiden van de leerplicht met een jaar voor de ene groep studenten (maar niet voor een andere) zal niet iedereen in die groep op dezelfde manier beïnvloeden. Sommige studenten zouden toch zijn blijven studeren en voor hen maakt het niet uit ofwel de waarde van onderwijs is vaak niet representatief voor de hele groep. Hoe trek je dan conclusies uit bijvoorbeeld het effect van een extra jaar op school? In het midden van de jaren 1990, losten Joshua Angrist en Guido Imbens dit methodologische probleem op, ze toonden aan op welke wijze nauwkeurige conclusies over oorzaak en gevolg kunnen worden ontleend aan natuurlijke experimenten. Peter Fredriksson, van de Nobelprijscommissie erover: "Card's studies van kernvragen voor de samenleving en Angrist en Imbens methodologische bijdragen hebben aangetoond dat natuurlijke experimenten een rijke bron van kennis zijn. Hun onderzoek heeft ons vermogen aanzienlijk verbeterd om belangrijke causale vragen als deze te beantwoorden.''
Hieronder een stuk van het probleem in schemavorm waarmee Angrist en Imbens werkten Afb. ©Johan Jarnestad/The Royal Swedish Academy of Sciences
