Botox en vitamine-injecties voor tante Havenloods
De Havenloods gaat in andere handen over. Het totaal verkommerde huis aan huis blad, de verlopen en verlepte tante die toch nog elke donderdag de Rotterdammers een bezoek bracht, gaat in andere handen over. DPG-media – onderdeel van de Vlaamse Persgroep, die ook het AD en de Volkskrant uitgeeft – heeft het overgedragen aan het Rotterdam Mediacentrum. Dat is op zijn beurt weer een onderdeel van de Telstar Mediagroep, die oorspronkelijk afkomstig is uit Pijnacker waar al decennia lang de gelijknamige dorpskrant verschijnt. De Telstar was de eerste communicatiesatelliet, die sinds 1962 zijn rondjes draaide. Ik weet nog dat ik mocht opblijven om de eerste rechtstreekse TV-uitzending uit Amerika op ons zwart wit toestel te zien. Het duurde tien minuten en heel Nederland bekeek het met open mond. Geen wonder dat die drukker in Pijnacker zijn nieuwe huis-aan-huis blad de naam Telstar koos. Datzelfde deed een voetbalclub langs het Noordzeekanaal.
Hoogtij
Het waren toevallig ook de hoogtijdagen van De Havenloods. Alle Rotterdammers op leeftijd weten nog dat die wekelijks met een groot aantal pagina’s in de bus plofte. Het formaat was ongeveer dat van een ouderwetse krant. Er stond een heleboel te lezen in, want op de Westblaak zetelde een forse redactie die het nieuws uit Rotterdam met een kritisch oog volgde. Of liever gezegd uit Rotterdam Noord want op Zuid werd De Havenloods niet bezorgd. Daar verscheen een ander advertentieblad met de originele naam “Het Zuiden”.
Huis-aan-huisbladen werden in die tijd neerbuigend afgedaan als advertentiefuiken. De redacteuren werden door hun collega’s van de dagbladen vaak niet als echte journalisten beschouwd maar als amateurs die aan broodroof deden met hun gratis blaadjes waar als puntje bij paaltje kwam alleen maar verkapte reclame in stond terwijl voor de rest de middenstand stroop om de mond werd gesmeerd.
Kapitein Kirk
Er bestond in Nederland nog geen commerciële omroep. Plaatselijke radio of TV was kort en goed verboden. Van het internet had niemand een vermoeden, zelfs niet de makers van de populaire TV-serie Star Trek met kapitein Kirk en zijn secondant Spock. MKB-ers die contact zochten met hun klanten, waren aangewezen op de huis-aan-huis-bladen. Dat waren – als hun advertentiewervers goede contacten hadden met het bedrijfsleven – goudmijnen tot het internet en de sociale media ze naar het zoveelste plan verwees. Toen was de eenentwintigste eeuw al begonnen.
Dominee
De Havenloods is in 1951 opgericht door de hervormde dominee Jos van Krimpen, die zijn stichting De Jeugdhaven een extra bron van inkomsten wilde bezorgen. Deze stichting beheerde overal in de stad clubhuizen waar kinderen allerlei activiteiten konden ondernemen. Het was de bedoeling ze van de straat te houden waar gevaar en zonde loerden.
De Havenloods ontgroeide de stichting. Het werd een stevig mediabedrijf dat al gauw de lokale advertentiemarkt vast in zijn greep kreeg. Er bestond nog wel een huis aan huis krant, Wegelings Weekblad, maar dat was vergeleken met de robuuste concurrent een bleekneusje.
Aan sensatie deed De Havenloods niet, aan onthullingen wel
De meeste huis-aan-huis-uitgevers beschouwden de redactie als een sluitpost op de begroting. Dat was bij De Havenloods niet het geval. Kwalitatief stak het blad met kop en schouders boven de concurrenten uit. Redacteuren kregen ruim de tijd bepaalde kwesties uit te diepen. De Havenloods was dan ook de nagel aan de doodkist van menig Rotterdamse bollebof, wiens falen of merkwaardige handel en wandel met precisie en op rustige toon werden blootgelegd. Aan sensatie deed De Havenloods niet, aan onthullingen wel. Dat bracht de advertentieverkopers nooit in de problemen. Elke MKB-er wist dat De Havenloods goed gelezen werd en nam de soms behoorlijke linkse toon op de koop toe.
Puntegaalstraat
Uiteindelijk is het de belastingdienst geweest die De Havenloods de das heeft omgedaan. Omdat het blad werd uitgegeven door de Stichting De Jeugdhaven, een non-profit instelling, genoot het grote fiscale voordelen. De uitgeverij speelde echter binnen de stichting zo’n overheersende rol dat men er op de Puntegaalstraat niet langer mee akkoord wenste te gaan. Er kwam een naheffing van zo’n omvang dat De Havenloods verkocht zou moeten worden om die te betalen. De gang naar de rechter was tevergeefs. Daarop probeerde de redactie met de steun van bevriende financiers de uitgeverij zélf te kopen maar Wegeners Courantenconcern bood net een paar ruggen meer. De Belastingdienst gunde de redacteuren het bedrijf niet en zo kwam het in handen van een commerciële onderneming die er meteen een gebruikelijk huis-aan-huisblad van maakte. Het was afgelopen met de onderzoeksjournalistiek.
In hetzelfde keurslijf geperst
Via allerlei fusies is de Havenloods uiteindelijk in handen van de Vlaamse familie van Thillo geraakt met hun Persgroep. Dat bedrijf bezit huis-aan-huis-bladen in het hele land. Ze werden allemaal in hetzelfde keurslijf geperst. De lezers zien wekelijks wat er van komt. De krantjes werden steeds dunner en flodderiger. Er zijn wel allerlei pogingen gedaan via sociale media en websites ook op het internet zichtbaar te worden maar volgens mij zijn die niet echt succesvol. Ik krijg sterk de indruk dat De Persgroep van de huis-aan-huiskranten af wil want we zien dat ze overal in Nederland worden overgedaan aan plaatselijke bedrijven die er nog wel brood in zien. Dat zal wel voor een habbekrats gebeuren want de klandizie en de goodwill zijn in het afgelopen decennium sterk afgekalfd.
De laatste Havenloods van de Persgroep telde zestien bladzijdjes. Zakelijk wordt het blad nu voor een belangrijk deel gedragen door het feit, dat de gemeente er zijn Stadskrant in opneemt met het oog op Rotterdammers die nog geen vaste gebruikers van het internet zijn. Een soort afscheid van de laatste uitgever bevat dit nummer niet, wel een advertentie van de nieuwe eigenaar, Rotterdam Mediacentrum, die zich blijkens de eigen website www.rotterdammediacentrum.nl de lokale verbinder noemt. “Wij vertellen verhalen die ertoe doen, via alle denkbare platforms en met enthousiaste collega’s. Daarmee zijn wij de lokale verbindende kracht tussen consumenten, bedrijven, overheden en kennisinstellingen in onze regio”.
Weer toonbaar
Dat is zeker niet in de geest van de Havenloods uit de jaren zestig maar Rotterdammers mogen zich wel gelukkig prijzen dat die oude tante tenminste weer in regionale handen is gekomen en overeind zal worden gehouden door mensen met gevoel voor Rotterdam. De Havenloods zal er zeker op vooruit gaan. De nieuwe uitgevers zullen haar zeker een botoxbehandeling en vitamine-injecties geven zodat ze weer een beetje toonbaar wordt.