Uitreksel uit de kamerbrief over Afghanistan
Uitreksel uit de brief aan de Kamer van 24 augustus jl. We publiceren die hier omdat die een goed inzicht geeft in de hulpoperatie in zijn geheel, inclusief juridische en militaire aspecten. Kamerbrief van de ministers Kaag (Buitenlandse Zaken) en Bijleveld (Defensie) en staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) over de extra inzet van militairen in Afghanistan op 24 augustus 2021.
Inzet ambassade
'Op woensdagavond 18 augustus jl. is, zoals die dag aan de Kamer gemeld, het nieuwe team van de ambassade onder leiding van de ambassadeur en vergezeld van militairen op het vliegveld van Kaboel aangekomen. In de afgelopen dagen is het team in Kaboel verder versterkt. De Nederlandse ambassadeur uit Bagdad is ingevlogen, om in shifts met de Nederlandse ambassadeur in Kaboel 24/7 te werken. Ook is extra consulaire capaciteit ingevlogen, evenals extra militairen en medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Hiermee komt het totale aantal militairen op ongeveer 90, inclusief de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB). Zij gaan de reeds aanwezige militairen versterken bij de lopende operatie om zoveel mogelijk mensen te evacueren en de beveiliging van onze vliegtuigen, evacués en het ambassadeteam ter plekke voort te zetten. Deze personen zijn nu gestationeerd in Kaboel en Islamabad en Tbilisi, de twee plaatsen die een tussenstop vormen in de huidige luchtbrug tussen Afghanistan en Nederland.
Defensie en BuZa
De teams werken dag en nacht samen aan de evacuatie en vervolgens de opvang in Nederland. Tevens doen Defensie en Buitenlandse Zaken al het mogelijke om te evacueren personen op het vliegveld van Kaboel te krijgen. Een deel van de aanwezige militairen assisteert de evacués hierbij. In het belang van de veiligheid van onze militairen, diplomaten en de evacués en om de operatie niet in gevaar te brengen, kan het kabinet hier verder geen gedetailleerde uitspraken over doen. Een compagnie van het Korps Mariniers en een compagnie van de Luchtmobiele Brigade staan op afroep beschikbaar om ook ingezet te worden voor deze operatie als dat nodig is.
Eigen en chartervliegtuigen
Nederland maakt bij de evacuatie gebruik van twee eigen C-130 transportvliegtuigen, een KDC-10 transportvliegtuig, capaciteit van het A330 Multi Role Tanker Transportvliegtuig waarvan Nederland mede-eigenaar is en van een ingehuurd C-17 transportvliegtuig. Door Defensie wordt ook gebruik gemaakt van ingehuurde chartervliegtuigen. Twee Cougar Helikopters met bemanningen zijn gereed gezet voor transport. Daarnaast wordt een extra eenheid speciale eenheden naar de regio ingevlogen.
Rechtsgrond
De internationaalrechtelijke rechtsgrond voor de evacuatieoperatie is het recht van Staten om hun staatsburgers en die van bondgenoten te beschermen en te evacueren als de Staat waarin zij zich bevinden niet (meer) in staat of bereid is om bescherming te bieden. Over het bestaan van deze rechtsgrond is de Kamer eerder in het algemeen geïnformeerd. De eenheden van Defensie hebben een op deze taak toegeschreven geweldsinstructie meegekregen en ondersteunen daarnaast de uitvoering van de consulaire taak van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Op de grond
De situatie in Afghanistan blijft zeer volatiel, met name op het gebied van veiligheid. De gevolgen van de machtsovername door de Taliban voor het land en de lokale bevolking zijn ingrijpend. Om de Afghaanse bevolking onder deze moeilijke omstandigheden bij te staan, heeft de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking op 22 augustus 2021 bekend gemaakt dat Nederland 10 miljoen euro beschikbaar stelt aan het Afghanistan Humanitarian Fund (AHF). Het gaat hierbij om humanitaire bijdragen voor onderdak en basisbehoeften, zoals voedsel, schoon drinkwater en medische hulp.
Chaotisch
Het team in Kaboel werkt onder uitzonderlijk hoge druk in zeer moeilijke en chaotische omstandigheden. De druk op en rond het vliegveld is groot. Duizenden mensen bevinden zich momenteel in de perimeter van het vliegveld, de sfeer wordt grimmiger. In het gedrang zijn de afgelopen dagen meerdere mensen om het leven gekomen.
Amerikaanse en andere coalitietroepen en Afghaanse veiligheidsdiensten zijn verantwoordelijk voor de veiligheid op het vliegveld en de binnenste ring. De gates die toegang geven tot het vliegveld gaan wisselend open en dicht, wat de onzekerheid en de spanning voor de mensen buiten vergroot. Het sluiten van de gates is volgens de Amerikanen nodig om te voorkomen dat de situatie op het vliegveld onbeheersbaar wordt. Te veel evacués op het vliegveld zorgt voor sluiting van de gates maar ook voor ophopingen bij diezelfde gates.
In de buitenring controleert de Taliban de veiligheid, conform de door hen met de VS gemaakte afspraken die gelden tot en met 31 augustus. Het is zeer aannemelijk dat de chaos rond en de druk op het vliegveld nog aanzienlijk toe zal nemen naarmate de tussen de VS en de Taliban overeengekomen deadline van 31 augustus nadert.
Op het vliegveld is de dreiging die uitgaat van directe of indirecte aanvallen van groeperingen met een terroristisch motief, zoals de Islamic State in Khorasan Province (ISKP), beperkt. Met name in de buitenring kan niet worden uitgesloten dat bijvoorbeeld ISKP wil profiteren van de chaos. Nederland blijft zich in deze complexe situatie, samen met zijn partners, inzetten voor een zo ordentelijk en veilig mogelijke evacuatie.
Een C-130 van de luchtbrug tussen Kabul en Islamabad. Foto defensie
Stand van zaken evacuatie
Voor 15 augustus jl. had Nederland reeds ruim vijfhonderd mensen, 111 Afghaanse tolken met hun gezinnen, via lijnvluchten naar Nederland gebracht. In de week van 16 augustus waren eveneens lijnvluchten en commerciële charters geboekt voor tolken en lokale ambassademedewerkers, maar door de zeer snelle inname van Kaboel door de Taliban bleek het niet meer mogelijk om daar gebruik van te maken. Vanaf dat moment heeft Nederland in nauwe samenwerking met partners een luchtbrug op Hamid Karzai International Airport (HKIA) opgezet. Hiermee worden Nederlanders in Afghanistan, tolken die voor Nederland hebben gewerkt in het kader van een internationale militaire of politiemissie, de lokale ambassadestaf en hun gezinnen, en andere mensen uit hoogrisicogroepen conform de motie Belhaj c.s. geëvacueerd.
Nederland komt daarnaast zoveel mogelijk tegemoet aan afspraken in EU-, NAVOen VN-verband om in het kader van burden sharing een deel van de lokale medewerkers van deze organisaties te helpen evacueren en een aantal van hen op te nemen.
Sinds het vertrek van het eerste militaire vliegtuig uit Nederland op 17 augustus jl. zijn 21 vluchten uitgevoerd vanuit Kaboel naar landen in de regio en vanuit die landen naar Nederland.
Met deze vluchten zijn tot nu toe meer dan duizend mensen geëvacueerd met eindbestemming Nederland. 644 van hen zijn inmiddels in Nederland aangekomen, onder wie de lokale stafmedewerkers van de ambassade en hun gezinsleden, tolken en hun gezinsleden, Nederlanders die zich nog in Afghanistan bevonden en mensen uit de hoogrisicogroepen conform motie-Belhaj c.s.. De evacuatie van Nederlanders heeft zoals altijd zeer grote prioriteit, in lijn met de consulaire verantwoordelijkheid van het kabinet. Hetzelfde geldt voor de tolken die voor Nederland hebben gewerkt in het kader van een internationale militaire of politiemissie en hun gezinnen. Het aantal Nederlanders dat zich nog in Afghanistan blijkt te bevinden, is aanmerkelijk groter dan verwacht. Dit ondanks het al jarenlange negatieve reisadvies en de dringende oproep van 5 augustus jl. aan alle Nederlanders het land te verlaten. Op dit moment bevinden zich naar schatting nog honderden Nederlanders in Afghanistan. Er hebben zich inmiddels meer dan de 67 tolken aangemeld dan die op 15 augustus bij het kabinet bekend waren. Dat is mede het gevolg van het feit dat de laatste periode ook steeds meer EUPOL-tolken zich melden. Het kabinet zal al het mogelijke doen om zoveel mogelijk van deze mensen veilig naar ons land te brengen.
.jpg)
Slapende evacuees na aankomst in Nederland Foto defensie
Stand van zaken opvang in Nederland
Na aankomst in Nederland worden de geëvacueerde Afghaanse burgers die door Nederland worden opgenomen, vanaf het vliegveld Schiphol door Defensie met bussen in eerste instantie naar de Willem Lodewijk van Nassaukazerne in Zoutkamp (verder Zoutkamp) vervoerd. Daar worden ze geregistreerd en opgevangen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Op dit moment (peildatum 23 augustus 2021) worden circa 480 personen opgevangen in Zoutkamp. Zoutkamp zit daarmee vol. In samenwerking tussen het COA en het ministerie van Defensie is per 23 augustus ook opvang geregeld op het Walaardt Sacré Kamp in Huis ter Heide (gemeente Zeist). Deze locatie biedt ruimte aan ongeveer 380 personen. Daarnaast is vanaf 24 augustus ook legerplaats Harskamp/Generaal Winkelman Kazerne te Harskamp beschikbaar. In de Harskamp is plaats voor ongeveer 850 personen.
In algemene zin heeft het gebruik van Defensie locaties voor opvang impact op de gereedstelling van Defensie. In de opvanglocaties is gezorgd voor slaapplekken, medische zorg (inclusief tbc-screening, testen op en vaccineren tegen COVID-19). De eerste dagen zullen de opgevangen personen nog in quarantaine moeten blijven in verband met COVID-19, maar kunnen zij zich wel vrij bewegen op de locatie zelf. Na de quarantaineperiode zijn ze vrij om de locatie in en uit te lopen en eventueel (binnen de COVID-regels) ook bezoek te ontvangen.
De hele kamerbrief is hier te vinden
Reageren? Mail naar contact@vandaagenmorgen.nl
-20090804-S.JPG)
.gif)
