Duurzame landbouw heeft nieuwe wet gentech nodig

De Europese Commissie heeft onlangs een studie over nieuwe genomische technieken (NGT's) gepubliceerd. Die studie was gemaakt op verzoek van de Europese Raad van regeringsleiders omdat de oude wet uit 2001 die Genetisch Gemodificeerde Organismen reguleren moest niet voldeed. De huidige wet is niet geschikt voor innovatieve technologieën die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan vergroening zoals omschreven in de Europese Green Deal en de doelen in de “van boer tot bord”-strategie" waarin duurzaamheid in het hele voedselproductieproces wordt nagestreeft.
Uit de studie naar NGT's blijkt dat technieken waarmee het genoom van een organisme veranderd kan worden — mogelijk kunnen bijdragen aan een duurzamer voedselsysteem en daarmee aan de doelstellingen van vergroening.
Biologische landbouwers verdeeld
De beoogde nieuwe wetgeving is niet onomstreden. In de kring van biologische landbouwers bestaan zorgen over ingrijpen op de natuur en op patenten. Tegelijk kunnen dankzij technieken als CRISPR-Cas planten meer resistent tegen droogte, ziekten of verzilting gemaakt worden wat juist de biologische landbouw ten goede kan komen.
In januari 2015 is overigens besloten dat lidstaten ieder voor zich genetisch gemodificeerde gewassen mogen verbieden, zelfs al voldoen ze aan de huidige strenge Europese regels.
Teglijk bepleiten verschillende wetenschappers zoals die verenigd in de European Academies Science Advisory Council (EASAC) ervoor om voor nieuwe technieken zoals CRISPR-Cas veel meer ruimte te maken.
Belangrijkste bevindingen van de studie naar NGT's:
- NGT-producten kunnen bijdragen aan duurzame voedselsystemen, omdat NGT-planten beter bestand zijn tegen ziekten, milieuomstandigheden en klimaatveranderingseffecten. Bovendien kunnen de producten betere voedingskwaliteiten bieden, zoals een gezonder vetzuurgehalte, en kunnen zij met minder landbouwproductiemiddelen zoals bestrijdingsmiddelen toe;
- door bij te dragen aan de EU-doelstellingen van innovatie en duurzaamheid van levensmiddelensystemen en een meer concurrerende economie kunnen NGT's voor vele sectoren van onze samenleving voordelen opleveren;
- er zijn ook punten van zorg in verband met NGT-producten en de huidige en toekomstige toepassingen ervan. Daarbij moet onder andere worden gedacht aan de mogelijke gevolgen voor de veiligheid en het milieu, bijvoorbeeld voor de biodiversiteit, de co-existentie met biologische en ggo-vrije landbouw, en etikettering;
- NGT's zijn een zeer gevarieerd geheel van technieken en kunnen heel verschillende resultaten opleveren, met inbegrip van producten van NGT-planten die even veilig voor de gezondheid van mens en dier en voor het milieu zijn als conventioneel geteelde planten;
- er zijn sterke aanwijzingen dat de huidige ggo-wetgeving uit 2001 voor bepaalde NGT's en de producten daarvan niet geschikt is, en dat die wetgeving aan de wetenschappelijke en technologische vooruitgang moet worden aangepast.
Vervolgstappen
Tijdens de zitting van de Raad Landbouw en Visserij in mei zal de studie met de EU-ministers worden besproken. De Commissie zal haar bevindingen ook bespreken met het Europees Parlement en alle geïntereseerde belanghebbenden.
In de komende maanden zal een effectbeoordeling, met inbegrip van een openbare raadpleging, worden uitgevoerd om beleidsopties te onderzoeken voor de regulering van planten die met bepaalde NGT's zijn geproduceerd.