Testevent: Wunderbaum speelt knap 'Schaapjes op het droge'

24 april 2021 door Ronald Glasbergen

'Schaapjes op het droge' lijkt evengoed in Rotterdam te spelen als in het Berlijn waar het geschreven en bedacht is. Dat komt omdat de relaxte conversatie van de spelers met het publiek aan het begin van dit 'Fieldlab Evenement' onmerkbaar overgaat in een vertelling over een vrouw in Berlijn.

Die soepele en haast onmerkbare transitie van de ene laag naar de andere is naast de inhoud waarover veel te zeggen valt, kenmerkend voor de voorstelling. Die verschillende lagen zie je ook gereflecteert in de kritieken, volgens de een gaat het over geld, volgens de ander over klassenverschillen: je ziet erin wat je erin wilt zien. Dat komt ook door de herkenbaarheid die uitstijgt boven het specifieke verhaal.

Wine Dierickx ne Maartje Remmers  als Resi Bld. TheaterRotterdam YT

Welvaartskinderen

Het verhaal gaat over Resi, kunstenaar, Kunstlerin zoals dat in Duitsland heet. Ze is geboren in de jaren tachtig. Toen werd in sommige hippe en optimistische kringen gezegd dat in de toekomst de verschillen in klasse, afkomst en inkomen in de samenleving van de toekomst grotendeels opgeheven zouden zijn. Jammer genoeg faalden ook de ouders van Resi al in dat streven waarmee zij wel was opgevoed. Ze is nu in de veertig heeft vier kinderen – een is te weinig, twee is zo gewoon en de vierde nou ja dat was een ongelukje. Dat zijn de details maar het zijn de details die ons gevangen houden. Dat geldt dubbel en dwars voor Resi die opeeens ziet dat ze die tijd voorbij is en ze de hele dag achter de kinderen heeft gelopen en dat nog steeds doet. Ze vraagt zich met niet zo stille woede af hoe het zo ver heeft kunnen komen. Ze dreigt met haar gezin vlak voor kerstmis het huis uit gezet te worden. Ze onderhuurt, in de geest van de jaren tachtig, bij idealistische vrienden, die nu hun idealen wel versleten hebben en die voormalige vrienden blijken te zijn, want ze dreigt met man en kinderen vlak voor kerst het huis uit te worden gezet. Ze dreigt alles kwijt te raken, haar jeugd, de belofte van vrijheid , haar huis, haar kunst, gaat ze op zoek naar haar wortels. Maar die bieden weinig troost. Het dagboek van haar moeder bevat maar een zin. Die gaat over haar probleem om slank te blijven. Daarover ontlaadt zich dan weer de woede van Resi, over dat en het feit dat ze al die jaren tussen al die andere hippiewelvaartskinderen uitzondering is gebleven.

Harald Austbø, Wine Dierickx Maartje Remmers Bld. TheaterRotterdam YT

Je ziet erin wat je wilt zien

De roman Schäfchen im Trockenen, van Anke Stelling, waarop het stuk gebaseerd is werd in Duitsland met wisselende recensies ontvangen. Bekroond en lovend besproken tot negatief. Maar de acteurs van Wunderbaum Maartje Remmers, Wine Dierickx and Harald Austbø en dramaturg Koen Tachelet voegen er, dat kan in het toneel nog een paar lagen aantoe. Allereerst door Resi door twee personen te laten spelen. ‘Ik ben Resi’, ‘En ik ook’ stellen Wine Dierickx en Maartje Remmers zich aan het begin voor. Dan is er een laag waar, net even voorbij het midpoint van het stuk,  Wunderbaum met woede en zelfspot op de korrel genomen wordt. Er is een laag waarin de Resi van Maartje Remmers moeiteloos in de rol van dochter Beo schuift, er is een muzieklaag met het cellospel van acteur-musicus Harald Austbø. En er is wat alleen toneel vermag, het optreden van echte acteurs voor echte mensen. Het verhaal van de Berlijnse auteur Anke Stelling, parodie en de woedeuitbarsting over wat er eeuwig niet zal deugen aan dit bestaan, komt erin goed uit de verf maar het is juist dat spelen met de verschillende lagen van het toneelspel, datgene wat Aristoteles dramatische ironie noemden en later iets met ‘vierde wand’ is gaan heten, het spelen met een soort documentair theater en klassiek repertoir – of in dit geval je reinste klucht- dat Wunderbaum maakt tot wat het is.

Eerst tragedie daarna als klucht 

Het decor waarin een driedimensionaal grafisch icoon van een bliksemschicht de zaak zowel voortdurend onder (visuele) spanning houdt als relativeert draagt bij aan het dubbelzinnig karakter. Denk aan de beroemde uitspraak van Karl Marx: de geschiedenis herhaalt zich eerst als tragedie en daarna als klucht , maar Wunderbaum weet zo mooi bijeen te pakken. Voeg daar in dit geval het feit aan toe dat dit een zogeheten corona testvoorstelling was. Voor de meeste bezoekers , evenals voor de acteurs naar eigen zeggen de eerste keer dat ze weer live in een theaterzaal zaten en je hebt een voorstelling van de bovenste plank.  

Gezien in de Grote Zaal van de Schouwwburg Rotterdam op 21 april als Fieldlab evenement