Ondernemers leren van dirigenten
"Zowel ondernemers als dirigenten moeten ervoor zorgen dat alle onderdelen van datgene waaraan zij leiding geven gezamenlijk funtioneert." Henk van der Meulen, directeur van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag over leiderschap en waarom bedrijven en de culturele sector nauwer samen moeten werken.
Op 4 juli laten leden van VNO-NCW regio Den Haag zich van hun meest creatieve kant zien tijdens de bijeenkomst ‘The (He)art of Leadership’. In vijf workshops (dans, componeren, slagwerk, sonologie en dirigeren) worden de aanwezigen meegenomen op een muzikale ontdekkingsreis. “Ik zag mensen nieuwsgierig binnenkomen, welwillend om iets nieuws te proberen. Toen zij na de workshops terugkwamen in de zaal voor de gezamenlijke uitvoering straalden zij stuk voor stuk. Er was echt iets gebeurd. Met muziek als metafoor heeft iedereen die dag nieuwe dingen ontdekt. Spelenderwijs op basis van samenwerking iets creëren is natuurlijk geweldig. De aanwezige ondernemers kregen de mogelijkheid zich op een manier te uiten zoals zij zelden of nooit doen. Dat is heel waardevol en leuk. Maar het werkt twee kanten op. Onze studenten die de workshops verzorgden, zien wat het teweeg brengt bij de leden van VNO-NCW regio Den Haag en krijgen op hun beurt een inkijkje in de wereld van de ondernemer. We kunnen veel van elkaar leren als we maar in contact komen met elkaar.”
Leiding geven
Vooral tussen ondernemers en dirigenten zijn de overeenkomsten talrijk. "Ondernemers zijn er in alle soorten en maten, net als dirigenten. Ieder heeft zijn eigen stijl. Ik ken geweldige dirigenten, die ontzettend van elkaar verschillen. Je hebt degenen die door uitstraling, mimiek en gebaren het orkest leiden en op deze manier hun visie overbrengen. Daarnaast zijn er dirigenten die heel nauwgezet repeteren en tijdens de repetities volledig hun interpretatie overbrengen op de musici. Dirigenten die hier bedreven in zijn, vormen een vertrouwensrelatie tussen dirigent en orkest, wat een positieve uitwerking heeft op de uitvoeringen. Tenslotte zijn er ook dirigenten die schijnbaar rommelig repeteren en alles over laten aan het moment van de uitvoering. Dan moeten de musici extra alert zijn op het moment dat het er echt toe doet. Soms levert dit spanning en concentratie op die de uitvoering extra bijzonder maakt. Maar natuurlijk zijn er ook eigenschappen die een dirigent hoe dan ook moet bezitten. Dat zijn dan ook de dingen die ondernemers kunnen leren van dirigenten. Het is noodzakelijk dat je een visie hebt en deze kunt overbrengen. Je moet je ervan bewust zijn dat de dirigent een leidersrol vervult, maar de muziek niet letterlijk produceert. Goed functioneren is dus een kwestie van goed luisteren naar alle onderdelen en die samen te laten werken. Dat is precies zo binnen een bedrijf. Je hebt te maken met strijkers, houtblazers, koperblazers, slagwerk en solisten. Geen van allen kan excelleren als ze niet heel goed kunnen luisteren en daar van uit op elkaar inspelen en samenspelen. Binnen de visie van een dirigent moet ook ruimte zijn voor eigenheid, zelfstandigheid en initiatief. Ook dat geldt voor bedrijven. Een leider is iemand die zijn visie overbrengt, maar niet als een controlfreak alles wilt beheersen."
Steeds meer ondernemer
Van Henk van der Meulen zouden de lijntjes tussen musici en ondernemers veel korter mogen zijn. “Iedere interactie met elkaar is nuttig. Ik zou graag zien dat studenten of medewerkers van het Conservatorium langsgaan bij bedrijven. In iedere organisatie kunnen wij op onze manier de creativiteit bevorderen. En voor musici, zeker voor degenen die nu in opleiding zijn, is het van groot belang om ondernemerskwaliteiten te ontwikkelen. Je ziet steeds minder musici met één vaste baan. De beroepspraktijk is heel gevarieerd. Een bandje hier, kamermuziek daar en vaak ook lesgeven. Dan ben je eigenlijk gewoon als ZZP’er aan de slag. Daarom geven wij zowel in de bachelor als de masterfase van onze opleidingen persoonlijke beroepsontwikkeling als vak. Het is vooral belangrijk om een ondernemende houding te ontwikkelen. Je kan nog zoveel plannen en dromen hebben, je moet wel in staat zijn ze uit te voeren.”
Verhuizen
Nu is het Koninklijk Conservatorium nog gevestigd in het Beatrixkwartier in Den Haag, maar in 2021 wordt verhuisd naar het Onderwijs en Cultuur Complex (OCC) Den Haag, momenteel in aanbouw. In het OCC komen naast het Conservatorium ook het Residentieorkest, het Nederlands Dans Theater en Stichting Dans- en Muziekcentrum Den Haag. Uniek, volgens Van der Meulen. “Nergens ter wereld zitten een symfonieorkest, een dansgezelschap en een conservatorium in hetzelfde gebouw. De wisselwerking die daardoor kan ontstaan is voordelig voor alle partijen. Ook ben ik blij dat we naar het Spuiplein gaan. Daar is een stuk meer aanloop dan nu in het Beatrixkwartier. Dat dient ook weer het maatschappelijk belang, net als de interactie met het bedrijfsleven. Samen optrekken is altijd een goed idee!
Door Pieter van der Meulen.
-20090804-S.JPG)
.gif)
