COVID-19-crisis zet internationale veiligheid onder druk
'Het tijdperk van de hegemonie van de VS, waarin dat land optrad als de hoeder van de naoorlogse orde in de wereld, is voorbij als gevolg van trage strategische en ook electorale verschuivingen. De afgelopen drie jaar is die ontwikkeling versneld door Amerikaanse buitenlandpolitiek ten dienste van eigen macht en welvaart (‘America First’) en met een sterke focus op grootmacht rivaliteit, vooral met China, maar ook met Rusland. Terwijl het Amerikaanse buitenlandbeleid vanouds een spanning vertoont tussen een machts realistische en een moreel idealistische benadering, is die balans onder president Trump geheel naar de eerste zijde doorgeslagen.'
Dit en nog veel meer staat te lezen in het onlangs verschenen rapport Europese Veiligheid: tijd voor nieuwe stappen van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) onder voorzitterschap van ex-Nato secretaris generaal Jaap de Hoop Scheffer.
Blok en Bijleveld: Meer doen aan Europese veiligheid
De veiligheid van Europa staat steeds meer onder druk als gevolg van nieuwe dreigingen en ingrijpende geopolitieke verschuivingen. De COVID-19-crisis heeft die druk alleen maar verhoogd. Het is daarom noodzakelijk dat de Europese landen zelf meer verantwoordelijkheid nemen voor de Europese veiligheid. Dit moet hand in hand gaan met de versterking van de NAVO. Minister Blok van Buitenlandse Zaken en minister Bijleveld van Defensie reageren hiermee op het hierboven geciteerde, onlangs verschenen rapport van de AIV.
Schaalvoordelen benutten
Minister Bijleveld: 'Er zijn de afgelopen jaren al belangrijke stappen in deze richting gezet, maar de kloof tussen ambitie en realiteit blijft helaas groot. De EU-lidstaten moeten hun defensieplannen beter coördineren, handiger gebruikmaken van onderzoek en innovatie en bestaande tekorten wegwerken.'
Het kabinet stelt dat de EU schaalvoordelen, samenwerkingsverbanden, en taakspecialisatie beter moet gaan benutten. De EU moet ook beter dan vandaag in staat zijn missies te plannen en aan te sturen. Het kabinet wil hier stap voor stap aan bijdragen.
Investeringen nodig, NATO versterken
Om het verhoogde Europese ambitieniveau waar te maken zijn grote investeringen nodig, waarschuwt het kabinet. Dat vraagt een langdurige politieke en budgettaire betrokkenheid. Het is daarom noodzakelijk dat de uitgaven van de Europese landen voor veiligheid en defensie aanzienlijk groeien.
Tegelijkertijd blijft het kabinet benadrukken dat ook de NAVO verder moet worden versterkt. De AIV stelt immers terecht dat beide organisaties nodig zijn om veiligheidsuitdagingen het hoofd te bieden. De Europese bondgenoten moeten daarom een eerlijke bijdrage leveren aan de NAVO.
Minister Blok: 'De NAVO blijft het fundament voor onze veiligheid, ook in de toekomst. Dat neemt niet weg dat Europa ook zelf een grotere verantwoordelijkheid moet nemen voor de eigen veiligheid. Door meer in te zetten op defensiesamenwerking binnen de EU versterken we ook de NAVO. Het is niet of-of maar én-én.'