Wunderbaum ‘Ik heb spijt’: de keuken en het theater
Het begin is sterk, twee acteurs, Matijs Jansen en Walter Bart bespreken voor het doek de inhoud van het stuk zijnde spijt. Dat werkt, zeker als introductie. Die is in het Duits, met Nederlandse boventitels. de voorstelling is nadrukkelijk internationaal. Het gaat over Oost Duitsland waar tijdens het communistisch regime, de ene helft van de bevolking de andere in de gaten hield. Ene Ollie verraadde zijn vrienden. Heeft hij spijt? Ollie komt zelf even achter het doek vandaan om het uit te leggen.
Dit is geen gewone theaterkritiek want Wunderbaum maakt geen gewoon theater. Ook al omdat de acteurs van Wunderbaum zichzelf regisseren. Blijkens een gesprek binnen het stuk –uit de werkelijkheid of uit fictie waren twee actrices tegelijk zwanger. Jansen en Bart zetten door. Nu luisteren we naar voormalig Stasi-informant Ollie.
Veel spijt heeft die niet van zijn verklikkerswerk. Ollie wordt vertolkt door Oliver Jahn, zelf een (Oost-) Duitser. Daarna gaat het doek op. De twee acteurs nemen plaats op een fauteuil. Vervolgens bestaat de hoofdvorm van de voorstelling uit een interviewer en verschillende geïnterviewden.
Matijs Jansen is de interviewer. De interviewer is gemodelleerd naar het type over-empatische televisie-interviewer in human intrest programma’s. Je weet als toeschouwer niet of dat ingeleefde aan de acteur ligt of aan de rol. Die ambivalentie ligt in het verlengde van het semi-documentaire van Wunderbaum’s theater waarin de grens tussen gespeelde rollen en acteurs vaak met opzet overschreden of vaag gehouden wordt.
Jahn (Ollie) uit Jena, verzorgt tevens de muzikale intermezzo’s bij changementen en begeleidt Walter Bart bij diens zang. Als eerste is dat Bart's vertolking van –no regrets- ’I did it my it my way’. Bart speelt ook alle geïnterviewden. Een Stasiverklikker, een 59 jarige huisvader uit Waddinxveen, een transsexueeel die halverwege het ombouwtraject vindt dat hij voltooid is, een acteur (zie boven) die graag zingen wil, een van oorsprong Britse Isis-aanhangster die geen spijt heeft en nog zo wat. Het spel is schematisch maar de acteurs weten de aandacht van het publiek vast te houden en het stuk is onderhoudend. Iemand uit het publiek wordt uitgenodigd over diens specifieke spijt te vertellen en zowaar er meldt zich iemand met een verhaal. Er is genoeg om over na te praten.
klein.jpg)
Er komen geen expliciet brandende kwesties aan de orde, spijt van al die aardige varkens en koeien die wegens ons gourmetten de biosfeer moeten vervuilen om vervolgens kil en massaal om zeep te worden geholpen, spijt van onze medialuiheid waardoor we ons maar al te makkelijk een rad voor ogen laten draaien door politieke opportunisten. Die ‘grote’ kwesties wil het gezelschap ook even niet. Ze zijn naar eigen zeggen opgehouden met te proberen ‘de samenleving opnieuw vorm te geven’ en meer bezig met de vraag waarom je zou moeten veranderen en zo ja hoe dan?
Intussen was je bij ‘Ik heb spijt’ wel blijven kijken. Dat is waar Wunderbaum goed in is, er wordt gemorreld aan de grenzen van de vorm, ook in deze onvolmaakte voorstelling, maar de spelers blijven de aandacht gevangen houden. Kunst en theater, wisten Bergman en Shakespeare, weet Wunderbaum, zijn voorop ook amusement.
Het is hier meer een blik in de keuken dan het eten van de maaltijd. Dat die maaltijd zo maar kan komen heeft Wunderbaum eerder laten zien en doet het misschien nog steeds. Spijt dat je naar de voorstelling gaat hoef je niet te hebben. Soms is een blik in andermans keuken meer waard dan thuis op de bank bij een TV talkshow of Netflix serie een Deliveroo-maaltijd eten. Zeker als het een onderhoudende blik in die keuken is. Of dat genoeg is mag u gelukkig zelf uitmaken.
En soms is de keuken zelf het theater.
Foto's: Sofie Knijff
.gif)
