‘Drugstesten op scholen niet betrouwbaar’
De drugstesten, die in vier Rotterdamse middelbare scholen op leerlingen worden uitgevoerd, zijn niet betrouwbaar. De urinetesten geven soms aan dat leerlingen drugs hebben gebruikt, terwijl dat niet het geval is. Dat stelt het Trimbos-instituut in Utrecht, een kenniscentrum op het gebied van drugsgebruik.
,,Wij kennen voorbeelden van jongeren die beslist geen drugs hadden gebruikt en toch positief werden bevonden. Dat geeft voor zo’n jongen of meisje natuurlijk grote problemen”, stelt Marjan Heuving, woordvoerder van het Trimbos instituut.
Dreigende taal
Vier middelbare Rotterdamse scholen gaan hun leerlingen op drugsgebruik controleren. Zij moeten hun plasje inleveren. Officieel gebeurt dat vrijwillig, maar wethouder Geluk van onderwijs, de initiator van de controles, stelt wel dat “leerlingen die niet meewerken, de gevolgen onder ogen moeten zien”. Dat is dreigende taal naar de leerlingen toe. Gerenommeerde instellingen zoals de Jellinek-kliniek en het Trimbos-instituut hebben zware kritiek op het Rotterdamse beleid.
Spijbelen
Een ander nadeel van de controles is dat het aantal spijbelaars kan toenemen. Een jongeman, die op vrijdagavond een stickie heeft gerookt, zonder dat zijn ouders dat weten, durft maandag niet naar school en zal wellicht spijbelen uit angst dat anders zijn ouders worden ingelicht. ,Het grootste bezwaar is dat de vertrouwensband tussen leerling en school wordt aangetast”, stelt Heuving. ,,Er wordt bij voorbaat al uitgegaan van het negatieve, terwijl de meerderheid van de leerlingen geen drugs gebruikt. Wij geloven meer in een goede voorlichting en juist een goede verstandhouding tussen school en leerling, zodat deze openlijk over zijn gebruik durft te praten’’.
De aanleiding tot de drugstesten is een steekproef van afgelopen januari in tientallen scholen. Toen werden in de helft van de scholen sporen van de harddrug cocaïne gevonden. De sporen werden vastgesteld door een speciale spray op kasten, toiletten en andere plekken te spuiten. Er ontstond veel ophef over ‘het schokkende resultaat’.
,,Maar ook dat onderzoek deugt niet’’, zegt Heuving, ‘’er is op geen enkele wijze vastgesteld hoeveel leerlingen drugs hebben gebruikt. Als ik die spray op iemand zijn handen spuit na een ziekenhuisbezoek bijvoorbeeld, zie ik ook sporen’’.
Druggebruik neemt juist af
Woordvoerder Roel Kerssemaker van de Jellinekkliniek in Amsterdam noemt het onderzoek met de spray op de scholen volkomen onzinnig. ,,In Engeland hebben ze ooit met dezelfde methode een proef gehouden, waarbij bleek dat 95 procent van het geld sporen van cocaïne bevatte. Dat zegt natuurlijk helemaal niets’’.
Ook Kerssemaker is een tegenstander van de massale controles op scholen. ,,Je zult als leerling maar iets over drugs willen weten. De kans is groot dat zo’n scholier niets durft te vragen, uit angst dat hij daarna wordt gecontroleerd. De openheid tussen scholieren en leraren wordt hierdoor ernstig verstoord. Bovendien lijkt het me moeilijk te organiseren. Het vraagt nogal wat deskundigheid van de mensen, die de testen zullen afnemen’’.
‘’Een probleem is ook hoe je met de jongeren die positief testen omgaat. Stel er is een jongeman, die negens en tienen haalt, maar drie weken geleden een stickie heeft gerookt. Dat gebruik is dan nog steeds aantoonbaar. Moet zo’n jongen tot een probleemjongere worden bestempeld? Moet hij van school worden gestuurd? Als je nu werkelijk het drugsgebruik onder jongeren wilt bevorderen, dan moet je dit beleid uitvoeren. Ik snap ook niet waar dit vandaan komt. Het drugsgebruik onder jongeren neemt juist af’’.
Onderzoek
Uit gedegen onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat alcohol onder de middelbare scholieren de populairste drug is. Onder de jongeren, tussen twaalf en veertien jaar en onder meisjes is het gebruik toegenomen. In 2003 werd voor het eerst vastgesteld dat meisjes even vaak dronken waren als jongens.
Het gebruik van hasj en wiet (softdrugs) is sinds 1996 niet meer toegenomen. Van alle leerlingen in het voortgezet onderwijs heeft een op de zes ooit softdrugs gebruikt. Van de ouderen 17-18 jaar is bijna de helft wel eens met softdrugs in aanraking gekomen. Van de harddrugs is XTC het populairst. 2,4 procent van de leerlingen is daarmee in aanraking geweest. Bij cocaïne is 1,7 procent.