Barheldin

23 maart 2009 door Jim Postma

Er klinkt geschreeuw aan de andere kant van de bar. ,,Wegwezen jij, je hebt genoeg gedronken!’’, roept Gerda, bardame van bruine volkskroeg café Centraal. Zelf zit ik aan een tafeltje bij het raam aan de kant van de Zwart Janstraat met kop koffie (!) rustig mijn kranten te lezen. Rustig, totdat het rumoer aan de overzijde begint. Weg rust, kabaal, hommeles in de tent.

Uit mijn ooghoeken zie ik op vijf meter afstand een schermutseling tussen een jongeling en een wat oudere. Allebei zijn qua huid bruin gekleurd, beiden omklemmen met één hand een glas bier. De jongen is in kennelijke staat van dronkenschap. Ik schat hem op een jaar of zeventien, hooguit achttien.

Gerda, reeds in de zestig, roept tegen de jongere: ,,Neerzetten dat glas, naar buiten jij!’’ De twee mannen blijven touwtrekken om het glas bier. De wat oudere, broodnuchter wil alleen de bardame helpen. Er ontstaat een levensgevaarlijke situatie. Het glas in de twee mannenhanden dreigt te breken. ,,Ik ben geen Marokkaan’’, schreeuwt opeens de dronken jongeling. ,,Ben hier geboren!’’ Maar aan zijn accent te horen en qua uiterlijk ziet hij er erg Marokkaans uit. Zelden dat je zo’n iemand van in ieder geval Marokkaanse afkomst zo liederlijk ziet.

Krampachtig trekt hij nu het glas naar zijn lippen toe en gooit het bier achterover, meer langs zijn mond dan naar binnen. Pas nu zie ik aan zijn gebaren en zijn ogen hoe dronken hij wel is. Gewoon stomdronken.
Kennelijk heeft de bijzonder beroepsmatige Gerda zich vergist bij zijn binnenkomst, anders had zij hem vast en zeker niet getapt. Nadat de jongen het bierglas dus min of meer over zichzelf heeft leeggegooid neemt Gerda wederom het heft in handen. Zij pakt de jongeling bij de arm om hem naar buiten te begeleiden. Maar de jongen verzet zich, schreeuwend en vloekend.
Zit nu zelf op het puntje van mijn stoel en overweeg om Gerda te assisteren. De laatste keer dat ik dat deed was in café Walenburg waar een boomlange man, Hollander (!), naar buiten wilde gaan zonder te betalen. Hij bedreigde toen uitbaatster Sandra, nam een karatehouding aan en riep: ,,Ik ben TBS-er, ben levensgevaarlijk.’’ Toen heb ik hem spontaan alle hoeken van de Spoorsingel laten zien. Sinds die tijd geen ‘oude lul’ meer, maar de geuzenbijnaam ‘JimLee’ gekregen.

Maar op dit moment zit ik van afstand het tafereel te bekijken. Aan de bar hangt een leeftijdgenoot van mij. Hij was in de kroeg altijd aan het opscheppen over een ‘ex-legionair te zijn van het Vreemdelingenlegioen’.
Thans zit hij wit weggetrokken achter zijn glas bier, met zijn rug weggedraaid van het tafereel. Geen ex-legionair dus! Ook andere barklanten laten het afweten, doen net of hun neus bloedt. Behalve dan onze gekleurde wat oudere vriend, die dus het glas uit de handen had getrokken van de jonge dronken malloot.

,Wat is wijsheid, in zo’n situatie’, hoor ik mezelf denken. Ingrijpen of niet. Misschien trekt zo’n jongen in zijn dronken kop wel ineens een mes… Dan is de kuur wellicht erger dan de kwaal. Maar voor Gerda is de maat écht vol. Manhaftig als vrouw alleen pakt zij de jongen klemvast en begeleidt hem, tegenspartelend, naar de kroegdeur. Kordaat zet zij hem naar buiten en als de deur weer gesloten is, roept zij handenwrijvend: ,,Geen Marokkaan. Weg Marokkaan!’’ Iedereen kijkt bewonderend, duidelijk opgelucht, naar barheldin Gerda. ,,Er is er maar één de baas hier. En dat ben ik’’, zegt zij ferm. Applaus voor Gerda!

De jonge ‘Marokkaan’ roept buiten protesterend na: ‘Stelletje racisten!’’