Een kolenhok in de douche

21 juli 2009 door een van onze verslaggevers

Toen mijn grootvader na zijn pensionering voorzitter werd van de woningbouw vereniging Tuinstad Zuidwijk zeg maar rond 1950, heerste daar een streng regime.

Hij woonde aan de Zuideras in Tuindorp Vreewijk, maar fietste - soms met mij - door de nieuwe wijk in Rotterdam-Zuid en bekeek met arendsogen zaken die hem niet bevielen. De nieuwe bewoners van deze wijk waren vaak afkomstig uit Drenthe, Groningen, Brabant en Limburg. Zij hadden zo hun eigen gewoontes. Soms zag hij vanuit een balkon een touw gespannen aan een geit die op de sociaal- democratisch zo gewenste gemeenschappelijke tuin stond te grazen. In hevige verontwaardiging belde hij aan. ,,Die geit moet onmiddellijk verwijderd worden,'' zo baste hij. ,,En ik wil gelijk uw douchecel inspecteren.''
In de douchecel bleek dat deze ruimte regelmatig als kolenhok werd gebruikt. Wanneer dat ook zo was, steeg zijn verontwaardiging tot grote hoogte. ,,Hebben wij als sociaal- democraten eindelijk bereikt dat iedere arbeider en zijn gezin regelmatig kunnen douchen, dan kan dit dus niet.''

Er werd stevig gecontroleerd. Huurders die een klacht hadden over gebreken aan hun huizen moesten eerst een rijksdaalder betalen. Pas wanneer de klacht gerechtvaardigd was werd de rijksdaalder terugbetaald.

Ik moest hier aan denken nu sociaal-democratische wethouders in Rotterdam en Den Haag achter de voordeur willen kijken om te zien of zich daar geen asociale taferelen afspelen. Er komen allerlei voorschriften en regels voor mensen uit wat genoemd wordt achterstandswijken in aanmerking kunnen komen voor een nieuwe woning. Nu ben ik de eerste om te zeggen dat wanneer iemand er daar een zooitje van gemaakt heeft hij of zij maar niet zomaar met hulp van de sociale dienst opnieuw wordt ingericht.

Maar ook deze regels kunnen worden ontdoken. In de begin jaren zeventig woonde ik met vrouw en zeer jong kind in de Hendrick Croesinkstraat op Rotterdam-Zuid. Het was een huisje onder de huurwaarde. Er was geen douche. De kachel in de woonkamer was geschonken door diezelfde grootvader.

Via, via kreeg ik een ruim huis aangeboden aan de Rotterdamse Schiekade. Twee verdiepingen, maar wel de bovenste twee. Het huis zelf was een puinhoop. Met mijn twee linkerhanden zou dat niets worden. Een goede vriend was de toenmalige persfotograaf Richard Henke die net met zijn nieuwe vriendin Elly Paradies ongeveer illegaal woonde boven het politiebureau aan het Stieltjesplein. Dus suggereerde ik hem als de nieuwe huurder. De eigenaar van de woning was wantrouwend. ,,En waar woont die man dan nu?''

Richard had al twee huwelijken achter de rug, maar nog goede contacten met zijn eerste echtgenote die in Hillegersberg woonde. De oplossing was snel gevonden. Zijn naamplaatje 'Richard Henke' werd aan de voordeur in Hillegersberg geschroefd en een dolenthousiaste secretaresse van de makelaar bekeek het huis en keerde terug. Hij kreeg het huis. Het werd ook iets bijzonders, maar daarover heb ik het nog wel een keer.