Overslag LNG komt geruisloos tot stand
Na de zomer wordt de eerste overslagterminal van vloeibaar gemaakt aardgas (LNG) in Rotterdam in gebruik genomen. Het meeste opmerkelijk aan deze in de laatste bouwfase verkerende Gate LNG-terminal opde Maasvlakte (1) is dat dit allemaal vrijwel rimpelloos tot stand is gekomen.
De LNG-terminal (een gezamenlijk project van Gasunie en Vopak) heeft nauwelijks tot discussies geleid. Waar zijn de actiegroepen zoals Greenpeace en Milieudefensie en waarom stoken (vaak linkse) politieke partijen als Groen Links de boel niet op? Waarschijnlijk is het antwoord, dat zij geen poot hebben om op te staan!
Dat was 33 jaar geleden wel even anders. In Rotterdam wilde de gemeente aan Shell, toen nog de grootste investeerder van de haven, toestaan om al dan niet met andere partners de overslag van LNG (van aardgas uit Algerije) in de haven te gaan doen.
Om meerdere redenen is dit grote investeringsplan destijds niet doorgegaan. Maar de gemoederen liepen toen heel hoog op omdat allerlei groepen en politici géén ‘grote plofschepen en –installaties’ in de haven meer wilden hebben.
Charmeoffensief
Zelfs een charmeoffensief van Shell kon het tij niet meer keren. De belangrijkste financiële journalisten in Nederland werden op een van de vermaarde Shell-reizen meegenomen naar de baai van Tokio waar het naar energiesnakkende Japan destijds al tien jaar diverse LNG-overslagterminals had staan. De extra veiligheidsmaatregelen, die daarbij werden gesteld, verschilden nauwelijks van die van andere gevaarlijke stoffen, zoals die toen ook al dagelijks door de Rotterdamse haven werden vervoerd.
Op vragen van de kritische Nederlanders hoe groot de kans was op een LNG-plof werd steevast verbaasd gereageerd. ,,Dat kan niet gebeuren.’’ Om ons te overtuigen werd op de terminal van Tokyo Gas Co de grote truc met gas uitgehaald.
Uit een soort melkbus, zwaar geïsoleerd, haalt een Japanner met een soeplepel dampend LNG en doet dat vervolgens in een glazen pot. Het spul ziet eruit als kokend water, maar het is het tegenovergestelde. Het aardgas is vloeibaar gemaakt door het in te vriezen tot 165 graden Celsius onder nul.
De demonstratie is nog niet ten einde. De Japanner houdt er een brandende sigaret bij. Er gebeurt nog niets. Pas als hij er een brandende lucifer bij houdt, ontstaat een nauwelijks zichtbaar vlammetje. De Nederlandse journalisten beseffen dat het gevaar met LNG op zich in ons land erg is opgeklopt.
Lage temperatuur
De deskundigen wisten dat toen ook al. LNG wordt namelijk niet onder druk bewaard – zoals het veel gevaarlijker LPG (uit het raffinageproces) – maar in afgesloten ruimten waar het houden van de extreem lage temperaturen veel belangrijk is.
Wij weten het niet zeker, maar vermoedelijk is het betrekkelijk geringe risico de reden dat zich nu vrijwel niemand meer druk maakt om de LNG-overslag zelf. Het enige risico is, net zoals met het vervoer van benzine en bepaalde chemicaliën, dat schepen op elkaar varen. Daarom zal het nautisch beheer van Rotterdam ook vooral bij de eerste LNG-tankers strenge veiligheidsmaatregelen nemen. Zo zullen de op de Waterweg aankomende volle tankers ver worden gehouden van de andere scheepvaart.
Vroeg
Daarom zullen zij op de rustigste tijdstippen (’s morgens heel vroeg) worden binnengeloodst.
En natuurlijk zijn de technieken in 35 jaar ook heel veel veranderd. De LNG-tankers en overslagterminals van nu zijn nog veiliger geworden. Het vervoer van LNG en de overslag daarvan heeft inmiddels in de hele wereld (vooral op de routes van het Midden Oosten en Australië naar het Verre Oosten) een enorme vlucht genomen.
De Europese energiehaven bij uitstek, Rotterdam dus, loopt daarbij heel erg achter. Hoewel er in de Nederlandse bodem nog waarschijnlijk voor een eeuw aardgas zit, kan Europa ook niet om deze wereldwijde vervoersstroom heen. Vandaar dat Gasunie en het grootste opslagconcern voor vloeibare producten Vopak uit Rotterdam het initiatief hebben genomen voor de LNG-gate.
Want de schattingen over het in de aardbodem (en onder zee) zittende aardgas geven waarschijnlijk de grootste bodemschat in energie aan. Het probleem is echter dat het vaak op plaatsen zit die niet of heel moeilijk door middel van pijpleidingen naar de verbruikers in Amerika, Europa en de grote bevolkingsmassa’s in het Verre Oosten (China en Japan) zijn te bereiken. De oplossing is: het vloeibaar maken (indikken door onderkoelen) en het per tanker vervoeren.
Opvallend groot
De importterminal op de Maasvlakte met drie opvallend grote opslagtanks en twee aanlegsteigers zal een doorzetcapaciteiten krijgen van 12 miljard kubieke meter aardgas per jaar. Hoewel het gas is bedoeld voor de Europese ‘gasrotonde’ die Nederland is geworden, komt deze hoeveelheid overeen met ongeveer een vierde van het jaarverbruik in ons eigen land aan gas.
Op het gevaar af dat ik in casuïstiek verval, valt op dat in de kwestie van de overslag van LNG in Rotterdam helemaal wordt voorbij gegaan aan het eventueel vestigen (in de verre toekomst?) van een kerncentrale op Maasvlakte 2 (in aanleg). In een deskundigendiscussie wordt de faalkans van een oude kernreactor geschat op 1 op 10.000 jaar en van de modernste reactoren 1 op 100.000 jaar. De Nederlandse regering gaat er al vanuit dat de eventuele nieuwe reactor bij Borssele een faalkans heeft van 1 op 1 miljoen jaar.
Dijkdoorbraak
Dat staat in heel schril contrast met een dijkdoorbraak in Zeeland (bij de huidige hoogte is de kans daarop 1 maal in de 4000 jaar)
Wat overigens ook weer helemaal niks zegt over de rampzalige gevolgen voor de bevolking. Naar het zich nu laat aanzien vallen de gevolgen (aantal doden) van de recente aardbeving en de daarop volgende tsunami zelfs voor de kerncentrale van Fukushima in Japan nog mee.
De discussies in de Rotterdamse samenleving uit het verleden over al dan niet LNG in Rotterdam tonen in ieder geval aan dat als onder de bevolking grote onveilige gevoelens leven (en niet meer dan dat), actiegroepen en sommige politici alleen daarmee kunnen scoren.
.gif)
