Laatste Nieuws! over verdwenen kranten

Onder de titel LAATSTE NIEUWS ! is op dinsdag 6 september in Museum Rotterdam (Schielandshuis) een beperkte, maar interessante tentoonstelling geopend over de verdwenen dagbladtitels in Rotterdam.

De meeste aandacht gaat uit naar Het Vrije Volk, ooit de grootste krant van Nederland, via een fusie met het Rotterdams Nieuwsblad, nu een kopblad van het AD als Rotterdams Dagblad. In een speciaal voor deze tentoonstelling samengestelde krant komen al die verdwenen titels aan de hand van de inmiddels bejaarde pennenvoerders aan bod. Het aanbod voor die krant was zo groot dat enkele verhalen, zoals dat heet, ‘blijven staan’.
Onder de rubriek ‘Specials’ op deze website staan al enkele van deze artikelen. O.a. het hilarische verslag van Aad Wagenaar over de extra editie die het Rotterdams Nieuwsblad in 1970 in Milaan liet drukken en zelf verspreidde na de europa cup zege van Feyenoord. En een verhaal van Anton Heuff over 'de gemiste kans van Het Vrije Volk in Rotterdam'.
(Van een onzer medewerkers)
De opmars van digitaal nieuws, informatie en achtergronden op internet en radio/tv (teletekst) gaatonverminderd door.In de regio Rotterdam zijn sinds de Tweede Wereldoorlog al tien dagbladtitels verdwenen.Er is thans nog maar één dagelijkse regiokrant op papier over: het AD Rotterdams Dagblad dat overigens sinds het samengaan in 2005 van het Rotterdams Dagblad en het Algemeen Dagblad in dit gebied al een fors aantal van zijn betalende lezers is kwijt geraakt.
Het verdwijnen van dagbladtitels in Rotterdam heeft geleid tot een expositie hierover in Museum Rotterdam (Schielandshuis) die loopt tot het eind van het jaar. Rotterdam was ooit de rijkst bedeelde regio van dit land met eigen kranten. De redactie van een van de nog bestaande landelijke kranten, NRC Handelsblad, heeft aangekondigd volgend jaar te vertrekken van Rotterdam naar Amsterdam.
Krantencultuur

De expositie, die in samenwerking met het Persmuseum, is samengesteld, geeft een beeld van de teloorgang van de krantencultuur in Rotterdam. De meeste waren gevestigd in de omgeving van de Witte de Withstraat, die dan ook de Fleet Street van Nederland werd genoemd. Bezoekers van de tentoonstelling krijgen een krant mee waarin de rijkdom van vroegere Rotterdamse kranten is beschreven.
Een rijtje van de verdwenen dagbladtitels in Rotterdam: De Rotterdammer, Rotterdamsch Nieuwsblad, Het Vrije Volk, Het Rotterdamsch Parool, Nieuwe Rotterdamse Courant, De Maasbode, de nog aparte titel Algemeen Dagblad en De Waarheid. Elke richting van de bevolking had zijn eigen zuil en krant. Daarnaast waren er nog de doordeweeks uitkomende vakkranten Dagblad Scheepvaart en de Handels- en Transport Courant.
De afkalving van nieuws, informatie en achtergronden op papier komt nog meer tot uiting in de dichtheid van (betaalde) dagbladen in de samenleving. Zo waren er in 1970 in Nederland per 100.000 inwoners 32.050 kranten. Volgens de meest recente cijfers van het CBS is dat thans nauwelijks meer dan 20.000 per 100.000 inwoners.
Slagveld
In 1970 viel in bijna elk huishouden elke dag een (betaalde) krant op de deurmat. Thans is dat nog niet eens in 1 op de 2. In de grote stad zijn er ook nog minder abonnementen dan op het platteland.
De expositie brengt dan ook heel mooi in beeld het slagveld dat op de Rotterdamse dagbladenmarkt heeft plaatsgevonden. De digitale, vooral landelijke, informatie op internet is inmiddels heel groot geworden. Jongeren weten nauwelijks anders meer. Deze site is geheel gericht op regionale achtergronden en opinies. Daarnaast vinden de gratis kranten in het openbaar vervoer zoals Metro, Sp!ts en De Pers nog aftrek.
Eén ding blijft overeind: uitgevers van papieren kranten blijven heel geheimzinnig doen over hun oplages in deze regio. Landelijk zijn ze wel terug te vinden bij Het Oplage Instituut (HOI). Afgeleide cijfers over de regio Rotterdam heeft men niet of wil men niet geven.
Regio
Toch hebben wij ons – dicht bij het vuur zittend – hierin verdiept. Zoals gesteld, in het gebied Rotterdam is nog slechts één op de regio gericht papieren dagblad over: AD Rotterdams Dagblad als ochtend- en middageditie van AD Nieuwsmedia. De totale oplage zou volgens het AD in 2010 nog gemiddeld 123.323 hebben bedragen.
De werkelijk betaalde oplage van vaste abonnees (dus zonder proefabonnementen, zonder personeels- en relatie-exemplaren) die volgens de leiding van het bedrijf nu stabiel is, zou de daadwerkelijk verkochte losse verkoopexemplaren inmiddels gezakt zijn tot onder de 100.000.
De Telegraaf en de gratis krant Metro brengen dagelijks enkele pagina’s gericht op de regio Rotterdam. Zij geven geen oplagecijfers over deze edities. Er gaan schattingen rond dat de Rotterdamse editie van De Telegraaf (de grootste krant van Nederland) diep onder de 30.000 betalende abonnees is gezakt en dat het aantal gratis afgenomen kranten van Metro in de regio Rotterdam ook niet meer is dan 100.000.
Oud-Rotterdammer
De oplage van De Telegraaf is – in tegenstelling tot de Amsterdamse regio – in Rotterdam nooit groot geweest.
Daarnaast is er sinds eind 2005 (niet zo toevallig tegelijkertijd na het samengaan van het Rotterdams Dagblad en het AD) De Oud-Rotterdammer op de markt gekomen die zich richt op de 50-plus markt met eenmaal in de veertien dagen een gratis uitgave. Die heeft inmiddels een oplage van 121.500. In 2008 sneuvelde het initiatief van de journalisten Jim Postma en Geert-Jan Laan om een nieuw gratis papieren weekblad onder de naam Rotterdam Vandaag & Morgen op de markt te brengen. Als gevolg van de ingestorte advertentiemarkt eind 2008 is deze papieren uitgave in november 2008 stopgezet. Redactioneel was de krant een groot succes. In zeven weken vlogen zo’n 350.000 kranten de bakken uit. Deze site is de elektronische voortzetting van deze krant.