Beleef film 'in het echt’ tijdens 41e IFFR

13 januari 2012 door Ronald Glasbergen

Het is permanent spitsuur in het kantoor van het International Film Festival Rotterdam. Het vaste team is uitgebreid met tientallen tijdelijke medewerkers. De organisatie draait op volle toeren. Het is tweeënhalve week voor de start van het festival op 25 januari. Zakelijk directeur Janneke Staarink praat over wat nieuw is aan de verkoop van kaartjes, over bezuinigingen en - met terughoudendheid - over het programma.

Thuiskassa

Op 20 januari start de kaartverkoop. ,,Nieuw daaraan is,'' zo vertelt Staarink, ,,dat je kaartjes online kunt bestellen en thuis kunt betalen en uitprinten.'' Je hoeft niet meer, zoals in voorgaande jaren je kaartjes bij de kassa op te halen. Het wordt dus een stuk makkelijker om kaartjes te kopen. ,,Door die mogelijkheid willen we een alternatief bieden voor de kassa’s in De Doelen. Ik hoop dat het mes zo aan alle kanten gaat snijden, betere service en gemak voor bezoekers, een lagere drempel en, overall, een toegankelijker festival.'' Voor wie de lange rijen, het regelen en wachten bij de kassa’s van vorige jaren kende, moet dat een opluchting zijn. Alhoewel..., het had ook wel wat. Je kwam er oude en toekomstige bekenden tegen en je zocht in het altijd overvolle programma naar voorstellingen of films die je het meest veelbelovend leken of waarover je via-via en soms zojuist gehoord had.

Twitter en thrillers

Maar ontdekken kan je inmiddels ook op Twitter en Facebook, waar liefhebbers elkaar nu reeds, terwijl het programma zijn voltooing nadert, op de hoogte houden. Zojuist heeft het IFFR de speellijst van Spectrum bekendgemaakt, tweeënzeventig (inter-)nationale premières van gevestigde regisseurs, waarvan zestien wereldpremières. Van acteur/regisseur James Franco (127 hours) draait de nieuwe thriller Francophrenia. Van Miike Takashi de rechtbank superhelden Manga Ace Attorney. En onder de vele premières mag ook The day he arrives van Koreaanse grootmeester Hong Sang-Soo niet onvermeld blijven; er zijn nieuwe films van oudgedienden als Kaurismäki (Le Havre), van David Cronenberg (A Dangerous Method over Freud en Jung), van Steve McQueen (Shame over seksverslaving) of van, nog niet zo oudgediende, Yorgos Lanthimos (Alps) die recent furore maakte met Dogtooth. Plus een nieuw optreden van acteur Vincent Gallo (Buffalo 66/Essential Killing) in een nieuwe film van Davide Manuli.

De Haven

De openingsfilm, de officiële, alleen voor genodigden, is al eveneens een wereldpremière. Het is een van de weinige programmaonderdelen die Staarink als zakelijk directeur zelf mee uitgezocht heeft. ,,Bij de opening bestaat het publiek uit een mengsel van filmspecialisten, sponsoren, notabelen en alles er tussenin, zo legt ze uit.''

,,Het is de kunst om een film uit te zoeken die al die groepen aanspreekt. We hebben een aantal films bekeken en het werd 38 Témoins/38 Getuigen van Lucas Belveaux.'' (Hoe komt het toch dat Wallonië zulke goede filmmakers voortbrengt?). Het verhaal gaat over een moord in de Franse havenstad Le Havre. Ze is enthousiast: ,,Het is een spannende film, met prachtige opnamen en een onverwachte wending. Bovendien zitten er hele mooie opnamen van havens in.'' Ze lacht. ,,Interessant voor Rotterdammers.''

Bezuinigingen

Gaat de recessie aan het Internationale Filmfeest in Rotterdam voorbij? Janneke Staarink, sinds anderhalf jaar zakelijk directeur van het festival, kijkt er nuchter tegenaan. ,,We lijken in het Rijkscultuurbeleid veilig te zijn als zijnde één van de grote festivals met `actueel, vernieuwend aanbod’. Hetzelfde geldt voor de bijdragen van de Gemeente Rotterdam.''

,,Maar we lopen als organisatie wel enorme financiële risico’s. Daarom moet je een instelling als deze runnen als een bedrijf. Ik heb nooit begrepen dat cultuurinstellingen af zouden moeten afstevenen op verlies. Dat is geen goed zaken doen, dat kan niet in deze tijd. Met een behoorlijk zakelijk beleid hoor je geen verlies te draaien. Je dient ook als stichting naar winst te streven. Het is ook daarom goed dat we het afgelopen festival, voor het eerst geen verlies, maar een positief saldo hebben gedraaid. Het eerste jaar hebben we dat gedaan om een reserve te creëren. Dat is een eenmalige actie. Als je die, overigens bescheiden, reserve hebt, hoef je dat niet meer uit te breiden. De daarnaast verkregen winst gebruik je vervolgens om te investeren in het festival.''

In dit festival zijn de films nog strenger geselecteerd dan in andere jaren. ,,Dat komt het publiek en de makers ten goede. Bezoekers krijgen betere films voorgezet en makers hebben een interessanter en spannender platform om zich op te presenteren.''

Afgelopen jaren is er ook een wisseling van sponsoren geweest. ,,We hebben goede nieuwe sponsors gevonden zoals ontwikkelingsorganisatie HIVOS. Via het Hubert Balsfonds steunde HIVOS al filmmakers uit ontwikkelingslanden. Sinds kort ondersteunen ze ook ons programma Power Cut Middle East met films uit Syrië en Egypte en de Tiger Awards.''

Midden Oosten en Sao Paulo

Vorig jaar sprong het jubilerende IFFR alert in op de toen net begonnen Arabische Lente door de uitstekende Egyptische film 678 (Mohammed Diab) in te lassen. Dit jaar zijn de Arabische revoluties al een jaar gaande en is film uit die wereld via Power Cut Middle East onderdeel van het hoofdprogramma. Recente Arabische speelfilms en documentaires werpen daarin een eigen licht op de achtergronden van het huidige opstandige Midden Oosten. Omdat weinig films uit die landen de Nederlandse bioscoop- en DVD-distributie halen is dat een extra reden om naar die films uit te zien.

Ook de Braziliaanse films uit Boca do Lixo, het hoofdprogrammadeel met veelbelovende trash- en pulpfilms uit het Braziliaanse Sao Paulo, zijn hier nooit te zien.

Wie met beleid uit dat aanbod wil kiezen, moet zich goed informeren, maar juist op goed geluk kiezen kan ook veel moois opleveren.

Kids & Smartphones

Op de vraag wat er nu echt niet gemist mag worden, antwoordt Janneke Staarink: ,,Dat vind ik moeilijk te beantwoorden. Ik ben vooral zakelijk en niet inhoudelijk met het festival bezig.'' Na enig aandringen noemt ze toch twee programmaonderdelen: Kids on the Floor, voor 4 tot 12 jarigen en hun ouders in de Schouwburg en For Real.

Dat laatste programmadeel zit vol met zaken die zich 'in het echt' afspelen. In 100 meters behind the future kan je live in een auto in de achtervolging gebeurtenissen uit je eigen toekomst meemaken. De luisteraar maakt zijn eigen film in Soundtrackcity en op het Schouwburgplein kan je met Smartphone op zoek naar je tegenspeler.

Er is het Metropole Orkest dat de werkelijkheid omver blaast op de Kop van Zuid; er zijn optredens bij het spiksplinternieuwe WORM op de Witte de Withstraat die niet te missen zijn. Aan de Meent zal de Movie Factory van Michael Gondry neerstrijken. Daar kunnen mensen die nog nooit een camera hebben vastgehouden, in pakweg drie uur tijd hun eigen film opnemen. Onder begeleiding van topregisseur Gondry (Eternal Sunshine of the Spotless Mind) en op de professionele sets van The Home Movie Factory.

Janneke Staarink wil er zelf ook graag een film gaan maken. Helaas heeft ze pas na afloop van het festival weer tijd. Maar gelukkig kan dat: het project van Gondry gaat na het eind van het festival nog een maand door.

Het 41e IFFR loopt van 25 jan tot 5 februari. Het volledige programma staat 19 januari online. Op 20 januari start de online kaartverkoop van het IFFR.

Schrijf hieronder uw reactie of stuur deze rechtstreeks naar: r.glasbergen@vandaagenmorgen.nl

Hong Sang-Soo,Essential Killing,678,Online