'Zware jongens zaten in hun cel te janken’

Cipier Louis Blatter na 25 jaar met pensioen

ROTTERDAM - Zonder erover na te denken loopt Louis Blatter (75) nog steeds met zijn handen op zijn rug. Weliswaar nu zonder de bos sleutels, zoals hij voor zijn pensionering een kwart eeuw lang gewend was als cipier in het Huis van Bewaring aan de Noordsingel. Nu de gevangenis volgend jaar definitief wordt gesloten, denkt hij er met weemoed aan terug. ,,Als ze in ieder geval de gevels maar laten staan, want die vallen onder Monumentenzorg,’’ waarschuwt hij alvast.

Na zijn pensionering werkt hij ‘doodvrolijk’ door als coördinator bij de schaak- en damwedstrijden in café Het Bronzen Paard in de 1e Pijnackerstraat in Rotterdam-Noord. Nu zegt Louis Blatter vol trots: ,,In mijn lange tijd als gevangenbewaarder is er bij mij nog niet één ontsnapt. Dat kwam omdat zij het bij mij veel te goed hadden! Ik heb die gasten leren lezen en schrijven, was een mentor voor ze in goede en slechte tijden. En zij beschouwden mij als hun absolute vertrouwensman. Wel kreeg ik bonje met mijn collega bewaarders die weinig van het vak snapten.’’
Met zijn kenmerkende aanstekelijke lach, hoog gierend van plezier, vertelt hij hoe zijn medecipiers ooit op een bijzonder knullige manier een gevangene lieten ontsnappen. ,,Op de A-vleugel moest renovatie worden gepleegd. Hadden ze een gedetineerde aangesteld als reiniger die de boel moest schoonmaken en aanvegen. Maar opeens liep hij met een papiertje in de hand in de richting van de uitgang. Hij deed net of hij de zaak aan het opmeten was. De parketwacht deed de deur keurig netjes voor hem open en weer even keurig achter zijn kont dicht. En weg was die.., ha, ha, ha!’’

Carrière
Louis Blatter werd zo’n 75 jaar geleden geboren in Rotterdam-West in de Spanjaardstraat. Daarna verhuisde hij als snel naar de Prinses Margrietlaan in Hillegersberg. Omdat de jonge Blatter graag scheepsmachinist wilde worden ging hij na de LTS naar de Scheepvaartschool. Uiteindelijk werd hij wegens een arm die niet goed in de kom zat afgekeurd voor de Zeevaart en belandde hij als administrateur bij het toenmalige ziekenfonds van de AZR. ,,Heb daar al mijn diploma’s gehaald,’’ zegt Louis ,,en toen zou ik promotie maken als souschef. Dat was mij beloofd. In plaats daarvan namen ze een halfwas student aan voor die functie. Ik nam op staande voet ontslag.’’
In 1978 kwam hij als gevangenisbewaarder op de Noordsingel terecht. Na verloop van tijd werd hij bijna directeur van het Huis van Bewaring. ,,Er was toen een vacature en daarop kwamen 52 sollicitanten af. Ik zat in de allerlaatste procedure bij de laatste drie. Toen kreeg ik te horen: ‘De keuze is niet gevallen op u.’ Ik ontplofte zo wat. Dat is mij mijn hele leven zo bij gebleven, dat ene rotte zinnetje: ,,De keuze is niet gevallen op u!,’’ aldus Louis Blatter als een boer met kiespijn.

Werkmeester
Na verloop van tijd promoveerde hij toch als werkmeester. Hij kreeg er te maken met heel wat ‘zware jongens’. Blatter: ,,Zo was er ook een kampoudste bij van een heel berucht kamp tussen Hollands Spoor en Rijswijk. Die was analfabeet, zo merkte ik al snel. Daar schaamde hij zich voor. Stiekem heb ik hem lezen en schrijven geleerd. Met als resultaat dat hij uiteindelijk de Donald Duck kon lezen en ansichtkaartjes naar huis kon sturen.’’
Gedetineerden gaan vroeg of laat flippen. Zo was er eentje die uit pure frustratie ’s nachts met een ijzeren pijp op z’n verwarmingselement ging slaan. Niemand deed meer een oog dicht. Volgens Louis Blatter is die gevangene de volgende ochtend door een medegedetineerde bont en blauw geslagen.
,,De enige vrijheid die je hebt,’’ zegt Blatter ,,is als je in je cel kan slapen. Dan weet je niet dat je zit. Heb ’s nachts op de ronde ook heel wat zware jongens meegemaakt die in hun eentje zaten te janken. Door een briefje van vrouw, dochter of zoon. Dat zag ik allemaal als ik door de gordijntjes keek van hun celluikje. Wat een ellende!’’