Van 't ergste uitgaan in de stadsbegroting

19 augustus 2012 door Hans Roodenburg
Van 't ergste uitgaan in de stadsbegroting

De verkiezingskoorts neemt toe, óók die onder de kiezers in de regio Rotterdam. Echter niemand die op 12 sep-tember gaat stemmen voor de Tweede Kamer zal enige invloed kunnen uitoefenen op de begroting van Rotterdam en omliggende gemeenten. Daarover gaan toch echt de plaatselijke politici die pas weer aan bod komen bij de gemeenteraads-verkiezingen in 2014.



Gemeentebegroting

Niettemin zal een nieuwe regering waarschijnlijk weer nieuwe bezuinigingsmaatregelen nemen die de begroting (in 2012 uitgaven van 4,4, miljard euro) van de gemeente Rotterdam meteen zullen treffen. Immers de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten zijn de inkomsten van het Rijk (vooral dankzij allerlei soorten belastingen). Als de regering in zijn uitgavenpatroon bezuinigt, dan komt men ook al gauw uit bij de gemeenten. Trap op, trap af, noemt men dat.

Er zijn natuurlijk ook wel landelijke politieke partijen – daar gaan bijvoorbeeld SP en PVV prat op - die absoluut niet willen dat het gemeentefonds (waaruit de gemeenten worden betaald) opnieuw moet inleveren om de centrale overheidsuitgaven terug te dringen. Maar zelfs als er alleen géén indexatie (ter compensatie van de prijsstijgingen) wordt gegeven dan betekent dit al voor de gemeenten inkomstenverlies.


Retoriek

Mooie verkiezingsretoriek van (sommige) politieke partijen om nu te beweren dat gemeenten bij hen niet worden getroffen, maar ze kunnen dat absoluut later in een eventuele coalitie niet meer (kunnen) waarmaken.

Bijvoorbeeld SP-voorman Emile Roemer denkt nog steeds dat de overheid moet investeren om de economie snel op gang te brengen. Hij kreeg alle hoon van de andere partijen over zich heen toen hij deze week de vloer aanveegde met de begrotingsregels van Europa die voorschrijven dat als Nederland over een groter tekort dan 3 procent heen gaat een boete moet betalen. ,,Over mij dead body,’’ zei hij waarna hij zijn verkiezingsretoriek weer wat afzwakte toen vrijwel al zijn concurrenten over hem heen vielen.

De SP is de enige partij die op korte termijn (de eerste paar jaar) niet in het totaal van de nationale begroting wil bezuinigen. Dus ook niet in de gemeentelijke begrotingen op wat verschuivingen na: altijd ten voordele van de laagste inkomensgroepen en uitkeringsgerechtigden.


Terugtocht

Maar zodra Roemer bij de kabinetsformatie wordt betrokken, zal hij ook hierin een terugtocht moeten doen. Anders zet hij zich sowieso buitenspel. Tenzij hij met de SP de meerderheid (76 van de 150 zetels) krijgt en een soort van ‘totalitair systeem’ – met alle nare gevolgen van dien voor het totaal van de bevolking – kan gaan uitvoeren.

Welke politieke kleur het kabinet ook zal krijgen, de gemeenten kunnen nu al hun borst nat maken. Het demissionaire kabinet had in april al een bezuiniging van 400 miljoen euro op de gemeenten op stapel staan. Door de val van het kabinet is dat even opgeschoven, maar dit komt ongetwijfeld terug in de besprekingen voor een nieuwe coalitie.

Minimaal moet er al 2 procent op de begrotingen bezuinigd worden omdat de nationale overheid niet van plan is de overeengekomen loonsverhoging voor de gemeenteambtenaren te vergoeden aan de gemeenten.


Interen

De gaten die in de begroting slaan probeert de gemeente Rotterdam al de komende jaren te dichten door uit de reserves geld over te hevelen naar de jaarlijkse uitgaven. Interen op het eigen vermogen dus. Maar ook daaraan komt op een gegeven moment een einde.

Een van de grootste posten die drukt op de Rotterdamse begroting is de uitkeringen aan bijstand die door de groeiende werkloosheid ook toenemen. Nu zullen de uitkeringen uit het gemeentefonds ook wel zijn gebaseerd op het groeiende beroep op bijstand, maar volledige compensatie zal er zeker niet worden gegeven. Nog afgezien van het feit dat de centrale overheid ongetwijfeld daarin ook weer bezuinigingsmogelijkheden ziet. Niet zozeer in de hoogte van de uitkeringen, maar meer in de hoeveelheid. Het wordt dan ook steeds lastiger om zonder verplichtingen voor een uitkering in aanmerking te komen.


Heffingen

Het zal dus waarschijnlijk nog erger worden met de gemeentelijke bezuinigingen die thans de inkrimping van de ambtenarensalarissen en de dienst Stadstoezicht treffen. Voorts worden de inkomsten van Rotterdam verhoogd door verhogingen van heffingen (afvalstoffen, parkeren, enz.). In allerlei subsidies wordt ook gesneden, onder meer in het culturele klimaat (alleen al goed voor 130 miljoen euro in Rotterdam hoewel het ‘slechts’ 3 procent van de totale uitgaven van de gemeente is).

Terwijl iedereen thans naar de nationale overheid kijkt met de landelijke verkiezingen in aantocht, blijft op de achtergrond dat gemeenten ook weer krapper bij kas komen te zitten.

Pas als de economie weer gaat aantrekken, zal Rotterdam ruimer in hun jasje komen te zitten. Hoewel sommige politieke partijen daar anders over denken is er een groot oorzakelijk verband tussen de economie en de uitgaven die Rotterdam als gemeente kan doen. Plaatselijke politici kunnen de accenten natuurlijk wel verleggen.


Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.