Van Agt/Den Uyl versus Rutte/Samsom
In de uitzending van ‘Andere Tijden’ zondag jl. over de val van het kabinet Van Agt/Den Uyl in het begin jaren tachtig van de vorige eeuw kunnen we opmerkelijke verschillen en overeenkomsten met de huidige verkiezingsstrijd zien.
Allereerst de verschillen. Alle nog levende oud-ministers of hoge ambtenaren waren in staat in hoogstens twee minuten een goed beeld te geven van waarom dat kabinet zo snel viel. In de eerste plaats Van Agt. In zijn nog steeds bloemrijke taalgebruik schetste hij dat Den Uyl als vicepremier te langdurig bleef doorzeuren wanneer hij zijn zin niet kreeg. Dat werd bevestigd door de toenmalige minister van Volkshuisvesting Marcel van Dam.
BourgondischOok de mislukking van Den Uyl’s miljoenen verslindende banenplan werd door voormalige PvdA-ministers nu geduid als een van de redenen waarom dat kabinet zo kort overeind bleef. Maar Van Agt wilde gewoon verder met Wiegel. Twee bourgondische mannen die elkaar vonden bij een goede maaltijd en een goed glas. De scherp ziende vakbondsbestuurder in Rotterdam Wim Vijg zag dat precies. ,,Den Uyl houdt van de mensheid maar Van Agt van mensen,” zei hij ooit tegen mij in het journalistencafé De Schouw.
Het gigantische financieringstekort dat onder Van Agt/Wiegel ontstond wordt nog steeds door De Telegraaf en de VVD in de schoenen van Den Uyl geschoven. Dat was inderdaad behoorlijk opgelopen maar de eerste bezuinigingsmaatregels werden onder Den Uyl al genomen door minister Wim Duisenberg van Financiën. Hij vertelde me ooit dat hij koningin Juliana op een kladpapiertje had uitgelegd wat dat nu inhield. Toen hij klaar was wilde hij dat papiertje weggooien, maar Juliana zei: ,,Nee, meneer Duisenberg. Ik wil dat even houden want dan kan ik uw collega-ministers vragen wat ze daarvan vinden.”
Crisis
En dan nu de overeenkomsten. Er is - net als in de beginjaren tachtig - sprake van een crisis. Een crisis in de economie. Een crisis in de bouw. Maar in tegenstelling tot die beginjaren tachtig is de rente geen 12,5 procent. In de beginjaren tachtig is de bouw van goedkope woningen gestimuleerd voor starters met de zogenaamde Premie A woningen. Een idee van de toenmalige PvdA-politicus Jan Schaeffer. De man die later als wethouder in Amsterdam tegen zijn ambtenaren zei, toen hij net wethouder was en een stapel rapporten over de woningbouw in Amsterdam kreeg, die rapporten terugschoof en stelde: ,,In rapporten kunnen we niet wonen.”
Linksom of rechtsom. Een paarse coalitie tussen Samsom en Rutte lijkt het beste. Maar dan hoop ik dat Samsom zich goed heeft ingelezen over welke kolossale fouten Joop den Uyl heeft gemaakt.
-20090804-S.JPG)
.gif)
