Lof en kritiek na toekenning Persprijs

01 november 2012 door Hans Roodenburg

Het was op woensdag 31 oktober in de namiddag weer een hele happening voor de Rotterdamse mediawereld bij de uitreiking van de Persprijs Rotterdam op historische grond, het Schielandshuis.

Die prijs is dit jaar toegekend aan de journalisten Natasja de Groot en Leon van Heel van het AD die een artikelenreeks hebben gemaakt over de veiligheid in de haven en met name over de catastrofe bij het tankoverslagbedrijf Odfjell. De Groot en Van Heel ontvingen een object van glaskunstenaar Ming Hou Chen en een geldbedrag van 5000 euro.

Altijd kritiek
Zoals altijd met persprijzen in het hele land barst er in de beroepswereld van de journalisten en andere betrokkenen kritiek los op het werk van de winnaars, gebaseerd op feiten maar soms ook uit jaloezie.
Gelukkig hebben wij van het laatste geen last en feliciteren wij het nog enig overgebleven dagelijkse regionale printmedium AD Rotterdams Dagblad van harte met de prijs.
Eindelijk investeert de krant weer in onderzoeksjournalistiek na de fusie in 2005 van het AD met het toen nog zelfstandig gemaakte Rotterdams Dagblad.

Goud
Een ‘gouden’ aankoop is ook verslaggever Mark Hoogstad, die van het naar Amsterdam te verhuizen NRC Handelsblad (tot half december is de hoofdvestiging nog in Rotterdam) komt. Te hopen valt dat hij ook voor een kwaliteitsimpuls bij het AD kan zorgen. Want de Rotterdamse regio verdient een eigen hoogwaardig papieren dagblad.
Teleurstellend was het aantal inzendingen voor de prijs dit jaar. Met zeventien aangedragen producties was volgens juryvoorzitter Saskia Stuiveling (topvrouw bij de Algemene Rekenkamer) weliswaar het gemiddelde van de afgelopen jaren bereikt, maar dat moeten er méér kunnen en zijn en van een breder aantal media!

Meer verhalen
Daarom ook een oproep aan de beheerder van deze site en andere media om toch veel meer verhalen, reportages, boeken, of zelfs totale producties voor te dragen. In de Rotterdamse regio moeten op zijn minst jaarlijks toch tientallen onafhankelijke mediaproducties het waard zijn om ingezonden te worden.

De jury heeft op grond van artikel 4 van het reglement van de Persprijs Rotterdam ook de mogelijkheid om zelf producties aan te dragen. Want het blijft natuurlijk altijd een nogal beschamende kwestie als journalisten - die gewoon hun werk goed moeten doen - zichzelf moeten aanprijzen.
We nemen ook aan dat als een uitgever of opdrachtgever een productie aanmeldt, hij daarover ook goedkeuring heeft gevraagd aan de betreffende journalisten. Misschien is de oplossing een inzending te doen zonder de betreffende journalist daarover in te lichten. Op de winnaar en de genomineerden na weet toch niemand - behalve de jury - welke aanmeldingen zijn gedaan.
Het kan dan ook gebeuren dat de winnaar niet weet dat hij is voorgedragen. Kort voor de 'happening' mag hij of zij best op de hoogte worden gesteld, waarbij het misschien kan voorkomen dat de winnaar niet aanwezig is. Of omdat men het niet wil. Dat is ook het leuke van een persprijs: je moet hem ook ongevraagd en tegen je wil in kunnen krijgen.

De jury was volgens Stuiveling onder de indruk van de indringende wijze waarop De Groot en Van Heel de grote misstanden aan het licht brachten bij het onderhoud van installaties van petrochemische bedrijven en de opslag van gevaarlijke stoffen in het Rotterdamse havengebied. ,,Hun scherpe berichtgeving had met name voor het chemisch opslagbedrijf Odfjell grote gevolgen en bewijst de bijzonder en noodzakelijke plaats die onderzoeksjournalistiek in ons land inneemt en behoort in te nemen,” aldus het juryrapport.

Foutje
Hierin gaat de jury in feite ook al ietsje in de fout want het tankopslagbedrijf Odfjell Terminals is er voor olieproducten en chemicaliën. Dat is, zo weten havenkenners, iets anders dan een ‘chemisch opslagbedrijf’.
Onder het laatste wordt wel verstaan Chemie-Pack in Moerdijk dat in januari 2011 is getroffen door een enorme brand. Dat was de laatste grote chemieramp, waarbij overigens geen doden zijn gevallen, maar waar voor honderden miljoenen aan schade ontstond bij het bedrijf en in de nabije omgeving.
Chemie-Pack was een heel ander soort bedrijf door opslag en verwerking van chemische stoffen. De ramp is ontstaan door menselijke fouten, nalatig directiebeleid en het niet nauwgezet volgen van de veiligheidsregelgeving.
Zakelijk hoofdredacteur Bart Verkade van het AD was in ieder geval heel lovend over zijn krant en de winnende productie van de Persprijs Rotterdam. ,,Het kon niet stuk met twee van de drie nominaties voor het AD.’’

Twitter
De kritiek op de winnaars barstte tegelijk al los. Radio- en tv-journalist Maikel Coomans van concurrent RTV Rijnmond en RTV Noord-Holland twitterde woensdagnacht meteen al dat de ‘Persprijs Rotterdam haar functie en haar eer echt niet waardig is’. AD zou alles hebben overgeschreven van verslaggever Leo Roubos van RTV Rijnmond. Een andere verslaggeefster van Radio Rijnmond, Jelle Gunneweg van het vroege programma ‘Wakker’, twittert een hartgrondig ‘neeeeee!’.
Mooie kreten om de boel op te jutten. Desgevraagd verklaart Maikel Coomans zich nader dat het AD onvoldoende de meningen heeft verkondigd van vakbonden, de DCMR (milieudienst), vakbonden en Havenbedrijf Rotterdam. En vervolgens een harde: ,,Wij kunnen ook het ANP overschrijven.’’
Tegelijkertijd meldt hij dat RTV Rijnmond waarschijnlijk het werk van hem en zijn collega’s niet heeft ingezonden. En dat noemt hij terecht want het heeft volgens hem niet zoveel zin om ‘publicaties over andermans sfeer’ voor een persprijs voor te dragen.

Kroegenboek
Een andere inzender voor de prijs, journalist Joris Boddaert met zijn derde kroegenboek over Rotterdam, kondigde van tevoren al aan niet te zullen komen omdat hij had vernomen dat een van de andere genomineerden het nieuwe magazine ‘Zo Zuid’ van Evelien Baks en Ellen Scholtens was. Het magazine, dat pas dit jaar voor het eerst is verschenen gaat over ‘al het goede van de linkeroever van Rotterdam’.
Joris Boddaert vindt dat men eerst zich nog moet waar maken. Dat kan hij in ieder geval wel zeggen met zijn 40-jarige carrière in de plaatselijke journalistiek, van De Havenloods, via Het Vrije Volk tot en met De Oud-Rotterdammer.

Naast voorzitter Saskia J. Stuiveling bestond de jury uit Lida Iburg (oud-programmamaker in radio en televisie), Henk Brons (directeur-generaal van de Rijksvoorlichtingsdienst), Henk Dam (oud-hoofdredacteur/directeur GPD) en Wim van Krimpen (oud-directeur Haags Gemeentemuseum en Kunsthal).