Is ‘Het Joodse Bruidje’ Rotterdams?

24 mei 2013 door Manuel Kneepkens

Laatst begaf ik mij naar het CS. Hoorde ik een onvervalst Rotterdamse stem achter mij: ,,He, Kneepkens, waar gaat de reis naar toe?’’ Ik antwoordde naar waarheid: ,,Naar Amsterdam.’’ Ik wilde namelijk het vernieuwde Rijksmuseum gaan bezoeken. ,,Kneepkens joh, ben je gek..., Naar ‘020’? Daar heb je toch niets te zoeke, joh!”
De Rotterdammer heeft het niet zo op de hoofdstad.

Cabaretier Gerard Cox is bepaald niet de enige, die dat sentiment breed pleegt uit te meten.
Hier speelt het befaamde ‘second city-syndroom’. In de VS bv. is Chicago er mee behept t.o.v. New York.
Maar is Rotterdam ook werkelijk ‘second city’, tweede stad? Helaas, het is erger. Althans op cultureel gebied. Want daar neemt Rotterdam momenteel niet de tweede, zelfs niet de derde, maar…. de vierde plaats in. Het moet Den Haag en Utrecht voor laten gaan.

Culturele hoofdstad
Even is daar verandering in geweest. In 2001 was Rotterdam Culturele Hoofdstad van Europa (samen met het Portugese Porto). Toen was het misschien zelfs, zij het tijdelijk, no 1.
In elk geval kwam er toen zowaar een kleine exodus op gang van kunstenaars en culturele ondernemers vanuit Amsterdam richting Rotterdam. Niks Gouden Eeuw!
Niks elitaire grachtengordel! De stoere pioniersgeest van Rotterdam, dat was het!
Maar dat is allang voorbij. De exodus gaat nu weer andersom.
Aan het vertrek van de (grote) culturele ondernemer NRC-Handelsblad richting Amsterdam Is door Hans Roodenburg op deze site 'Rotterdam Vandaag & Morgen' al eerder aandacht besteed.
Minder opvallend, maar niet minder ernstig, is het feit dat er óók nogal wat ‘kleine’ culturele ondernemers zijn vertrokken. Waaronder veel jonge kunstenaars. Wat eigenlijk hoogst verwonderlijk is. Want Rotterdam is immers bij uitstek een jongerenstad. Het percentage jongeren onder onze bevolking ligt bv. beduidend hoger dan in Amsterdam. Maar blijkbaar weet Rotterdam zijn jonge creatieven niet te binden. Dit geldt trouwens ook voor afgestudeerden van de Erasmus Universiteit.

Rotterdam verlaten
Hier volgt een lijstje van jonge, veelbelovende kunstenaars, die recent of tamelijk recent onze stad verlaten hebben.
Het lijstje is niet uitputtend.

Voormalig Dichter des Vaderlands Ramsey Nasr (39) is in Rotterdam geboren en vertrok na zijn middelbare schooltijd alhier naar Antwerpen, naar de toneelschool. Hij verbleef daar enige jaren en bracht het daar tot stadsdichter van Antwerpen. Inmiddels is hij verbonden aan de Toneelgroep Amsterdam en woont en werkt hij in Amsterdam.
David Pino (35) is de leider van de band El Pino & the Volunteers, waarvan het geluid steevast als typisch rauw-Rotterdams wordt omschreven. Deze musicus heeft de (uiteengevallen) Rotterdamse punkrock scène zo’n vijf jaar geleden verlaten en woont en werkt nu in Amsterdam.
Theatermaakster Laura van Dolron (37), geboren Rotterdamse, volgde de Theater school in Maastricht. Vorig jaar won zij de Guido de Moorprijs voor haar voorstelling ‘Sartre zegt Sorry’. Woont en werkt nu in Amsterdam.
Theatermaakster en schrijfster Marjolein van Heemstra vertrok na haar middelbare schooltijd in het Rotterdamse naar Amsterdam om godsdienstwetenschappen te gaan studeren en bleef daar.
In 2010 kwam haar dichtbundel ‘Als Mozes had doorgevraagd’ uit, bekroond met de Jo Peters Poezieprijs, in 2012 haar roman ‘De laatste Aedema’.
Momenteel is zij verbonden aan het RO –theater en heeft zij succes met haar soloproductie ‘Garry Davis’ over de idealist, die in de jaren vijftig zijn paspoort verbrandde en zichzelf tot wereldburger uitriep.

Verkassen
Blijkbaar verkast vandaag de dag een Rotterdamse kunstenaar, zo gauw hij ook maar een béétje bekend raakt, op stel-en-sprong naar Amsterdam. En Rotterdam laat het erbij zitten. Opgeruimd staat netjes, zo lijkt wel het parool. Dat scheelt maar weer subsidie…
Laatst wist een verstokte ‘010-er’ mij deze chronische culturele drainage zowaar nog positief uit te leggen ook!
Amsterdam kan niet zonder Rotterdammers, zo was zijn conclusie! Wie moeten anders de culturele instellingen aldaar besturen? Dat kúnnen die ‘020-ers’ zelf niet….
Neem Wim Pijbes. Eerst jarenlang directeur van de Kunsthal, hier in Rotterdam, nu de trotse directeur van het zojuist geopende, spectaculair gerenoveerde Rijksmuseum. En wat stelt hij daar pontificaal ten toon?
De blote billenjurk van de Rotterdamse lingeriekoningin Marlies Dekkers!
Dat Rijksmuseum, dat is gewoon een Rotterdamse enclave in de hoofdstad!

‘Bloterdams’
Afgelopen week heb ik dus in deze enclave rondgedwaald. Het leverde mij het volgende ‘erotogram’ op. Ongetwijfeld geïnspireerd door de wufte creatie van ‘Bloterdamse’ Marlies Dekkers:
‘Mooi rood is niet lelijk…’
zei het Joodse Bruidje
en trok haar jurkje uit:
‘Maar Naaktheid is nog mooier!‘

Hierna taaide ik af naar huis, in het cultureel object dat ‘010-ers’ sinds jaar en dag het mooiste plegen te vinden van heel Amsterdam: de trein naar Rotterdam.