Poetry 44: ‘Blijf met je poten van 'm af!’
Poetry International kenmerkt zich door talloze soms zelfs legendarische optredens van nationale en internationale dichters. Optredens vol mooie, wonderlijke en rijke wereldpoezië. Maar het festival zelf (dit keer aflevering 44 van 11 tot en met 15 juni in de Rotterdamse Schouwburg) is ook een bron van bijzondere verhalen.
In aanloop naar het festival een prachtige anekdote.
Poetry kreeg in de jaren 70 en 80 al te maken met dichters uit het Oostblok. Oud directeur van Poetry Martin Mooij kan zich uit die tijd nog een grappige gebeurtenis herinneren.
,,In die tijd had je nog te maken met de koude oorlog,‘’ vertelt oud directeur Martin Mooij. ,,Dichters werden daar vervolgd of zaten in de gevangenis. In die landen liepen de dingen vaak heel anders dan men hier in het westen dacht. De tweede keer dat ik Poetry International organiseerde, kwamen de eerste Oost-Duitsers.
De Russen kwamen pas later naar het festival, vanaf ongeveer 1975. Ik trok in die tijd veel op met Günter Kunert een dichter, schrijver en kunstenaar uit Oost-Duitsland. Hij was in Oost Duitsland een gevierd schrijver en lid van de SED (Socialistische Eenheidspartij van Duitsland) maar hij had kritiek op het DDR-regime en moest erg uitkijken. Hij kwam een keer na Poetry International een weekje met zijn vrouw bij mij logeren. Maar dat mocht helemaal niet. Maar ze deden het gewoon.
Weekje weg
Ze waren dus samen het vliegtuig ingestapt. De Stasi (De Oostduitse Staatsveiligheidsdienst) wist dat hij niet zonder zijn vrouw kon. Daarom mocht zij niet mee naar het buitenland. De Stasi redeneerde dat als zijn vrouw meeging ze dan samen zouden vluchten. Maar dat waren ze helemaal niet van plan. Ze wilden gewoon samen een weekje weg.
Toen de Stasi erachter kwam dat ze samen waren vertrokken, stuurden ze ons een telegram met de mededeling dat die twee direct terug moest komen. Maar wij deden alsof we dat telegram nooit ontvangen hadden en zo zijn ze toen een week bij ons gebleven.‘’
In 1977, na ondertekening van een petitie tegen de ontheemding van Wolf Biermann (Oost-Duitse dichter, songwriter en scherp criticus van de DDR) werd Kunert uit de SED gezet.
,,Toen werd voor hem de situatie erger,’’ vervolgt Martin Mooij zijn verhaal. ,,Ik zocht hem in die periode een keer op in zijn huis in Berlijn. In zijn straat stond er politie met afluisterapparatuur in een wagen voor zijn deur. Dus riep ik tegen hem in het Duits toen ik binnenkwam: ,,Kan mij het schelen! Ik praat zoals ik ben. Daarvoor ben ik hier gekomen.’’ Zo reageerde ik.
Kunert was inmiddels behoorlijk ziek en al zijn boeken waren al uit de bibliotheken weggehaald. Die dag, kan ik mij goed herinneren, ging een paar keer de telefoon. Dat was Christa Wolf een schrijfster, een geweldige vrouw. Zij heeft hem zo geholpen dat hij een visum kreeg en uit de DDR weg kon.’’
AIVD
,,Kunert wilde wel een tijdje in Nederland verblijven. Daarvoor moest hij worden doorgelicht door de Nederlandse Veiligheidsdienst de AIVD.
,,Kunert kreeg te maken met een heel vervelend mens die het hem heel moeilijk maakte. Zij moest hem beoordelen maar dat werd niets. Dat voelde hij. Echter voor ze klaar was, werd ze ineens weggeroepen.
Kunert is toen op haar plaats achter het bureau gaan zitten en schreef de tekst die ongeveer luidde. ‘Je laat Kunert met rust en je blijft met je poten van hem af!’ Dat verslag is toen doorgestuurd. Zo heeft hij zichzelf vrij gepleit.’’
.gif)
