Subtiele corruptie wordt schandaal

28 juli 2013 door Hans Roodenburg

De zogenoemde witteboordencriminaliteit heeft de haven in een kwaad daglicht gesteld. De Rotterdamse rechtbank heeft de bekende zakenman Joep van den Nieuwenhuyzen - ‘de bedrijvendokter’ – na een langdurig proces veroordeeld tot 2,5 jaar celstraf. Vanwege faillissementsfraude, meineed en het omkopen van voormalig directeur Willem Scholten van het Havenbedrijf Rotterdam.

Scholten werd al eerder veroordeeld tot acht maanden gevangenisstraf.

Bluffer
Beide zaken lopen in hoger beroep bij het Hof waarna mogelijk nog cassatie zal plaatsvinden bij de Hoge Raad. Want de heren, en zeker de charmante bluffer Joep van den Nieuwenhuyzen, kijken niet op een miljoentje kosten meer of minder als zij per se hun gelijk willen krijgen. Toegegeven, het zijn niet zomaar criminelen die rechtstreeks hebben gestolen, maar in principe ‘nette mensen’ die met enige regelmaat pogingen doen de mazen in de wet iets op te rekken bij o.a. hun financiële transacties.

Schadevergoeding
Als alle procedures zijn afgedaan – en dat kan nog wel een paar jaar duren – dan wordt het tijd voor het Havenbedrijf Rotterdam om te bekijken of een eis tot schadevergoeding aan Van den Nieuwenhuyzen en Scholten zin heeft. De Belastingdienst zal dan ongetwijfeld op de proppen komen met claims en boetes aan beide heren voor het niet opgeven van inkomsten.

De blunders die voormalig topman Willem Scholten van het Havenbedrijf heeft begaan, waren het bieden (zonder ruggespraak met zijn commissarissen) van een garantie door het Havenbedrijf aan zijn ‘vriend’ Joep voor leningen aan de RDM. En het tijdelijk (en gratis) door Scholten gebruik mogen maken van een luxe privé-appartement in Antwerpen van Van den Nieuwenhuyzen.

Publiek geheim
Het laatste gebeurde in een periode dat Scholten in echtscheiding zat en thuis niet meer welkom was. Dat laatste was een publiek geheim in de haven. Net zoals bijna iedereen tot dat moment vond dat Scholten een van de beste (eerst ambtelijke) haventopmannen was waarmee je goed zaken kon doen en die allereerst het allerbeste met Rotterdam voor had. Hoe hij met een paar – overigens niet geringe – blunders zijn reputatie helemaal te grabbel heeft gegooid.
We hebben zelf Willem Scholten als journalist (bij het Rotterdams Dagblad en daarvoor bij Het Vrije Volk) meegemaakt. Er leek geen vuiltje met hem aan de lucht. Erg dom en naïef dus om dergelijke fouten te maken, terwijl hij het toch zo goed had gedaan.
Scholten mijdt terecht alle publiciteit, maar hem kennende neem ik aan dat hij er ongelooflijk mee in zijn maag zit en dat dit zijn onmiskenbare carrière als topper heeft geruïneerd. Te laat, te laat zei Winnetou...

Ambtelijk misdrijf
Dat hij tijdelijk gebruik heeft gemaakt van het appartement van Van den Nieuwenhuyzen is misschien wel een ambtelijk misdrijf maar op zichzelf hoeft daarmee niet zoveel mis te zijn. Wie zit er soms niet gratis in een verblijf van een vriend of familielid?
Minder verrassend was de witteboordencriminaliteit van de immer voor de pers openstaande Joep van den Nieuwenhuyzen. Hij balanceerde al vele jaren op de rand van goed ondernemerschap en sjoemelen met aandelen, garanties en financiën. Zo was hij de bepalende aandeelhouder van het computerbedrijf HCS dat nog een blauwe maandag hoofdsponsor is geweest van de voetbalclub Feyenoord.
Voormalig voorzitter Jorien van den Herik van de voetbalclub wordt daar niet graag aan herinnerd. Toen ontsprong Van den Nieuwenhuyzen met HCS, beticht van voorkennis, de rechterlijke dans.

Negatief
Voor zover we kunnen nagaan, is dit de laatste grote negatieve zaak in de Rotterdamse haven. Beginjaren ’90 had je de fraude met Tankercleaning Rotterdam waarover de journalisten Bart Verkade en Nico de Vries voor het Rotterdams Dagblad een reeks onthullingen hebben gedaan.
Daarvoor kunnen we ons geen grote affaires herinneren of zij bleven onder de roos. Corruptie is overigens van alle tijden, zelfs in Nederland waar het al vele jaren soms heel subtiel gebeurt.