De opbouw: Alles gaat steeds trager

In het lezenswaardige maandblad Geschiedenis Magazine staat een interessante beschouwing over de verschillen in tijdsduur bij de realisatie van de nieuwe havenuitbreidingen van Rotterdam na de Tweede Wereldoorlog.
Zo nam de hele besluitvorming tot de aanleg en het graven van Europoort slechts twee jaar in beslag.
De aanleg van de recent voltooide Maasvlakte 2 duurde acht keer zo lang. Geen twee jaar, maar zestien jaar.
Frans Posthuma
Auteur Dirk Koppenol citeert over die eerste periode de toenmalige markante directeur van het Gemeentelijk Havenbedrijf ir. Frans Posthuma. ,,Onze voorstellen werden in de gemeenteraad bij acclamatie aangenomen. Dat was de mentaliteit van de wederopbouw na de verwoestingen van de oorlog.”
Die sfeer klonk al door bij de manifestatie Rotterdam Ahoy’ in 1950. De grote werkloosheid, de afhankelijkheid van de doorvoer naar Duitsland uit de jaren dertig moest worden bestreden. Dat betekende eigen industrie. Bovendien bestonden in de Duitse haven Wilhemshafen soortgelijke plannen. Er moest haast worden gemaakt.
Inspraak bestond nog nauwelijks, maar ook de bevolking zag de noodzaak van snelle onteigeningen. Het enige tegengas kwam van de provinciale bestuurder Stien de Ruiter-de Zeeuw (PvdA) die de duinen meer wilde sparen. Posthuma vond dat maar niks. ,,Die trut denkt dat de arbeiders straks nog op de fiets komen,“ knorde hij eens op een bijeenkomst van de Havenpersclub Kyoto.
Ambitie
De ommekeer kwam in 1969 toen de gemeente Rotterdam met een ambitieus plan kwam genaamd ‘Plan 2000 +’. De voorziene gigantische groei van de goederenstroom zou noodzakelijk maken dat de bestaande havens op Voorne/Putten verdubbeld moesten worden. Steden als Brielle, Spijkenisse en Hellevoetsluis zouden van de kaart worden geveegd.
De Rotterdamse editie van Het Vrije Volk met als verslaggever Bert Bakker had de primeur.
Met de alarmerende kop ‘Havens op Voorne’ werden de katten in de gordijnen gejaagd. De provincie Zuid-Holland had al een streep getrokken achter de duinen. Havenuitbreiding mocht alleen nog op zee gebeuren. En zo werd het plan voor de eerste Maasvlakte geboren.
Maasvlakte 2
In 1993 kwamen de eerste plannen voor de tweede Maasvlakte. Maar nu gold de ‘alles is anders show’. Milieuorganisaties mochten meepraten en traineren. Er moest ook gecompenseerd worden voor verloren natuur. Uiteindelijk kwam de rekening op 2,3 miljard euro.
In zijn periode als burgemeester noemde burgemeester Bram Peper de vertragingen en het slome tempo in 1996: ,,De traagheid van rinse appelstroop.”
Maar goed. Maasvlakte 2 ligt er nu en de aanleg is in ieder geval binnen het budget gebleven. Sterker nog. Er zijn zelfs enkele honderden miljoenen teruggestort aan het rijk. Of zoals ze ook wel in Rotterdam zeggen: ,,Het heeft even geduurd. Maar dan heb je ook wat.”