Vraagtekens bij de stadsinitiatieven

14 juli 2014 door een van onze verslaggevers

Het is maar goed dat de gemeenteraad van Rotterdam voorlopig op de rem trapt om nog meer geld (uiteindelijk van de Rotterdamse burgers) beschikbaar te stellen voor toekomstige stadsinitiatieven.
De belangrijkste reden daarvoor is de achterklap die dit jaar wel erg uit de hand is gelopen.

Ook bij de financiële onderbouwingen van de top vijf genomineerden en de uiteindelijke verkiezingen door de bevolking kan men zijn twijfels uiten. Er komt weliswaar veel vrijwilligerswerk aan te pas maar er zijn ook genoeg ‘partners’ die er goed geld aan kúnnen verdienen.

Subsidie
Al drie jaar is een stadsinitiatief beloond met een behoorlijk premie van de gemeente Rotterdam. Dit jaar is de prijswinnaar geworden RIF010, die volgend jaar zomer aan de Steigersgracht, het vergeten stukje water tussen de Hoogstraat en de Blaak, een waterspektakel wil bieden. Zie daarover het verhaal dat eerder op deze site is geplaatst.
RIF010 krijgt maar liefst 3 miljoen euro van de gemeente. Dit is dus directe subsidie. Zelf leggen de partners nog 580.000 euro erbij. In totaliteit is er, afgezien van nog verdere inkomsten uit bijdragen, een budget beschikbaar van bijna 3,6 miljoen euro voor realisering van het burgerproject.Op de site van RIF010 wordt niet duidelijk gemaakt hoe deze miljoenen worden besteed en wie tegen commerciële prijzen zijn aandeel heeft. Met andere woorden: wie verdient eraan? Ongetwijfeld zijn er genoeg vrijwilligers die hooguit tegen een onkostenvergoeding hun werkzaamheden zullen verrichten.

Sociaal doel
Zelf zegt de stichting dat zij een ‘sociaal doel’ nastreeft. Dat laatste zal inderdaad zo zijn, maar de vraag is welke partijen commerciële belangen hierbij hebben. Met commercie is in principe niks mis – de hele samenleving is hiervan vergeven – maar wél als partners of leveranciers hun eigen kassa té flink laten rinkelen.
Hetzelfde verhaal geldt overigens voor de andere finalisten van de stadsinitiatieven. Het is steeds meer verworden tot het doel om subsidie vanuit de gemeente te krijgen voor op zichzelf best aardige ideeën.
Een ingewijde heeft mij wel eens verteld dat een stichting van het organiserende Leonidas, de winnaar van vorig jaar, met angst en beven keek naar de exploitatie van de schaatsbaan omdat in het slechtste geval een verlies dreigde van 1 miljoen euro voor de hockeyclub.
Dat zijn risico’s die zelfs een grote club eigenlijk, ook niet via een afgezonderde stichting mag nemen. Dat is een vorm van manipulatie. Het is voor Leonidas overigens goed uitgepakt. Maar de financiële eindverantwoording ontbreekt nog. Vilein stellen we hier de vraag of er nog wat terugkomt naar de gemeenschap (gemeente).

Belangengroep
Bij nummer twee van dit jaar, aanpassing van De Hef, was er nog meer sprake van belangengroepen die de subsidie nodig hadden om de exploitatie rond te krijgen. Het fijne weten we er ook niet van.
Maar in de roddel en achterklap ging al rond dat een van de juryleden, Dick van Well als commissaris van het bouwbedrijf Dura Vermeer, alle belang had bij dit initiatief dankzij de gemeentelijke subsidie. Er is zelfs een kort geding door tegenstanders aangespannen. De rechtbank in Rotterdam heeft hierover een negatieve uitspraak gedaan.
Voor zover wij de financiële onderbouwingen kunnen analyseren kunnen we wel grote vraagtekens zetten bij stadsinitiatief RRRoots (Rauwe Rotterdamse Roots) die als nummer vier is geëindigd in de stemming. Deze club vroeg 1,2 miljoen euro aan de gemeenteom haar op zichzelf wel aardige plannen voor een nostalgische app over Rotterdam te kunnen aanbieden. Moet een app en ondersteuning daarvan zoveel kosten?

Oud-Rotterdam
Wij zijn opgebeld door een van de initiatiefnemers van RRRoots, Christine Madern, die vertelde dat zij De Oud-Rotterdammer, de papieren krant sinds 2005 voor nostalgie in Rotterdam bij uitstek, had afgetast voor het idee om samen te werken in dit project. Ze had het algemene telefoonnummer (uit de colofon) gebeld maar ze wist zich niet te herinneren wie ze aan de telefoon heeft gehad. Ook stom natuurlijk.
Wel kreeg ze te horen dat De Oud-Rotterdammer geen enkele interesse had en al het standpunt had ingenomen dat het project De Hef winnaar moest worden en dat de krant (alleen) daarover al positief had gepubliceerd.
Christine Madern heeft aangekondigd het project op wat bescheidener wijze door te laten gaan door onder meer adverteerders (en sponsors) te werven. Een nieuwe concurrent voor De Oud-Rotterdammer?

Stemming
In totaal hebben 21.552 Rotterdammers hun stem uitgebracht. Hiervan ging 42 procent naar het winnende initiatief RiF010. De Hef werd nummer twee met 37,5 procent van de stemmen. Op de derde plaats eindigde ‘Hart voor jouw wijk’ met 11 procent. De andere initiatieven waren RRRoots (3,4 procent), ‘Het Kanon van Rotterdam’ (2,5 procent) en 010BMXRacing (2,4 procent). Er werd ook nog omstreeks 1 procent blanco gestemd.
Al lang worden ook grote twijfels geuit over de manier van stemmen. De stemgerechtigde Rotterdammers konden via hun DigiD of het burgerservicenummer (bsn) stemmen. Dat lijkt in ieder geval een betrouwbare manier van stemming. Maar in hoeverre er controle hierop is geweest, is ook maar de vraag.
Van alle mensen ouder dan 11 jaar in Rotterdam heeft overigens maar een paar procent uiteindelijk gestemd. En dan hebben we hier nog niet over de vele ronselpraktijken die bij bepaalde stadsinitiatieven hebben gespeeld en die naarmate de Rotterdamse bevolking minder meedoet een grote invloed kan hebben op de uiteindelijke stemming.

Op de rem
Al met al een goed besluit van de gemeenteraad om voorlopig op de rem te trappen voor het beschikbaar stellen van deze subsidiepot. Los van de zaak dat er toch aardig wat ideeën uit de Rotterdamse samenleving komen, kleven er veel te veel ondefinieerbare financiële aspecten aan. Soms zijn de projecten nogal megalomaan en dat in een tijdperk waarin overheden juist borduren op meer betrokkenheid van de burgers, de zogenoemde participatiesamenleving.
In de reacties op deze site op het verhaal van Zettie Leeuwenburgh stellen enkelingen dat de miljoenen beter kunnen worden besteed aan het armoedebeleid van de gemeente Rotterdam. Het is echter geen kwestie van ‘of’ maar van ‘en’. In een gemeentelijk beleid is altijd de politieke afweging waarvoor gelden en welke doelen beschikbaar moeten worden gesteld.
Je kunt dan ook niet zomaar stellen dat aanpak van ‘armoede’ daarin alle prioriteiten moet krijgen. Een gemeente is er voor de gehele Rotterdamse bevolking waarin een evenwichtig beleid moet worden gevoerd.