Nog meer ‘mooie schepen en banen’

24 september 2014 door Zettie Leeuwenburgh

De Keijzer en Roodenburg beschrijven in deze uitgave ruim honderd schepen, die wereldhaven - vorig jaar door bijna 30.000 schepen bezocht - Rotterdam aandoen. De meesten met enige regelmaat; enkele zoeken min of meer per ongeluk hun heil in Rotterdam, omdat het weer het niet toeliet elders af te meren. Ook staan er in deze aflevering weer profielen van banen in de Rotterdamse haven, waarvan er duizenden zijn.

Mooi lelijk
Het begrip mooi is soms betrekkelijk. Er zijn schepen die er niet uitzien, maar mooi zijn van lelijkheid. Dat geldt zelfs voor de AIDAsol, het als een ware vamp opgedirkte cruiseschip, dat een veilig heenkomen zocht in hartje Rotterdam toen aanmeren op de plaats van bestemming, Dover in The UK, dankzij de forse wind te riskant bleek. Dat gebeurde kort daarvoor ook met de Queen Elizabeth, die Amsterdam links liet liggen uit vrees voor schade in de smalle sluizen van IJmuiden. Gezien de eeuwenoude controverse tussen Amsterdam en Rotterdam zal het niemand verbazen, dat Rotterdam dacht: 'Kip, ik heb je'!
Het fotografen-team van de World Ship Society Rotterdam Branche, dat de vele prachtige beelden leverde, betrapte zelfs de bekende viskotter 'Vrouw Jannetje'. De kotter was op weg naar de reparatiewerf in Stellendam maar zocht haar toevlucht over de Nieuwe Waterweg omdat de diepgang te groot was voor een sluis in de kortste vaarroute.
Het is beslist met de ogen knipperen bij het zien van de CITY OF ADELAIDE, een 150 jaar oude klipper die in het Schotse Glasgow werd gelicht. En via Rotterdam en het Engelse Chatham weer naar haar thuishaven Adelaide in Australië werd vervoerd onder de nieuwe naam ZHK Prins Philip, de echtgenoot van koningin Elizabeth.

Plokker
Vlak na de presentatie van het boek werd het diep trieste bericht bekend dat één van de vaste fotografen, Bram Plokker, op 25 augustus was gecremeerd. ,,Zijn laatste wens om aanwezig te zijn bij de presentatie van deel vier van de reeks 'Mooie schepen en banen in de haven van Rotterdam' heeft hij helaas niet meer mogen beleven,’’ vertelt onafhankelijk journalist Hans Roodenburg. ,,Alles was voor Bram geregeld, ook alle vervoer per ambulance. Zijn afwezigheid heeft ons diep getroffen.’’
Voorzitter Cees de Keijzer van World Ship Society Rotterdam Branches: ,,Bram Plokker heeft o.m. bij Broere gevaren, mar ook op baggerschepen. Hij was altijd belangeloos hulpvaardig en leverde met grote regelmaat foto's. Vooral vanaf de Dordtse Kil en de Nieuwe Waterweg. In deel vier staan zeven foto's van hem!’’
Dit is meteen een mooie gelegenheid om iets dieper in te gaan op de 'Weetjes'! Het boek begint met de wapenspreuk van de stad Rotterdam: 'Sterker Door Strijd'! Ja, daar staat u vast even van te kijken. U dacht natuurlijk net als ik, dat onze wapenspreuk het veel oudere 'Navigare Necesse Est' (Varen is Noodzakelijk) was. Dat blijkt echter ‘het devies’ van Rotterdam te zijn.

Wilhelmina
De wapenspreuk kregen wij Rotterdammers pas in 1948 van Koningin Wilhelmina, drie jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog als herinnering - ook voor het nageslacht - aan de keiharde strijd die onze Mariniers hebben moeten voeren om tenminste de Maasbruggen voor Rotterdam te behouden! Velen van dit elitecorps hebben het eind van de oorlog nooit mee mogen beleven. Merkwaardig genoeg staat de Rotterdamse Wapenspreuk niet in de gevleugelde woorden, titels en citaten van de 'Dikke van Dale'!
De kleuren - groen-wit-groen - in het wapen en de vlag van Rotterdam, vinden hun oorsprong in het voormalige Hof van Wena! Dat lag ooit buitendijks Rotterdam. De namen Hofplein en Weena stammen er van af. In 1570 werd het Hof van Wena geannexeerd door Rotterdam en de Heeren van het huis van Wena bedongen dat de oorspronkelijke kleur rood zou veranderen in groen. Als symbool voor het riviertje de Rotte, waar de naam Rotterdam vandaan komt, is de witte baan er tussen geplaatst.

Nog zo'n leuk 'weetje' is de FRAM. Het voormalige Voetveer-pontje 'HEEN EN WEER III', dat in 1901 werd gebouwd bij Bonn & Mees. Het is meer dan honderd jaar oud en dus écht antiek. Het staat bekend als 'pontje naar Katendrecht' - ja, inderdaad De Kaap met haar eigen specifieke bevolkingsgroep - en voer lang op het traject Veerkade-Koninginnehoofd-Charlois. Op 9 februari 1968 werd de Metrolijn geopend en nog diezelfde dag werd het pontje van Katendrecht uit de vaart genomen. Nog steeds vraag ik me af of drs. P, nu 95 jaar oud, zijn liedje 'Heen en Weer' over dit voetpontje heeft geschreven.

Boerengat
Nog een 'weetje': de Parkkade werd gefotografeerd vanaf de 'boerengat-zij', zoals dat nog steeds wat lacherig wordt genoemd. Op Zuid stroomden de bewoners van de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden en vanuit Noord-Brabant Rotterdam-Zuid binnen. Volgens de echte Boven-Maasse-Rotterdammers waren zij slechts boeren, die van het stadse leven geen hout begrepen. Toch zijn uitgerekend de boeren de meest noeste arbeiders in de Rotterdamse haven geworden en hebben hun steentje bijgedragen aan het groot maken van de Haven al vér vóór de oorlog en tijdens de wederopbouw van Rotterdam.
Oh ja... één ding mag ik u niet onthouden: er staan uitstekende quiz-vragen in dit boek! Om er één te noemen: Hoeveel schepen dragen de naam 'Rotterdam'? Nee, de oplossing krijgt u niet. Die moet u zelf maar lezen of ergens anders op zien te duikelen. Dat laatste is - op z'n Rotterdams gezegd - onbegonnen geklooi naar niks!

Terug nu naar Hans Roodenburg en Cees de Keijzer: Zij hebben weer kans gezien veel bijzondere historische momenten en feitjes rond de Rotterdamse haven en haar schepen boven water te krijgen. Zij kunnen niet nalaten een diepe zucht te slaken dat de ss Rotterdam eigenlijk aan de Parkkade had moeten liggen in plaats van in Katendrecht. Het argument, dat de diepgang van het prachtige stoomschip daarvoor te groot was, doen zij af met de opmerking dat het leggen van pontons tussen wal en schip een prima oplossing zou zijn geweest.

Barman
Aan het lijstje mooie banen in de Rotterdamse haven zijn er elf toegevoegd, onder meer een haven- en scheepsarts, een speurhonden begeleider, een maritiem kunstschilder en zelfs een barman van het Zeemanshotel. Draught Surveyor (opmeter van schepen) Jaap Beemster komt met een smakelijk verhaal ooit door douane en en marechausee te zijn opgewacht na een duik, omdat zij dachten met een drugssmokkelaar te maken te hebben.
Eén baantje wil ik er uitlichten en dat is van de jonge en ambitieuze Mats Visser (22). Hij deed tijdens het schrijven van dit boek nog alle werkjes bij de EHBO Maritiem service in de Rotterdamse Botlek. Hij was echter al bezig met zijn opleiding tot stuurman/schipper in de binnenvaart en zijn officiële groot vaarbewijs voor de binnenvaart! Om de donder geen kattenpis.

'Mooie schepen en banen in de haven van Rotterdam' geschreven en ingedeeld door Hans Roodenburg en Cees de Keijzer verdient een vijfde deel; een 'Kroonjuweel'!

Deel vier is evenals de eerdere delen uitgeven door: COOLEGEM MEDIA in Rotterdam. Het kost 18,95 euro.