‘Haal overheid van doodlopende weg!’
Rotterdam Vandaag & Morgen geeft nu en dan gastschrijvers de gelegenheid hun mening op deze site te ventileren. Rotterdam Vandaag & Morgen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze opiniestukken. Riens Meijer is specialist t.a.v. de kansen en bedreigingen in de 21ste eeuw en schrijft daar artikelen en boeken over.
Niemand had bij de overgang van het agrarische naar het industriële tijdperk een beeld hoezeer de industriële revolutie de groei van de markt, het aanzien van de wereld op het gebied van techniek, politiek, godsdienst, kunst, het sociale leven, wetgeving, huwelijk en persoonlijkheidsontwikkeling zou gaan veranderen. In een vergelijkbare niet vaak voorkomende situatie zitten we nu, ruim 165 jaar later, weer.
Manier van leven
Met de
huiscomputer, een eigen website, zaad dat genetisch is afgestemd op
gebruik in de stad en/of eigen huis, met goedkope gereedschappen, nieuwe
materialen, een 3D printer, plus gratis adviezen via internet en (mobiele)
telefoon, wordt in de 21ste eeuw een manier van leven mogelijk die
compleet anders zal zijn dan in de 20ste eeuw; dat is wel zeker.
De manager werd
in het industriële tijdperk geleerd dat massaproductie de meest ontwikkelde en
de meest efficiënte productiewijze was; dat een massamarkt gestandaardiseerde
goederen wenste; dat massadistributie essentieel was; dat ‘massa`s’ van
gelijksoortige arbeidskrachten allemaal hetzelfde zijn en door dezelfde
beloningen zijn te motiveren.
Synchronisatie,
centralisatie, maximalisatie en concentratie waren de uitgangspunten voor een
enorme verbetering van de productiviteit. Die werd in het Industriële Tijdperk
vervijftigvoudigd.
Nieuwe
werkelijkheid
Maar NU hebben we
te maken met een nieuwe werkelijkheid die voortkomt uit fundamentele
veranderingen tengevolge van de overgang van het Industriële Tijdperk naar het
Kennis- en Innovatietijdperk. Kort gezegd: het hebben van superieure kennis in
relevante vakgebieden en het beschikken over de juiste informatie vormen de
centrale hulpbronnen van de economie in de 21ste eeuw. Hierdoor ontstaat als
het ware een extra intelligentie die tot enorme besparingen, oplossingen van
structurele problemen en continue toegevoegde waarde kan leiden.
Dus het moet een
ieder duidelijk worden dat de hedendaagse problemen niet meer structureel
binnen het kader van de industriële randvoorwaarden kunnen worden opgelost.
Echter de gevolgde opleidingen van onze huidige machthebbers zijn afgestemd geweest
op de eisen van het Industriële Tijdperk. Het is dan ook begrijpelijk, maar
volstrekt onjuist, dat zij vast houden aan de kerninstituties van de
massamaatschappij (het massa- onderwijs, de grote onderneming, de massavakbond,
de werkgeversorganisaties, de gecentraliseerde nationale staat etc.).
Er worden daardoor belangrijke besluiten voor de toekomst van Nederland genomen die niet conform het Kennis en Innovatietijdperk zijn; met alle nadelige gevolgen voor de toekomst van Nederland van dien. Daarmee zit de overheid op een doodlopende weg; dat is inmiddels overduidelijk geworden.
Overal hetzelfde
In Den Haag en
Brussel denkt men echter nog steeds dat om goed te kunnen besturen, te kunnen
regelen en te kunnen voorschrijven, het van belang is dat alles overal
hetzelfde gaat. Eerst maken we als overheid daarom precieze regels,
protocollen, voorschriften enzovoort. Daarna voegen we de kleinere eenheden
samen tot grote. De beheersbaarheid vanuit Den Haag en Brussel neemt daardoor
toe. Dan hebben we alles onder controle en gaat het dus goed!
Maar de voordelen
van centralisatie wegen al lang niet meer op tegen alle directe en indirecte
nadelen; dat wordt blijkbaar door de politici vergeten.
Conclusie: Er is
geen enkele reden meer om aan te nemen dat het Nederlandse centralistische
bestuurssysteem in het huidige Kennis en Innovatietijdperk het beste
ordeningsprincipe zou zijn.
Het is een
politieke illusie te veronderstellen dat nog meer centralisatie van macht in
Den Haag en Brussel en grotere bestuurlijke eenheden de medicijnen zijn voor
het oplossen van steeds groter wordende problemen.
Een
overheidsbestuur waarbij de gemeente en niet Den Haag het vertrekpunt is, geeft
de noodzakelijke dynamiek aan Nederland, lost de smorende bureaucratie op en maakt
structurele oplossingen voor andere bestaande problemen mogelijk.
_2-S.jpg)
