Poetin: Straatvechter in een net pak

06 januari 2015 door Zettie Leeuwenburgh

Hij is geboren in Leningrad, in het Centrum! Groeide nog net niet op voor ‘galg en rad’, maar wel als straatvechter, een kwajongen, die nergens werd toegelaten. Onderhandelen - ook wel bedelen of om aandacht vragen genoemd - is hem met de paplepel ingegoten. Projecteer daarbij in gedachten een foto van een stampvoetende dwingeland, het ettertje van het schoolplein, en de ruwe karakterschets lijkt gereed.

Voor u staat Vladimir Poetin, president van Rusland. Ex-KGBer. Een ruwe bolster in een net pak, die zich probeert te meten met de 'groten der aarde'. Onder het nette pak zit zo'n dikke laag geciviliseerde vernis gesmeerd, dat niet meer is te zien welke kleur de pit in de bolster heeft. Wit, de kleur van de onschuld van een baby, is hij vast niet. Daarvoor zijn er sinds het gedroomde einde van de Koude Oorlog teveel slachtoffers gevallen wier bloed de pit eerder donkerrood of zelfs op het zwart af heeft gekleurd.

Knap
De Rotterdamse journalist Peter d'Hamecourt, die al ruim 25 jaar werkt en woont in Rusland schreef eind vorig jaar een uitermate knap boek over het land dat hij net zo lief heeft gekregen als zijn eigen vaderland. In dit boek, getiteld: 'Rusland in oorlog - met zichzelf en de wereld' weeft hij wijd en zijd bekende feiten met een fijne draad aan elkaar tot de speldenprikken, die de tot machtswellusteling uitgegroeide straatvechter - jazeker, dat 'ettertje van het schoolplein' zoals zijn tegenvoeter president Obama, USA, hem eens noemde - de laatste paar jaar heeft uitgedeeld aan 'Het Westen'.
Peter d'Hamecourt begint zijn boek bij de doop en bekering van prins Vladimir in het jaar 988, die de Russische ziel geen vrede bracht. Tijdens die historische gebeurtenis werd in feite de kiem gelegd voor de problemen waar Rusland, nu onder naamgenoot Vladimir, nog steeds mee kampt in zijn relatie tot de buurlanden, zoals Oekraïne.

Moederschoot
De hele geschiedenis van Oekraïne en de stad Kiev, die de Russen zien als de moederschoot waaruit Rusland is geboren, staat in het teken van conflicten met de Polen, Litouwers, Mongolen, Kozakken, en Turken. Prins Vladimir heeft daar in 1037 tijdens zijn bekering tot het christendom in de heilige Sofiakathedraal in Kiev geen verandering in kunnen brengen. Integendeel ook de Russische tsaren, Oekraïense nationalisten, Duitsers en het Rode leger hebben tijdens de vorige eeuw nog stromen bloed over dat land laten vloeien.
Zelfs vorig jaar kleurde de Oekraïense aarde rood na het uit de lucht schieten van vlucht MH17. Een nieuwe, pijnlijke wond, die honderden onschuldige passagiers, onder wie 196 Nederlanders, het leven kostte. Nederland rouwde en ook in andere landen, zoals Groot Brittanië, Australië, Nieuw Zeeland en de USA was het verdriet groot. En ondertussen ontkende de huidige Vladimir elke verantwoordelijkheid. Ach, waarom zou hij de verantwoording moeten nemen? 'Poetnix? Doet niks!' zo hebben wij hem in Nederland al diverse malen sarcastisch horen noemen. En zijn eigen Russische landgenoten weten van niets.

Glimlach
Als geen ander weet hij met een glimlach boven het nette pak de goed geoliede machine van wat ooit de beruchte KGB was op stoom te houden. Zijn Russische landgenoten krijgen niets anders te horen (radio) of te zien (televisie, kranten) dan een propagandamachine, die geruisloos op wieltjes lopend, de Russische ziel indoctrineert zonder er vrede of kennis voor terug te geven. Dit alles onder zijn nooit uitgesproken motto: 'Houdt het volk dom'. De Olympische Winterspelen in Sotsji hebben zijn straatje alleen maar schoner geveegd, mede dankzij de 'groten der aarde', die hem toch maar beleefd de hand gingen schudden.
Homo-haat wordt in stand gehouden als een vies en voos Sodom en Gomorrah vanuit het westen, Europa, zoals blijkt tijdens een bezoek van Peter d’Hamecourt aan het Holland Huis in 2013 tijdens het Nederlands Russisch Vriendschapsjaar. Daar ontdekt hij echter ook dat de anti-Nederland-campagne geen gehoor heeft gekregen bij de tienduizenden Moskovieten die smullen van stroopwafels, kroketten, haringen, frieten en poffertjes. En in bijna elke keuken in Moskou moet wel een typerend Nederlands souvenir zijn te vinden. De voorraad was niet aan te slepen.

Westers zoet
Zijn de Moskovieten gevallen voor het westerse zoet, dat hen zo plotseling werd aangeboden? Het duurt ook even voordat Peter d'Hamecourt weer met een journalistiek professioneel oog naar Rusland kan kijken. Het is de vraag van zijn Russische buurvrouw, 120 kilometer ten zuiden van Moskou of hij misschien ook homo is die hem weer aan het lachen maakt. Hij moet haar teleurstellen, want hij is al een tijd getrouwd met zijn Russische vrouw Zoja Rjoetina.
Het valt hem echter wel op dat ook goede vrienden minder makkelijk gesprekken voeren in brede kring. Buiten Moskou is het anti-westen-gif toch harder aangekomen dan hij had verwacht. Alleen in de keuken van zijn datsja komt het met een enkele vriend tot een goed gesprek.

Na het neerhalen van vlucht MH17, waar Rusland meteen Oekraïne de schuld van geeft, moet hij ook weer terugdenken aan het afdalen een paar jaar eerder in een echte Oekraïense steenkolenmijn, waar hij niets anders dan pure slavernij tegenkomt. 'Zes uur op' en 'zes uur af'’... de antraciet is van goede kwaliteit en er is zeker nog voor dertig jaar voorraad. Dat de mijnwerkers zonder stofmaskers afdalen en het sterftecijfer erg hoog is, doet er niet toe. Voor 700 euro per maand, een redelijk salaris naar Oekraïense begrippen, zijn de mijnwerkers voor niets en niemand bang. Het is die kracht, die zich afzet tegen bangmakerij door Rusland en tegen 'fascisten' in Kiev.

Geen angst
Bang voor Rusland zijn ook organisaties als Greenpeace of zangers als Pussy Riot niet. Greenpeace verzet zich, na het generaal pardon voor de bemanningsleden van de Arctic Sunrise nog steeds uit alle macht tegen het Russische landjepik op de Noordpool. Pussy Riot, een van de eerste kunstenaarsgroepen die de harde hand van het huidige Rusland voelde, blijft vrolijk doorzingen.
'Rusland in oorlog - met zichzelf en de wereld', geschreven door Peter d'Hamecourt en uitgegeven door Uitgeverij Conserve, is een vrij dikke paperback-pil voor de willekeurige lezer. Het boek is echter zo knap geschreven, dat het geen seconde verveelt. Het enige nadeel is dat de lezer tijd genoeg moet hebben om het in één adem uit te lezen. Leg het noodgedwongen naast je neer en een week later kun je weer opnieuw beginnen, omdat je de draad bent kwijtgeraakt.

Toch wil ik het iedereen aanraden, vooral regeringsleiders uit westerse landen die iets willen begrijpen van Vladimir, de straatvechter in een net pak. Van zijn denken en dromen, van zijn handel en wandel voor en namens Rusland.
Eén ding is zeker: naast het standbeeld van Tsaar Peter de Grote bij de Rotterdamse havenmond komt nooit een beeld van een straatvechter te staan, zelfs niet in een net pak.