Ik zag mijn vader overboord slaan
(Gastauteur Hans van den Bos is in Rotterdam geboren, had de leiding over enkele boekwinkels en vertrok in 2002 naar Ierland. Hieronder haalt hij in de rubriek 'Gisteren' herinneringen op aan zijn jeugd in Rotterdam.)
Mijn vader is voor mij vanaf mijn vierde jaar een foto geweest. Tijdens mijn jeugd lag de ingelijste foto in een lade in mijn moeders slaapkamer. Als zij niet thuis was, dan keek ik er regelmatig naar. Rond mijn twintigste jaar kwam hij in mijn bezit, doordat ik hem gewoonweg in beslag had genomen.
Huwelijk
Begin jaren negentig schonk een oom mij een foto op briefkaartformaat, waarop mijn vader samen met mijn moeder is afgebeeld. Op de achterkant staat met potlood geschreven: ‘Henk en Annie v/d Bos – Parallelweg 43b – Rotterdam (Zuid) – Holland’.
Deze foto is gemaakt op hun huwelijksdag op 26 januari 1946 in de studio van een fotohandel, een half jaar nadat mijn vader mijn moeder had ontmoet. Kort voor mijn geboorte op 11 april 1948, zijn zij verhuisd naar een achterkamer op de Persoonshaven, tegenover de toenmalige gasfabriek.
Ik ben echter ter wereld gekomen bij mijn moeder's ouders, die een eindje verder op de haven woonden. Wat mijn vader in die tijd voor werk deed is mij niet bekend, maar al zijn broers waren handwerklieden en zijn vader had een timmermansbedrijf in de wijk Spangen, dus de kans is groot dat hij ook dergelijk werk deed.
Nieuwbouw
Door een baan bij oliemaatschappij Caltex kregen mijn ouders van het bedrijf, waarschijnlijk in 1950, een nieuwbouwwoning in Vlaardingen.
Rond mijn derde jaar had ik voor de tweede maal een longontsteking, die ik opliep volgens mijn moeder, doordat mijn vader mij op de fiets meenam naar Rotterdam, om een bezoek te brengen bij zijn ouders. Ik bracht enkele maanden door in mijn bedje voor het raam. Mijn grootmoeder, Johanna van der Vliet-Soldaat van mijn moeders kant, kwam bijna wekelijks op bezoek en omdat ik vanuit het raam uitzicht had op de spoorlijn, wist ik, dat als ik op een bepaalde tijd de trein langs zag komen, mijn grootmoeder korte tijd later zou aanbellen.
Aardappelen
Mijn grootmoeder was een nogal forse boerenvrouw, geboren op het eiland Goeree over Flakkee. Zij was met haar man na hun huwelijk op Feyenoord gaan wonen, waar zij eerst met uien en aardappelen en later met kruidenierswaren hun brood verdienden. Er is me verteld, dat de reden voor hun verhuizing was dat, Johannes van der Vliet een behoorlijk recalcitrante man, niet zo erg kon opschieten met de ouderlingen in zijn dorp Nieuwe Tonge en na een flinke ruzie wilde hij met het geloof niets meer te maken hebben. Maar in een dorp als Nieuwe Tonge geeft dat problemen, het woord tolerantie hebben ze daar niet uitgevonden en dan kon men maar het beste vertrekken.
Toen ik in 1994 van de vrouw van mijn moeders broer een kort genealogisch overzicht kreeg van de familie, ontdekte ik dat de trouwdatum van mijn grootouders een maand later was dan de geboorte van mijn moeder, hun eerste kind. Dit was natuurlijk de reden van de ruzie met de ouderlingen.
Niet makkelijk
Mijn vader had het niet makkelijk met mijn moeder, ze hadden vaak ruzie. Ik kan me vaag enkele van die ruzies herinneren. Mijn vader werkte bijna 6 dagen per week en deed vuil en vermoeiend werk, waardoor hij zijn vrouw niet in de gaten kon houden. Hetgeen hard nodig was, omdat zij niet met haar vingers van andermans spullen af kon blijven. Mijn moeder's broer vertelde, dat hij haar samen met mij een keer bij de Haagse politie had moeten ophalen. Zij scheen ook eens het spaarbankboekje te hebben verzilverd van een kind van de buren.
Mijn vader nam begin 1951 ontslag bij de oliemaatschappij en nam een baan op de rijnaak 'de Wisand' als schippersknecht. Mijn ouders en ik kwamen toen te wonen in het vooronder, een zeer kleine ruimte met wat kookgelegenheid en een stapelbed. De schipper woonde samen met zijn vrouw in de roef achter op het schip. Mijn moeder, in verwachting van hun tweede kind, stond dus nu onder volledig toezicht.
Ook angst
Ik heb verschillende herinneringen aan die periode op het schip. Mijn driewieler en schommel op de roef van de schipper. Een angstige, het schip ging op een soort lift met grote katrollen en werd met veel lawaai opgehesen. Later is me verteld, dat dit gevaarte het 'Hebelwerk' heette en het ergens in de buurt van de Duitse Roer in een kanaal moet zijn geweest. Een ander angstig moment was, dat ik op mijn vader's schouders zat en hij met mij een hoge kade afdaalde.
Mijn laatste herinnering is zijn val vanaf het schip de rivier in. Hij was het dek aan het schoon spoelen met water uit een emmer, want het schip was net gelost van zijn lading kolen. Hij had het touw, dat vast zat aan de emmer, om zijn pols gebonden, waardoor hij gemakkelijker het water uit de rivier kon halen. Zittend op mijn fietsje zag hem met die emmer overboord gaan. Een moment dat in mijn dromen jarenlang is teruggekomen.
De rivierpolitie vond hem met zijn emmer, na 18 dagen vruchteloos stroomafwaarts dreggen, onder het schip bij het Mallegat op Zuid.
Hij verdronk op 18 oktober 1951, zijn dochter werd op 20 januari 1952 geboren.
(Wordt vervolgd)
(Hans van den Bos werd in 1948 in Rotterdam geboren. Na zijn middelbare schooltijd en dienstplicht begon hij in 1968 zijn loopbaan als boekverkoper. Tot 1975 in het filiaal in Dordrecht van de Rotterdamse Boekhandel 'De Boekenbeurs', daarna als bedrijfsleider in Rotterdam. In 1982 werd hij eigenaar en herdoopte de boekhandel in Boekhandel J. van den Bos. De boekhandel op de 1e Middellandstraat was reeds onder zijn leiding gespecialiseerd geraakt in Litteratuur, Moderne Kunst en Architectuur en bevatte een van de grootste collecties poëzie van Nederland. In 1993 verhuisde hij zijn bedrijf naar de Witte de Withstraat en was mede verantwoordelijk voor de openstelling van de winkels op zondag. In 1997 sloot hij zijn boekhandel voorgoed en emigreerde 5 jaar later, met zijn tweede vrouw, naar Ierland waar hij zich tegenwoordig bezighoud met zaken als huishouding, tuinieren, zingen (solo en in een seculair koor, waarvoor hij tevens de administratie doet), schrijven en het vertalen van poëzie.)
.gif)
