Literaire avond met De Kat en Hillen
Een winkel die uitnodigt tot grasduinen. Het trapje op en meteen rechts de poëzie. Links achter de geschiedenis, de godsdienst nabij. Een prettig gestoorde inrichting, waaraan je de altijd ontmoedigende administratieve rompslomp van de neringdoende niet afziet. De commercie gaat schuil achter de romantische pretenties van het product.
‘Een aangename waan voor de klant'. Deze tekst staat op een plastic zakje, dat zijn nut al heeft bewezen en mag worden weggegooid of opnieuw kan worden gebruikt. We besluiten het voorlopig te bewaren, want zo gebruikelijk is deze tekst op een doodgewoon plastic zakje niet. Kan altijd van pas komen.
Oosterboekhandel
De statige voorgevel van het pand in de Voorschoterlaan in Rotterdam-Kralingen trekt de aandacht door de mooi en rustig ingerichte etalage. Op het eerste gezicht wijst niets erop, dat de Oosterboekhandel van de 'Dames van Amesz' vanaf alle plafonds tot op de vloeren letterlijk vol boeken staat. Geen gaatje of hoekje is onbenut. Twee trapjes leiden vanuit de oorspronkelijke voorkamer naar het souterrain én naar een 'opkamer' die ooit de eerste verdieping vormde. Precies, dat plastic zakje met die raadselachtige tekst komt uit dit pand.
Reclame hebben de 'Dames van Amesz' niet nodig. De winkel is een begrip in Kralingen, zeker sinds zij twee jaar geleden de koninklijke titel Hofleverancier kregen toebedeeld. Het is bovendien de enige echte boekhandel in de wijk die in 1886 werd geopend door de overgrootvader van de tweelingzusjes die er sinds 1999 de scepter zwaaien.
Hun overgrootvader kwam uit Gouda en hij vond Kralingen wel een leuke plek om zijn liefde voor boeken verder te verspreiden, eerst in de Waterloostraat tot de verhuizing in 1895 naar de Voorschoterlaan. Geen haar op zijn hoofd kon er zelfs maar over dromen, dat zijn geesteskind 129 jaar later nog een bloeiend en gezond familiebezit zou zijn met alleen dames aan het roer, die over slechts één jaar een nieuw jubileum kunnen vieren.
Vierde generatie
De tweelingzussen Marga en Miriam (54) zijn er klaar voor. Zij vormen de vierde generatie 'boekenwurmen', die vast besloten is Kralingen trouw te blijven. ,,Wij houden van boeken en van lezen'', vertelt Marga lachend. ,,Vooral van veel lezen en staan al sinds ons 17de jaar in de winkel. Niets is prettiger, dan rondsnuffelende klanten te kunnen vertellen waar een boek over gaat.
Van de meeste vaste klanten weten we waar hun voorkeur naar uitgaat, of het poëzie, een romantisch boek of juist een spannende thriller moet zijn. Ook de dames die ons in de winkel helpen, lezen graag. Verder moet je jezelf blijven en zo bouw je een band op met de Kralingers, van wie er velen met hun kinderen wekelijks binnen komen om te kijken welke nieuwe boeken er zijn verschenen of om een praatje te maken. Wij kennen zelfs hun vriendenkring en zorgen er voor dat zij niet hetzelfde boek voor een jarige kopen.''
De Kat en Hillen
Ter gelegenheid van de boekenweek kwamen de Dames van Amesz en hun klanten bij elkaar in gebouw Pro Rege op de Oudedijk, tijdens een literaire avond met de Rotterdamse schrijvers Otto de Kat, auteur van 'De Langste Nacht' en Jan Daan Hillen van wie het boek 'Moed en Tweezaamheid' ook net is verschenen.
De Kat waant zich terug in het hol van de leeuw sinds hij buiten Rotterdam woont, Hillen speelt een thuiswedstrijd. De Kat leest voor uit zijn werk, geschreven met een 'touch' van de dichter Martinus Nijhoff waarin een bejaarde Kralingse dame vertelt over de afspraak met een euthanasieteam en tijdens haar laatste uren haar leven en de oorlogsverschrikkingen op de Oudedijk opnieuw beleeft.
Over deze lange straat marcheerden duizenden stadsgenoten en landgenoten uit buurgemeenten na de razzia's weg uit Rotterdam naar wat later de concentratiekampen en hun eindbestemming zou blijken te zijn. Het is zijn vijfde boek in deze reeks en hij sluit niet uit, dat er nog een zesde deel komt. ,,Ik heb meer dan genoeg gegevens over om nog een nieuw boek te schrijven. Bovendien kunnen alle delen los van elkaar worden gelezen.''
Novelle
Jan Daan Hillen is als 9-maanden oude baby in Kralingen komen wonen. ,,Mijn ouders hebben in Amsterdam gestudeerd waar zij elkaar ontmoetten, promoveerden in Chicago en kwamen in 1948 terug naar Nederland. 'Moed en Tweezaamheid' is een lijvig boekwerk geweest, dat met veel hulp tot een prachtige novelle is teruggebracht.'' Dit boek bestaat in feite uit twee verhalen van mensen die de oorlog los van elkaar hebben meegemaakt. Pas op het laatste moment reiken zij elkaar de hand. Vliegenier Jim Davies, een jonge student uit Carmarthen in Wales, wordt na een RAF-bombardement boven Berlijn neergehaald en zoekt helemaal alleen een weg terug naar het westen.
Zonder het te weten passeert hij de Nederlandse grens en heeft het geluk bij leden van het verzet in het noordoosten terecht te komen. Hij krijgt een valse identiteitskaart maar moet maanden wachten en steeds verkassen naar een ander adres, voordat hij onder begeleiding van verzetsleden verder mag reizen.
Kees zwaait in 1937 op de Lloydkade in Rotterdam zijn ouders uit, die met zijn jongste broertjes terugkeren naar Bandoeng in Batavia. Zij hebben van hun verlof gebruik gemaakt om twee zonen naar Nederland te brengen, waar hun oudste zoon al studeert. ,,Tot in de pruimentijd,'' roept hij nog jolig bij het afscheid niet wetende dat zijn ouders in een Jappenkamp terecht zullen komen.
Opvallende stijl
Het boek is geschreven in een opvallend aansprekende stijl, verdeeld in kortere en langere hoofdstukken met blanco pagina's ertussen om de lezer even rust te gunnen. Het eind is zo heel anders dan de lezer verwacht, dat het hem bijna naar de keel grijpt. Vooral ook omdat dan pas blijkt dat Jan Daan Hillen één van zijn hoofdrolspelers persoonlijk heeft ontmoet, een paar jaar geleden voor diens overlijden. Lezers moeten nu niet meteen achterin gaan spieken want daarmee beroven zij zichzelf van de onverwachte wending.
De 'Dames van Amesz' organiseren wel vaker zo'n literaire avond om hun klanten zelf kennis te laten maken met bij voorkeur Rotterdamse schrijvers. Omdat zij ook een speciaal hoekje in de winkel hebben met puur Rotterdamse boeken. ,,Ja, daar hebben we ook nog een plekje voor gevonden,'' lacht Marga. ,,Bovendien vinden wij het prettig om ook eens rustig met onze klanten te praten onder het genot van een drankje naar keuze.’’
Boekenprijs
Van een zware terugval in de verkoop tijdens de crisis hebben zij nog niet veel last gehad. De goed gevulde zaal in Pro Rege vormt het bewijs. ,,We zijn echter wel blij met de vastgestelde minimum boekenprijs. Als winkels zoals bijvoorbeeld het Kruidvat met boeken gaan stunten, gaat er veel kennis over en liefde voor boeken verloren. De persoonlijke band is echt belangrijk.''
Nog geen minuut later meldt zich een lieftallige jonge dame bij Marga met de kreet: ,,Help me nou eens even, ik weet niet welk van deze twee boeken ik moet kopen.'' Het blijkt Stephanie te zijn, dochter van Marga en mogelijk de vijfde generatie van de 'Dames van Amesz'. ,,Dat is nog lang niet zeker,'' grijnst Marga. ,,We dwingen haar zeker niet. Zij moet zelf beslissen wat zij met haar leven gaat doen. En mijn zus en ik peinzen er nog niet over de winkel, onze lieve lust en leven, te verlaten.''
.gif)
