Eigen kind is nauwelijks te onterven
Nabestaanden hebben te maken met veel praktische, fiscale of juridische problemen. Kunnen zij die zelf niet aan en hebben ze daarvoor geen hulp ingehuurd (bijvoorbeeld een notaris) dan hebben ze daarvoor onder meer de ‘Schenken en Erven Almanak 2015’ ter beschikking.
Hoge score
In onze rubriek Rechten & Plichten scoren erfrecht- en schenkenkwesties erg hoog. In de beantwoording van de soms zeer inventieve vragen maken we dikwijls gebruik van dit naslagwerk. Een van de meest gestelde vragen is hoe mensen als zij zijn overleden gericht een deel van hun vermogen - of zelfs helemaal – kunnen nalaten aan anderen en uiteraard fiscaal zo aantrekkelijk mogelijk of zonder erfrechtbelastingen.
Ook komt het voor dat mensen zelfs hun eigen kinderen willen onterven. Dat is alleen mogelijk met een testament waarbij kinderen – in welke omstandigheden ook – altijd nog een beroep kunnen doen op hun legitieme portie (een minimum erfdeel).
Nemen zij geen stappen daarin, dan wordt het kind onterfd. Een voorbeeld: het legitieme portie bij twee kinderen is doorgaans per kind een vordering op de langstlevende ouder van een zesde deel van het na te laten vermogen van de overleden ouder. In het wettelijk erfrecht is dat überhaupt een derde (tweemaal zoveel dus).
Is ook de langstlevende overleden met een testamentaire clausule dan is het legitieme portie per kind een vierde van zijn of haar versterfdeel. In het wettelijk erfrecht (dus zonder testament!) krijgen de twee kinderen ieder de helft van het na te laten deel van de langstlevende. Ook tweemaal zoveel.
De mogelijkheden in deze zaken staan uitvoerig beschreven in het naslagwerk van Elsevier/Nextens. Alleen al de kwestie van het legitieme portie beslaat vele pagina’s.
Beschreven worden in het naslagwerk de diverse vormen van testamenten, schenkingen, verzekeringen en pensioenen, de gevolgen van huwelijk en geregistreerd partnerschap of samenwonen.
Erg interessant zijn vooral voor de vermogenden de mogelijkheden om te vermijden dat nabestaanden meer schenk- en erfbelasting betalen dan strikt noodzakelijk is. We pakken er een krent uit: de vrijstelling van erfrechtbelasting bij vervolguitkeringen van lijfrenten aan nabestaanden, meestal de echtgenoten.
Tussen echtgenoten, die in gemeenschap van goederen zijn gehuwd, is er toch al een hoge vrijstelling in het erfrecht van €633.014 voor de langstlevende partner. Maar bij grote nalatenschappen – bijvoorbeeld met een hoog lastenvrij eigen huis en flink gezamenlijk vermogen – is dat sneller aan de orde dan de meeste mensen denken.
Uitkomst
Daarom is de vrijstelling voor erfrechtbelasting bij lijfrente-uitkeringen aan de langstlevende partner en zeker aan bijvoorbeeld een huisvriend of –vriendin, die de overledene jarenlang heeft verzorgd, een uitkomst (uitspraak belastingrechter in 2004). De lijfrente-uitkeringen moeten wel onder de inkomstenbelasting vallen. In het naslagwerk staat uitvoerig beschreven hoe om te gaan met lijfrente uit de zogenoemde ‘Brede Herwaardering’ vóór 1995.
De uitkeringen van ongevallenverzekeringen die door de werkgever zijn afgesloten op het leven van de werknemer is vrijgesteld van erfbelasting mits de werkgever de premie heeft betaald. Dat is dus het geval - om eens een wrang voorbeeld te noemen - bij vliegtuigongelukken. Daarbij moet het wel gaan om een uitkering ineens.
Voor de inkomstenbelasting in box 1 van de overleden persoon is de vrijstelling van de nabetaling ‘slechts’ ten hoogste driemaal het laatstverdiende loon per maand. Bij hogere bedragen wordt het meerdere wél belast voor de inkomstenbelasting van de overledene.
Bijzondere claims
Als er sprake is van een vergoeding van een luchtvaartmaatschappij omdat passagiers door neerstorten zijn overleden, gelden vaak bijzondere situaties van schadeclaims waaraan advocaten veel geld verdienen.
Bijvoorbeeld het neerhalen van MH17. De luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines is sowieso verplicht om een schadevergoeding te betalen per vorderingsgerechtigde nabestaande. Hoe de fiscus daarmee omgaat is duister. Waarschijnlijk valt smartengeld hooguit onder de algemene vrijstellingen bij erfrecht. Er is hierover in de afgelopen maanden nogal wat te doen geweest.
Notarissen en advocaten zijn in het erfrecht onontbeerlijk, zeker als het om grote vermogens gaat en bij (grote) conflicten die voor de rechtbank moeten worden uitgevochten. In principe is een notaris alleen maar nodig bij het maken van een verklaring van erfrecht en bij testamenten (moet hij opvragen bij het Centraal Testamentenregister).
Een executeur kan de verdere afwikkeling doen. Begrijpelijk is dat vele erfgenamen het toch liever aan een onafhankelijke notaris overlaten. Maar daaraan kan een behoorlijk prijskaartje vastzitten, hoewel ook een executeur zijn loon en onkosten eveneens kan declareren. Vaak is dat echter veel minder dan de kosten van een notaris, laat staan als er een erfrechtadvocaat aan te pas moet komen.
Wie niet te maken hebben met afwikkelingskosten zijn de nabestaanden die doorgaans weinig te erven hebben of als er schulden zijn die men alleen maar beneficiair kan aanvaarden.
We hebben wel eens gesteld dat als de overleden persoon netto (het saldo van vermogen en schulden) meer dan 100.000 euro nalaat, het pas interessant begint te worden voor meerdere erfgenamen.
De 27ste editie van de Schenken en Erven Almanak 2015 kost € 104,41.
Header_Extenting_My_Oma_(2)-S.jpg)
-S.jpg)
.gif)
