Met ‘Vader Abram’ was het vaak lachen

04 april 2016 door Jim Postma

‘Uit het oog, uit het hart’, is een oud gezegde dat gelukkig niet altijd opgaat. Zo’n maandje geleden kreeg ik onze algemeen NVJ-secretaris Thomas Bruning aan de lijn en vroeg hem op de man af: ,,Heb jij nog wel eens contact met onze oud-voorzitter Ron Abram?'' Thomas aarzelde: ,,Ja, het gaat niet goed met hem, weten we al een tijd. Heb hem lang niet gezien. Alleen af en toe, telefonisch.''

De man die je nooit vergat met een telefoontje of leuk kaartje op je verjaardag of door ziekte was nu zelf door zijn langdurige ziekte haast in het ‘vergeetboekje’ geraakt. Mijn jaardag, slechts eens in de vier jaar op schrikkeldag, sinds mijn 30-jarig lidmaatschap van de NVJ, stond altijd in zijn agenda. En tot mijn eigen grote schrik afgelopen 29-02-2016 dus niet. Dat was na veel te lange tijd dus mijn eigen ‘wake-up-call’.

Humor
Hoestend en proestend kwam hij dus bij mij aan de lijn, al weer zo’n drie weken geleden. Hartverwarmend blij dat ik hem dus zeker niet was vergeten. Het werd al met al een moeilijk haperend en veel te kort gesprek.
Af en toe kon hij even niet uit zijn woorden komen, maar toch met een van zijn humorvolle kwinkslagen. Zoals: ,,Pas jij ook maar op, anders word je net zo’n oude lul als ik… Nou dag, hoor!'' (Met een haast hilarische gekuch aan het einde).
Tussen neus en lippen door wist hij mij nog te vertellen dat het met zijn levenslange partner Giny ook niet meer al te best was gesteld. ,,In en uit het ziekenhuis, ja, ja, de oude dag, kuch, kuch.'' Enkele dagen later belde ik hier Thomas Bruning over terug, die gezien de situatie, ook nog met Ron ging bellen. Waarbij Thomas nog zei: ,,Van een bezoek zal het wel niet meer komen, want, zo hoorde ik, dat wijst hij steevast af.''

Icoon
Uiteindelijk overleed deze ‘journalistieke icoon’ (aldus het In Memoriam van het AD op zaterdag 2 april) op 31 maart j.l. in Rotterdam op 79-jarige leeftijd (geboren op 27 maart 1937). In de tijd dat hij afscheid (1992) nam van zijn krant, die onder zijn leiding voor het eerst boven de 400.000 ochtendkranten in oplage kwam (met vele honderdduizenden abonnees), vertrouwde hij mij op een terrasje trots toe: ,,Met 18 jaar ben ik in dit land de langst zittende hoofdredacteur van alle dagbladen.'' Om daar tegelijkertijd haast schaamtevol aan toe te voegen: ,,Dat is eigenlijk veel te lang hé. Twaalf jaar was meer dan genoeg geweest.''
Ron Abram kreeg vervolgens op zijn Ad-redactie allerlei lucratieve aanbiedingen. Zoals om ‘eeuwig reisredacteur te worden’ met de mooiste snoepreisjes over de hele wereld. Daarover zei hij tegen mij: ‘Maar je denkt toch zeker niet dat ik dat heb geaccepteerd. Ga toch niet mijn jongere collega’s voor de voeten lopen en van hen al die mooie wereldreisjes af te pikken. Zo gek was ik toch zeker niet. En dan via de wandelgangen te horen te krijgen dat die ‘ouwe lul’ nog steeds op de eerste rang wil blijven zitten.’
Nee, dat was dus typisch Ron Abram, zijn eer te na. Een icoon was hij toen al, maar voor mij persoonlijk eerder een letterlijke ‘Vader Abram’ als leermeester die deze pupil nog graag de les las. Meestal in de vorm van zijn meesterlijke anekdoten, waarbij je, of je wilde of niet, krom lag van de lach.

Anekdote
Nadat hij in Indonesië in een Jappenkamp had gezeten als jongetje – wat hem voor de rest van zijn leven zou vormen – klom hij hier na de oorlog bij het AD op van layout-man, tot eindredacteur. En tenslotte dus tot hoofdredacteur.
Nadat hij in 1992 min of meer afscheid nam en nota bene als hoofdredacteur ging werken bij het Agrarisch Dagblad (eveneens AD…), werd hij voorzitter van de NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten) en later erelid van 1996-2003. (Over dat Agrarisch Dagblad vertelde hij mij nog een schitterende anekdote, later in dit verhaal).
Maatschappelijk betrokken was hij verder actief op alle fronten. Zoals zijn vele voorzittersfuncties bij onder meer het Genootschap van Hoofdredacteuren, het Persvrijheidfonds en de Raad van de Journalistiek.
Als je in die instituten Ron Abram tegen je kreeg dan kon je maar beter dat schip vrijwillig verlaten, voordat je door andere leden voor goed werd getorpedeerd… Stukken minder bekend in zijn betrokkenheden was dat Abram van 2000 tot 2007 voorzitter was van het antidiscriminatiebureau RADAR.

NRC
Ook voor waarschijnlijk vele collega’s is minder bekend dat hij op 20-jarige leeftijd solliciteerde bij de NRC om aldaar journalist te worden. In wederom een persoonlijk gesprek met mij, vertelde hij daarover: ,,Ik ging dus met veel lef en een beetje brutaal naar de kamer van de toenmalige NRC-hoofdredacteur in de Witte de Withstraat (de toenmalige Rotterdamse 'Fleetstreet').
Deze hoofdredacteur ging mij ondervragen over van alles en nog wat. En vooral wat ik niet goed vond aan de krant. Om indruk te maken, ik had mijn huiswerk gedaan, gaf ik de meest kritische tirade die de man ooit in zijn vak had gehoord.
Het gesprek was nog niet halverwege of deze hoofdredacteur stond pissig op. ‘Daar is de deur!’, riep hij kwaad uit. Ik schrok me rot. Ik wilde de deur nemen die ik was binnengekomen, maar hij riep: ‘Nee, niet die deur. Maar die erachter’. Bleek het de nooduitgang te zijn….''

Agrarisch Dagblad
Omdat Ron Abram zijn jongere collega’s bij het AD niet voor de voeten wilde lopen, solliciteerde hij later bij het Agrarisch Dagblad. Bulderend van de lach vertelde hij mij weer: ,,Er was daar een redactiecommissie van zo’n vijf man die het profiel moesten goedkeuren van de nieuwe hoofdredacteur. Terwijl ik dus net hoofdredacteur was geweest van een van de grootste kranten in Nederland.
Toen vroegen zij mij: ‘Heeft u verstand van agrarische zaken?’ Ik kon een glimlach niet onderdrukken toen ik antwoordde: ‘Nou, behalve het harken in mijn tuin, niet zo veel.’ De redactiecommissieleden keken elkaar haast geshockeerd aan. En omdat ik ze toch een beetje wilde helpen met hun profielschets zei ik: ‘Als u daar nou eens van maakt: ‘heeft affiniteit met agrarische zaken?!’
De commissieleden vonden dat een hele goeie en gingen vervolgens een half uur in conclaaf. Na terugkomst vroeg de oudste journalist min of meer triomfantelijk: ‘Meneer Abram, heeft u affiniteit met agrarische zaken?!’
Met een pokerface sprak ik geheel spontaan: ‘Geen enkele!’
Na een halve minuut stilte rolden zij met zijn allen ondersteboven van het lachen. Sommigen letterlijk onder de tafel. Volmondig kwam hun antwoord: ‘U bent aangenomen meneer Abram. Van harte!''

(Ron Abram wordt op woensdag 6 april om 11.00 uur begraven op de Algemene Begraafplaats Crooswijk 1 te Rotterdam. Na afloop is er gelegenheid tot condoleren).