Einar Been in de parel van het Noordereiland

31 augustus 2016 door AA anoniem auteur

De foto-expositie van Einar Been ‘Rendez-Vouz’ is in het afgelopen weekeinde in Galerie Wind op het Noordereiland geopend door dichter/performer/publicist Manuel Kneepkens. De tentoonstelling is nog tot aan het einde van de maand september te zien. Tijdens de opening sprak Kneepkens de volgende woorden en sloot af met een gedicht van hem, getiteld ‘Het Park – in de zomer’.

Hartelijk welkom hier op het Noordereiland in Galerie Wind, de galerie van Ellen Wind. Als het Noordereiland de parel is van Rotterdam, en dat is het, is Galerie Wind op haar beurt de parel van het Noordereiland. En hier ga ik nu een parel van een tentoonstelling openen, die van de foto’s van Einar Been. Daarom nu een paar woorden over Einar Been en zijn kunst.

Foto rechts: Galeriehouder Ellen Wind kondigt hier gastspreker Manuel Kneepkens aan. © Rinus Vuik.

Einar zegt over zijn jeugd, een jeugd hier in Rotterdam (want Einar is een geboren Rotterdammer): ‘Ik had altijd al, als kind al, muziek in mijn hoofd.

En daarom heb ik na de detailhandelsschool, de juiste keus gemaakt en ben ik naar de muziekschool en het conservatorium gegaan, want dat was de weg die ik te bewandelen had.’

En zo heb ik Einar leren kennen, als musicus. Want het is als musicus dat Einar voor mij – en eigenlijk voor heel Rotterdam – een belangrijke rol heeft gespeeld.

Dat was in 2005 in de strijd om het behoud van Het Park, zoals de Rotterdammers het groen tussen de Maas en de Westzeedijk noemen, want die houden de zaak graag kort. Ook wel het Park onder de Euromast of het Zocherspark genaamd naar de tuinarchitekt, naar wiens ontwerp het aangelegd is.

Foto hierboven: Een vrolijk onderonsje tijdens de opening van de foto-expositie van Einar Been (links op de foto met blauw colbertje aan) © Rinus Vuik..

In 2005 was ons college van burgemeester en wethouders weer eens kort door de bocht. Aan de Maaskant van het Zocherspark moest een pretpark komen en naast de Euromast een tweede, veel hogere Euromast, en ook nog een hoogbouwflat. Toe maar! Van het park zelf zou enkel nog een schamele postzegel groen overschieten.

Foto links: Manuel Kneepkens met zijn gebarende openingswoorden bij de expo ‘Rendez-Vouz’. © Rinus Vuik.

De principiële vraag, die onder dit alles lag en die tamelijk ondergesneeuwd raakte, was: hoe gaan we in Rotterdam om met onze parken?

De Stadspartij had toen in haar programma de fraaie zin: Het Groen is de poëzie van de stad. Parken horen bij de stad, niet minder dan bv. hoogbouw. Neem Parijs dat heeft een zorgvuldige onderhouden net van stadsparken –vaak met een parkwacht toe. Daar is het inzicht: Parken zijn de groene longen van de stad, en een stad kan niet zonder groene longen, doodgewoon.

Die gedachte was toen, twaalf jaar geleden, vrijwel afwezig in Rotterdam. Nu is die er gelukkig wel. De waarde van parken wordt nu ingezien. Dakakkers en stadsboerderijen zijn in opkomst. Toentertijd werd dat als strijdig gezien net het skyline-imago van Rotterdam.

Wij hebben toen, in 2005, een protestbijeenkomst georganiseerd in het Park. Hoogtepunt was het lied Zocherspark van Einar Been, door hem zelf begeleid. Nooit is daar in het Zocherspark harder gezongen als toen! Wie zegt dat muziek er niet toe doet? De plannen zijn afgeblazen. Het Park is sindsdien voor mij een beetje ‘Het Einar Beenpark’.

Foto hierboven: Een gezellige drukte tijdens de opening van de expositie van Einar Been. © Rinus Vuik.

Het leven van Einar Been was dus in dienst van de muziek. Maar er kwam een kink in de kabel. In zijn hand ontstond focale dystonie. Een ramp voor een musicus. Nu kon hij zijn vingers niet goed meer gebruiken voor zijn muziekinstrument, de gitaar. Hij is nog naar de kliniek voor musici geweest in het AMC, in Dijkzigt, is daar geopereerd. Maar dat bracht niet het gewenste resultaat

Toen heeft Einar het roer radicaal omgegooid. Hij is gaan fotograferen.

Foto hierboven: Een lachende Einar Been bij de opening van zijn expo. © Rinus Vuik

Dat begon met het fotograferen van de vernieuwing van de Oudedijk in Kralingen. Een jaar lang heeft hij de werkzaamheden aldaar gefotografeerd

Daar zit een heel interessante foto tussen, die ik hier wil benadrukken, omdat die heel veel over Einar been zegt.

Je ziet twee wegwerkers die in een vloeiende beweging van hun benen werken en boven aan de overzijde van de straat lopen twee vrouwen met hun benen in dezelfde vloeiende beweging maar de andere kant op (contrapunt).

En daarboven het woord wijnbar. Past ook wel bij Einar. Tenslotte ook een café -deskundige, zeker wat betreft Kralingen. Maar daar gaat het nu niet om.

Waar het mij om gaat is de muzikaliteit van die foto. Iets wat ik ook in de foto’s over de Argonne, over Noord -Frankrijk terug zie. Er zit een subliem ritme in. Het zijn typisch foto’s van een musicus. Fotografie is muziek met andere middelen. Stille muziek. Zie daar Einars geheim.

Incommodosuumcommodum. Alle nadeel heb se voordeel.

Dankzij Einars niet-meer-kunnen-musiceren, bezitten we nu deze schitterende expositie, hier in Galerie Wind.

Maar het RENDEZ-VOUS tussen muziek, Einar Been en fotografie gaat verder. De ooit muzikaal uitgeschakelde hand triomfeert heden in de handgemaakte foto, de geënsceneerde foto. Op de affiche van RENDEZ-VOUS is de foto met de vuurtoren daar een goed voorbeeld van.

In de foto met de cactus ‘het snoeien van de prikkels’ triomfeert zelfs de hand en dreigt de cactus te castreren, alsof de hand zelf niet de gecastreerde is.

De Hand van Einar Been, de Hand van Einar Been – hoort u de cadans?

Je vraagt je af zou er ook – een Been van Einar Hand zijn?

Een fotograaf dus die is gaan musiceren? Een spiegelbeeldige Einar Been?

Dat zoeken we uit. Die is voor een volgende keer.

Ik wil eindigen met een gedicht over het Zochers park, waar Einar en ik elkaar voor het eerst hebben ontmoet.

(leest het gedicht ‘Het Park – in de zomer’ voor)

Ik verklaar de tentoonstelling voor geopend.

Overige foto's © Rinus Vuik.
Tekst bewerking: Jana Beranová.

Zie hieronder het gedicht wat Manuel Kneepkens aan het einde van zijn toespraak voorlas.

Het Park – in de zomer

Een van vele kleuren spattend groen, Het Park

waarin zwanen aandrijven