Een 'frisse' wind door het Stedelijk Museum Schiedam
Het Stedelijk museum Schiedam is het museum voor Nederlandse beeldende kunst van vandaag, waar tevens verhalen over Schiedam worden verteld. Het is een plek voor maatschappelijke onderwerpen die een groot publiek aanspreken. Het Stedelijk Museum Schiedam is er voor de Schiedammer en het nationale publiek van kunstliefhebbers. Het gaat over kunst en geschiedenis, en neemt hetgeen wat mensen bezighoudt als uitgangspunt bij de programmering.
Onlangs werd de tentoonstelling 'Oogst', die vanaf 8 oktober te zien is in het Stedelijk Museum Schiedam, geopend met een voorwoord van Hanneke Groenteman. Er is werk te zien van de vijf genomineerden voor de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2016. De winnaar werd op 11 december 2016 bekend gemaakt tijdens een televisie-uitzending rechtstreeks vanuit het museum. Omdat de prijs tien jaar bestaat, exposeren dit jaar ook alle winnaars en publieksfavorieten.
Met de aanstelling van de nieuwe directeur Deidre Carosso waait er een frisse wind door het museum. Zij is medio mei 2016 begonnen in het museum en schreef een 'Honderd dagen' brief, gebaseerd op de eerste honderd dagen van haar aanstelling als directeur.
Hieronder enkele citaten uit haar brief die zij zelf voorlas aan de genodigde vrienden van het museum.
“Het museum is een plek voor maatschappelijke onderwerpen die een groot publiek aanspreken. Volgend jaar opent Snoepkunst, over onbedwingbaar verlangen en wilskracht. Een tentoonstelling met prachtige kunstwerken van snoep, die gaan over onder andere verlangen, wilskracht en schaamte. Daarbij hoort een cursus voor mensen die worstelen met hun gewicht. Kunst biedt houvast; moderne kunst leert je scherp waarnemen en kijken en kan bijdragen aan het veranderen van je perspectief op eten”.
“Het is te danken aan een mooie aaneenschakeling van toevalligheden dat het Stedelijk Museum Schiedam is wat het nu is: een nationaal gewaardeerd modern en hedendaags kunstmuseum,in een stad van makers. Het is het resultaat van de liefdevolle inzet van museumdirecteuren en medewerkers, invloedrijke inwoners, politici en verzamelaars, en van vriendschappen.
Aan het eind van de negentiende eeuw door ‘majoor Visser’ begonnen als historisch museum, nam het na de Tweede Wereldoorlog een andere wending. In 1954 besloot de gemeenteraad dat het Stedelijk Museum ook werk van “thans levende kunstenaars” zou gaan verzamelen en tentoonstellen. In de loop van de tijd profileerde het museum zich steeds meer in deze richting.
De kwaliteit van de kunsttentoonstellingen stond nooit ter discussie, maar wel liep er parallel, af en aan, een debat over de historische opdracht en de betekenis van het museum voor de stad”.
Haar opdracht is het Stedelijk Museum Schiedam meer voor en van de Schiedammers te maken,en meer bezoekers van elders aan te trekken. En om naast het tonen van kunst, ook verhalen over de stad te vertellen. En als het goed loopt, zoals ten tijde van de tentoonstelling over Jan Schoonhoven
afgelopen winter, jaarlijks met tienduizenden bezoekers uit het land, dan zorgt dit voor levendigheid in de binnenstad, en draagt bij aan een positief imago van Schiedam. Tegelijkertijd maakt het museum nauwelijks deel uit van de belevingswereld van de meeste Schiedammers. Dat moet inderdaad anders en dat kan ook.
Een museum is een plek van ontspanning, een dagje uit. En het is een plek waar je je je creativiteit kan voeden of waar je ervaart wat voor moois en slims mensen kunnen bedenken en maken.Je kan er ook zien hoe mensen vroeger leefden. Maar juist in deze tijd is het belangrijk dat een museum, dus ook het Stedelijk Museum Schiedam, zich oprecht en consequent bezighoudt met wat er in de wereld, het land, en de stad gebeurt, en daaraan bijdraagt. De wereld verandert.
Individualisering, globalisering en/of de neiging om ons op het vertrouwde terug te trekken zijn een paar van de vele invalshoeken om uit te putten en kan als basis dienen om de bezoekers bewuster te maken van het leven om hen heen.
Kunst komt voort uit mensen, hun verhalen en emoties. Het gaat over de wereld, verleden,toekomst, fantasieën en dromen. Bij uitstek moderne en hedendaagse kunst, brengt je zo in aanraking met de denkbeelden van een ander en lokt een dialoog uit met anderen. Het daagt je uit om te gaan met het onbekende, te willen weten wat je niet begrijpt. Het scherpt je waarneming.
Geschiedenis kan het heden in een historische perspectief plaatsen en je zo helpen te duiden wat er nu gebeurt, er iets meer van te begrijpen door de achtergrond ervan te kennen.
Het museum is een plek waar je elkaar via kunst en geschiedenis ontmoet en leert kennen.Ook een plek waar mensen samen waarde en betekenis kunnen hechten aan wat ze zien en ervaren.
Maar dat gaat niet vanzelf. En zeker niet voor hen die niet vertrouwd zijn met moderne en hedendaagse kunst, en voor wie een museum bovendien geen vertrouwde plek is. Wil je daadwerkelijk mensen in aanraking brengen met het onbekende, dan neem je dat op in de programmering.....datgene wat het publiek bezighoudt, als uitgangspunt.
De liefde voor geschiedenis hangt samen met de samenstelling van de bevolking. Schiedam is een arbeidersstad, en ondanks een aantal goede kunstenaars in de stad, kent het geen sterk artistiek klimaat, noch een universiteit of hogeschool. Toch is er een bloeiend cultureel leven. Het Stedelijk Museum Schiedam heeft een beperkte slagkracht, en de waarheid niet in pacht.
Het werkt daarom graag samen met partners die het aanvullen in expertise en het bereiken van doelgroepen. Wil het museum daadwerkelijk een breder publiek in de stad bereiken, dan vraagt dat om een grote, consequente en grote investering in tijd en empathie.
Het Stedelijk Museum Schiedam gaat kunst na 1945, en de verhalen over de stad Schiedam vernieuwend presenteren om zich te ontwikkelen tot een werkelijk publieksgericht museum.
Eerst iets over de context: Toen het Stedelijk Museum Schiedam in 1954 besloot werk van “thans levende kunstenaars” te gaan verzamelen en tonen, zag het museale landschap er heel anders uit. Het aantal musea voor moderne en hedendaagse kunst was beperkt en van een vrijetijds-industrie was nog geen sprake. Het laatste decennium is met name hedendaagse kunst ‘hip en happening’ geworden. Het publiek gaat daarvoor nog steeds naar musea, resentatie-instellingen en galeries, maar nu ook naar Lowlands, winkels, kunstbeurzen en manifestaties als biennales. Het is een competatieve markt.
Het Stedelijk Museum Schiedam profileert zich daartussen als het museum voor Nederlandse kunst na 1945.
Het aantal bezoekers voor historische tentoonstellingen is doorgaans lager dan dat van kunsttentoonstellingen.
Het Stedelijk Museum Schiedam is intiem van formaat en het aantal bezoekers is relatief bescheiden, te bescheiden. Dit is een kracht: wij stellen ons ten doel niet alleen gastvrij te zijn, dat spreekt voor zich in een voormalig gasthuis, maar zo veel mogelijk met bezoekers in gesprek te gaan.
Het museum is het geheugen van een samenleving. Aankopen van kunst en historische voorwerpen zijn bovendien van essentieel belang voor de vitaliteit en ontwikkeling van een museum. Het aankoopbudget is bescheiden, maar met hulp van fondsen zal incidenteel kunnen worden aangekocht.
De steun van verzamelaars die werken aan het museum schenken is onmisbaar. De huidige collectie is grotendeels aan hen te danken.
Met zorgvuldig beheer van de collectie dragen we het erfgoed over aan volgende generaties.
Ook zijn er voorbereidingen getroffen voor het ontzamelen van de collecties. 'Ontzamelen' is belangrijk omdat het je in staat stelt nog beter te zorgen voor de voorwerpen die van blijvende waarde zijn en omdat het je verzamelbeleid aanscherpt. Het 'ontzamelen' zelf is echter nog niet begonnen. Het is uiteraard belangrijk dat dit zeer zorgvuldig gebeurt en in lijn met de museale, ethische codes (LAMO).
Bij het 'ontzamelen' van de historische collectie gaat daar nog iets vooraf: het kennen van de verhalen bij de voorwerpen. Daarom zullen we de historische collectie naar Schiedam proberen te brengen, de deelcollecties aan het publiek tonen en hen uitnodigen ons te helpen bij de beschrijvingen en mee te denken over de te maken keuzes.
In dit verband is de semi-permanente tentoonstelling over de geschiedenis van de stad, waarvoor de voorbereidingen deze zomer zijn gestart, zo belangrijk. Deze presentatie is vijf jaar te zien, en mede daarom, ambitieus van opzet.
“Wat we concreet doen is samen te vatten in aan aantal programmalijnen, waarbij telkens in opzet en uitvoering de missie leidend is:
• Een vaste presentatie van onze collecties
Het voortdurend tonen van de kunst- en historische collectie, waaronder de Cobra collectie, is belangrijk: je deelt deze schat die eigendom is van de Schiedammers en het biedt een context voor de programmering.
• Twee groot opgezette tentoonstellingen per jaar, bij voorkeur één in het voorjaar en één in het najaar, met een groot landelijk bereik van cultuurtoeristen (minimaal 20.000 bezoekers).
Ook hier is de missie leidend: we laten kunst en cultuur zien die je anders naar de werkelijkheid laat kijken. Aan de basis staan Nederlandse moderne en hedendaagse kunst. Meer dan voorheen zullen we het internationale perspectief tonen.
• Twee programma’s per jaar met kunst en geschiedenis, opgezet vanuit de belevingswereld van de bezoeker, met bijzondere aandacht voor de Schiedammer.
• Kleine tentoonstellingen over kunst en geschiedenis.
De afgelopen decennia zijn er tal van prachtige, vaak signalerende kunsttentoonstellingen gemaakt. Deze tentoonstellingen worden gemaakt als de tijd en ruimte het toelaten; de budgetten hiervoor zijn beperkt.
• Het museum als podium:
Het museum biedt ruimte aan initiatieven van derden of nodigt kunstenaars uit om iets met het publiek te doen.
• Onderwijsprogramma voor het basis- en alle onderwijsniveaus van het voortgezet onderwijs in Schiedam en de regio Rijnmond.
Programmering is de basis van je succes. Maar de ervaring van de bezoekers is eveneens een belangrijke voorwaarde.
Het museum is sinds 1940 gehuisvest in het voormalige St.Jacob Gasthuis en is in 2006 grondig gerestaureerd en gerenoveerd.
Kunst is voor eenieder een eigen beleving. maar ik kan zeggen, na een bezoek gebracht te hebben...het is de moeite waard. “”Tot ziens , tot kunst”.
Foto's © Marcella Deen (Stedelijk Museum Schiedam)
-S.jpg)
.gif)
