Eric Heuvel maakt nieuwe strip naar boek van Jacques Post: ‘De Meimoorden’

10 juli 2017 door Hennie van der Zouw

(door Hennie van der Zouw)

Eric Heuvel, stripauteur, vooral bekend van stripverhalen over de Tweede Wereldoorlog en de serie rondom pilote January Jones, is begonnen aan een nieuw stripverhaal. Een Stripverhaal naar het boek ‘De Meimoorden’ van auteur Jacques Post. Het verhaal van ‘De Meimoorden’ speelt zich af in het Rotterdam van mei 1940, voor en tijdens de Duitse inval in ons land, en wordt voorgepubliceerd in het tijdschrift Stripglossy, elf pagina’s per uitgave.

Het eerste deel van Eric Heuvels strip is gepubliceerd in de Stripglossy van mei dit jaar, en het volgende deel staat gepland voor de komende Stripglossy van half september aanstaande. (Hierboven en hieronder de cover van de bedoelde Stripglossy. Met dank aan Stripglossy/Eric Heuvel)

01. Bestaat toeval?

Een paar dagen voor Pinksteren dit jaar, was ik met mijn vrouw in Zwijndrecht, en in een klein boekenwinkeltje vond ik het tijdschrift Stripglossy. De omslag was een mij onbekende tekening van Duitse parachutisten, duidelijk in de stijl van tekenaar Eric Heuvel.

Ik bladerde het blad even door, en besloot het te kopen. Thuis gekomen, ontdekte ik dat in dit Stripglossy een nieuw stripverhaal van Eric Heuvel begon, met de titel ‘De Meimoorden’, geschreven door een mij bekende scenarist, namelijk Jacques Post, onder andere schrijver van de door Dordtenaar Cary Brugman getekende stripserie ‘De Partners.’

Dit intrigeerde me. Eric Heuvel bekend van de strips over vliegenierster January Jones, geschreven door Martin Lodewijk, een ander stripicoon, ging blijkbaar voor het blad Stripglossy een nieuwe strip maken, een stripverhaal waarvan in deze Stripglossy het eerste van vier of vijf delen was gepubliceerd. Wat was dit voor verhaal?

De combinatie Eric Heuvel en Jacques Post zou weleens een nieuw superduo van de Nederlandse Stripwereld kunnen worden, maar wat was ‘De Meimoorden’ voor een verhaal? Al bladerend naar de andere verhalen in deze Stripglossy, werd mijn aandacht toch steeds weer naar het verhaal ‘De Meimoorden’ getrokken, alhoewel er nog veel meer in dit blad te lezen en te bekijken was. Gelukkig had de redactie van de Stripglossy ingespeeld op de nieuwsgierigheid van lezers zoals ik, want er stond een mooi dubbelinterview met tekenaar Eric Heuvel en scenarist Jacques Post in dit blad.

‘De Meimoorden’ bleek een verhaal, gebaseerd op een in 1983 bij uitgeverij L. J. Veen uitgegeven boek, geschreven door Jacques Post, met de titel ‘De Meimoorden’ Ik had nog nooit van dit boek gehoord, ik wist zelfs niet dat Jacques Post ook boeken geschreven had, naast zijn werk als scenarist.

Maar nu even terug naar de titel van dit stukje: Bestaat Toeval?

Wij als gezin ontdekten dat er op Tweede Pinksterdag een zogenaamde kofferbakverkoop was in Schiedam aan de Maasboulevard. Wij houden wel van snuffelen op markten, en daar gingen we dus, naar de kofferbakverkoop. Stelde eigenlijk niet veel voor, eigenlijk gewone marktkraampjes, en we vonden niets van onze gading. Tot we bijna bij het laatste stukje waren aangekomen, en daar lag het me aan te staren! Het boek van Jacques Post: ‘De Meimoorden!’ Is dit toeval, of niet?

Foto van de ‘Kofferbakverkoop’ aan de Maasboulevard van Schiedam (Bron foto: Hennie van der Zouw)

Op de achterflap van dit door mij gevonden boek stond onder andere het volgende: ‘Rotterdam, mei 1942. De stad is een militaire bijenkorf, bevolkt door legeronderdelen die vaak van elkaars bestaan niet op de hoogte zijn. Overal zijn schuilkelders gebouwd, zandbakken geplaatst en op de hoogste gebouwen staan sirenes. Op het hoofdbureau van politie liggen veilig opgeborgen de lijsten gereed met namen van NSB-ers, Duitsgezinden en in de stad woonachtige Duitsers. De angst voor vijfde colonne-activiteiten is groot… In de binnenstad, waar hoeren, ‘klappers’, cafés, illegale speelholen en chantants de boventoon voeren, wordt een halfdronken taxichauffeur lafhartig neergestoken. In zijn auto treft men een tas vol defensiegeheimen aan….’

Oei.., het boek speelde zich dus blijkbaar ook voor de aanval van Duitsland in 1940 af. Dat vond ik ‘bere-interessant.’ Want het verhaal van de Duitse inval en het bombardement op Rotterdam kende ik wel, natuurlijk, maar de aanloop daar naartoe, bekeken vanuit Rotterdam, dat zou weleens heel interessant kunnen zijn. De nieuwe strip van Eric Heuvel trok me steeds meer. Maar in de Stripglossy stond maar een eerste deel…… Dus ik ging eerst het boek van Jacques Post lezen. Nee, eerst het dubbelinterview van Heuvel, en Post, om mijn achtergrond over dit verhaal te vergroten, en dan het boek….

Op de foto van links naar rechts: Jacques Post en Eric Heuvel (Foto © Peter Beemsterboer/Stripglossy)

02. Het boek

Trouwens, volgens het interview in Stripglossy Is het boek ‘De Meimoorden’ afkomstig uit 1984, terwijl mijn exemplaar (zie foto hiernaast) een jaar jonger is……!

Jacques Post vertelt in Stripglossy het volgende over het ontstaan van het boek ‘De Meimoorden’: “Na drie thrillers te hebben geschreven over een Rotterdams duo, een rand-crimineel en een ex-rechercheur, begon de eigentijdse thriller me een beetje te vervelen. Om het schrijfplezier erin te houden leek het me aardig om de oudste van het duo, de ex-rechercheur, terug te plaatsen in de tijd. Precies naar de meidagen van 1940. Er waren een paar uitgangspunten. Het mocht geen historische roman worden, de oorlogsdagen en het bombardement zouden geen hoofdrol krijgen en als decor worden ingezet. De verhaallijn zou eromheen scharnieren. Zo ontstond ‘De Meimoorden’ (Veen 1984) een jongensboek voor volwassenen.” (Citaat)

‘De Meimoorden,’ het boek dus, begint spetterend op oudjaar 1939, om dan gelijk door te schakelen naar mei 1940. Het verhaal wisselt enkele keren van voor de oorlog, naar een onderzoekscommissie van na de oorlog, maar dat haalt de vaart niet uit het verhaal, wat een spannende ontknoping krijgt tegen de achtergrond van de gevechten in en om Rotterdam, met als klap op de vuurpijl een echte ontknoping tegen de achtergrond van het fatale bombardement op Rotterdam, om dan op het strand van Hoek van Holland een spetterende apotheose te beleven……..

Hopelijk heb ik u met bovenstaande beschrijving nieuwsgierig naar het verhaal gemaakt, want het is zeer lezenswaardig. Ik heb het in een paar dagen, tussen werkzaamheden en familiebezoeken door, achter elkaar uitgelezen. Goed geschreven, spannend. En leuk dat het zich afspeelt op plekken die ik ken, wel in een Rotterdam van voor mijn tijd, maar toch met heel veel herkenningspunten.

Foto hierboven: Jacques Post (Foto © Peter Beemsterboer/Stripglossy)

03. De Auteur: Jacques Post

Jacques Post is geboren in 1951 en maakte een carrière als auteur, stripscenarist en uitgever. Hij werkte bij uitgever J.M. Meulenhoff, Uitgeverij M en Uitgeverij L. Hij schreef boeken en onder andere ook scenario’s voor hoorspelen zoals voor 'Grijpstra en de Gier.' Hij is een van de initiatiefnemers van ‘De Gouden Strop’. De Gouden Strop is de prijs voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige spannende roman. De prijs is in 1986 in het leven geroepen door het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs. Jacques Post schreef ook enkele stripscenario’s voor de door Cary Brugman getekende strip de Partners.

Trouwens, Elvin Post, Nederlandse auteur, journalist, zoon van Jacques Post en geboren Rotterdammer, won in 2004, als jongste winnaar tot dan toe, de Gouden Strop voor zijn debuut misdaadroman ‘Groene Vrijdag.’

In de jaren zestig werd Jacques Post toegelaten tot de Kunstacademie, maar daar waren ze het thuis helemaal niet mee eens. Zijn vader verbood hem om te gaan. Want zo herinnert Jacques zich nog, dat zou alleen maar uitlopen op veel te veel zuipen en de losbol uithangen. Jacques zijn ouders hadden de oorlog meegemaakt, en wilden in een opbloeiend Nederland het beste voor hun zoon, en dat was niet de Kunstacademie vonden ze……. In Jacques zijn eigen woorden: “Mijn vader begreep mij later ook beter, maar in die tijd was het een enorme clash tussen de generaties.” (Citaat)

Veertig jaar geleden was Jacques Post uitgever bij Meulenhoff. Deze uitgeverij gaf de strip Agent 327 van Martin Lodewijk uit, en zo raakte hij bevriend met, zoals Jacques Post hem omschrijft, de vader en de moeder van de Nederlandse Strip: Martin Lodewijk. Toeval of niet, maar Martin Lodewijk heeft ook veel betekend in het stripleven van Eric Heuvel. En via Martin Lodewijk ontmoette hij Eric Heuvel.

Foto hierboven: Eric Heuvel (Foto © Peter Beemsterboer/Stripglossy)

04. De tekenaar: Eric Heuvel.

Eric Heuvel, geboren in 1960. Hij is vooral bekend geworden door de stripreeksen Bud Broadway op eigen scenario, Geheim van de tijd, geschreven samen met scenarioschrijver Frits Jonker, en January Jones, meestal op scenario van Martin Lodewijk. De meeste van zijn stripreeksen werden voorgepubliceerd in het Algemeen Dagblad en in het Stripblad Eppo. In 2012 won Eric de prestigieuze Stripschapprijs. Maar Eric Heuvel is ook tot ver in het buitenland bekend om zijn educatieve strips over de Tweede Wereldoorlog.

Heuvel: “Ik ben min of meer autodidact als tekenaar. Mijn eerste kennismaking met strips was thuis. Mijn vader had vanaf 1946 tien jaargangen Robbedoes verzameld en laten inbinden. Die tien kloeke boeken vond ik prachtig. En mijn vader tekende zelf ook. Misschien had hij ook wel creatieve ambities, maar daar heeft hij nooit over verteld. Hij was graficus en zette de krant in elkaar. Ik tekende altijd heel veel, maar tot mijn 22ste wist ik echt niet wat ik wilde. Ik kon het voor me uitschuiven door de dienst. Daarna bedacht ik, goed, ik heb een tekentalentje. Wat kan ik daarmee? Naar de kunstacademie wilde ik niet. Dus nam ik een lullig baantje om mijn ontwikkeling te financieren. Ik tekende, tekende, tekende.

Ik stuurde regelmatig een enveloppe rond met mijn werk. Op een dag belde Martin Lodewijk: Of ik wilde komen praten. Ik kon zijn assistent worden, maar dat leverde niet genoeg geld op. Hij stelde voor dat ik ook een eigen strip zou gaan maken: January Jones. Ik dacht nog: wat een rare naam. Waarom niet April Jones. Dat is toch logischer voor een vrouw? Maar goed, Martin was echt een mentor voor mij, dus ik ging ermee akkoord.” (Citaat)

Met de stripverhalen over de Tweede Wereldoorlog en met de stripserie over January Jones vestigde Eric Heuvel zijn naam als striptekenaar, en het maakte hem ook in het buitenland bekend. En bij recepties van uitgeverijen kwam Eric Jacques Post tegen, en zo kwam de cirkel rond. Ze praten over de verstripping van het boek ‘De Meimoorden’, en vonden het beiden een goed idee om daar een stripverhaal van te gaan maken, maar door allerlei omstandigheden kwam het er jarenlang niet van. Tot dit jaar Stripglossy hen een podium gaf.

Eric Heuvel: “Wat gek is, ik ben Amsterdammer, maar ik krijg constant Rotterdammers op mijn pad. Mijn eerste vriendin was Rotterdams, en Martin Lodewijk is een Rotterdammer. In het eerste scenario van January Jones liet Martin haar landen op vliegveld Waalhaven. Ik dacht als jonge vent, pfft, nu word ik eindelijk een echte striptekenaar, en dan mag ik niet gewoon Schiphol tekenen. En waarom moet ik Oranjeboom op die bierwagen zetten en geen Amstel? Hoe moet ik dat thuis trots laten zien? Later heb ik jarenlang ‘Toen was geluk heel gewoon’ gemaakt, een strip bij de gelijknamige tv-serie voor de KRO-gids. En dan dat boek over frontstad Rotterdam en het bombardement, en nu dit…… “ (Citaat)

05. Het stripverhaal: ‘De Meimoorden.’

Jacques Post werd in zijn jeugd bedolven onder verhalen over de oorlog in en om Rotterdam, over het bombardement en de gevolgen daarvan, hij groeide op in een Rotterdam zonder hart, platgebombardeerd, en nog niet opnieuw herbouwd. De gehavende Laurenskerk te midden van een troosteloze vlakte, wachtend op herbouw, was het beeld van Rotterdam waarbij hij opgroeide in de vijftiger jaren. Zijn grootvader kon prachtige verhalen vertellen over het bombardement en de daar na opgelegde bezetting. Dit werden de wortels voor het verhaal ‘De Meimoorden’. Het broeide meer dan vijfentwintig jaar in de geest van Jacques Post, tot begin van de tachtiger jaren er dit boek uit zijn pen vloeide. Toen was er nog geen sprake van een eventuele verstripping…..

Aan Jacques Post werd gevraagd of het moeilijk was om een boek te verstrippen? “Het is leuk om na te denken over wat voor de strip beter werkt dan voor het boek. Het verhaal speelt zich af in 1940, met af en toe scènes die in 1948 plaatsvinden. Voor de strip heb ik bepaald dat het in december 1948 plaatsvindt, dan heb je het contrast tussen lente en winter. Het bombardement was op een zonnige dag. Ik moest trouwens wel alles weer teruglezen. Want ik schreef het boek dertig jaar geleden. Voor een strip waren alle verhaallijnen te complex. Er moesten personages uit. Ik heb gelukkig steeds drie maanden om over elf pagina’s na te denken. Wat werkt het best? Wat vertel ik waar? Hoe time ik het? Als Eric begint met tekenen, hebben we veel mailcontact. Ik stuur hem foto’s van oud Rotterdam en we praten over de details. De verhaallijn is echt mijn kindje.” (Citaat)

Voor degenen die hun geheugen even willen opfrissen, over wat ze op school geleerd hebben over de aanval op Nederland, Rotterdam en het bombardement in het bijzonder. Die moeten na het verhaal van ‘De Meimoorden’ de Stripglossy nog even verder doorbladeren, want daar is het door Eric Heuvel getekende verhaal: ‘Frontstad Rotterdam’ wat eerder verscheen in een kleine uitgave in samenwerking met het Rotterdamse Verzetsmuseum, ook nog even afgedrukt, nu op gewoon ‘stripformaat.’ (Zie fotootje hiernaast)

Dit verhaal 'Frontstad Rotterdam' wordt in deze Stripglossy voorafgegaan door een inleiding van Eric Heuvel. Het is een zes paginagroot verhaal en geeft de gebeurtenissen in Rotterdam weer tussen 10 mei 1940 en 14 mei 1940. Een goede aanvulling op de eerste elf platen van ‘De Meimoorden.’

Deze eerste elf platen van dit verhaal vormen samen het eerste kwart van een eventueel later te volgen stripalbum, als het verhaal ooit in boekvorm zal worden uitgegeven. Te hopen is dat in de volgende Stripglossy van aanstaande september de volgende elf pagina’s van ‘De Meimoorden’ zullen verschijnen, en dat publicatie niet zal worden uitgesteld, omdat tekenaar of schrijver hun deadline niet gehaald hebben. Stripglossy verschijn ieder kwartaal, en het is al moeilijk voor de lezer om van een vervolgverhaal de lijn naar het volgende deel in de gaten te houden, laat staan als het volgende deel pas maanden later verschijnt. Dus, Eric en Jacques zet hem op, en lever de lezers in september de volgende elf pagina’s……

Volgens Eric Heuvel is ‘De Meimoorden’ het favoriete eigen boek van Jacques Post. Post zegt zelf nog hierover: “Ja, dat boek is er het best uitgekomen, door de combinatie van spanning en historische aspecten. Ik heb er heel veel research voor gedaan en ik kon putten uit familieverhalen. Mijn ouders waren pubers in de oorlog en maakten het bombardement mee. De oorlog kwam op elke familiebijeenkomst ter sprake. Mijn grootvader riep bij herhaling: “Prima, al die oude troep was in een keer opgeruimd.” Hij was melkboer en kon nu met zijn paard en wagen door hele brede straten. Al voor 'De Meimoorden' was ik met al die oude stadsverhalen bezig. Als we bij mijn grootouders op bezoek waren, hadden we uitzicht op het deel van Rotterdam dat platgebombardeerd is. Nu zie je daar de skyline, maar tot ver in de jaren zestig waren daar vervreemdende, wezenloos aandoende vlakten. Een sciencefiction landschap, dat mijn fantasie als kind prikkelde. Wat is daar allemaal geweest. Het is mooi om na te denken over verhalen en research te doen. Schrijven an sich is natuurlijk helemaal niet leuk.” (Citaat)

Hieronder de eerste drie pagina’s van het stripverhaal ‘De Meimoorden’: Als eerste een inleidende pagina, en daarna de eerste twee platen van het nieuwe stripverhaal, met dank aan Eric Heuvel en Stripglossy.

Credits

De cursief gedrukte citaten in dit artikel werden met toestemming van uitgeverij Personalia gebruikt.

Foto’s © Peter Beemsterboer/Stripglossy.

Citaten uit interview Stripglossy © Heleen Ronner/Stripglossy.

Platen uit verhaal ‘De Meimoorden’ werden aan mij beschikbaar gesteld door Uitgeverij Personalia, met dank aan Eric Heuvel / Stripglossy.

Info

Het stripmagazine Stripglossy is verkrijgbaar bij de boekwinkels voor 8,95 per stuk

Het boek ‘De Meimoorden’ van Jacques Post is nog te vinden op boekenmarkten, maar misschien ook nog wel te bestellen in de Boekwinkels. (ISBN: 90 204 1101 2)