PVV en D66 nek aan nek: Rob Jetten wil, richting premierschap, alle kiezers meenemen
(update 30 okt 11.00 AM) Veel was van tevoren voorspelbaar: het verlies — zo niet het oplossen in het niets — van NSC (-20), verlies voor regeringspartijen BBB, VVD en PVV na de monsteroverwinning bij de vorige verkiezingen en winst voor het CDA en D66.
De dag na de verkiezingen van 29 oktober is het spannend wie de grootste gaat worden. Nog spannender is het hoe daarna een coalitie gevormd kan gaan worden. Vrijdag volgt nog de uitslag van Venray. Maandag volgt de uitslag van de circa 90.000 stemmen van Nederlanders in het buitenland.
Alle uitslagen zijn nog voorlopig, hoewel exitpolls als die van Ipsos met vele tienduizenden kiezers een representatieve steekproef zijn. |
Niet voorzien was het verlies van GroenLinks-PvdA (-5), nu naar 20 zetels, en evenmin dat de VVD (-2) van Yeşilgöz, na een duikeling in de peilingen nu naar 22 zetels, zo’n goede comeback zou maken. Dat D66 met op dit moment 17 zetels erbij mogelijk de grootste partij zou worden met 26 zetels - was verrassend, maar gezien de trend van de laatste weken en dagen niet helemaal onverwacht.
Plussen en minnen
Bij de kleinere partijen zijn, met dank aan lijstrekker Lidewij de Vos, de winst van de FvD (+3), het bijna verdwijnen van Volt (-1) en het kleiner worden van de ChristenUnie (-1), dito de SP (-2) en de comeback van 50PLUS, verrassend. JA21 deed het zoals verwacht goed (+8) en gaat naar 9 zetels.
Als je op basis van deze voorlopige uitslagen over coalities een prognose gaat maken dan is -naast de sleutelrollen voor D66(26) en CDA (18) - de sleutelrol weggelegd voor de VVD(22). Sluit die een coalitie met GroenLinks-PvdA (20) uit, dan wordt een andere mogelijkheid JA21 + een kleinere partij.
GroenLinks-PvdA zal dan zonder Timmermans de oppositie ingaan. Timmermans maakte na de exitpolls, waarin bleek dat GroenLinks-PvdA van 25 naar 20 zetels zou kunnen teruggaan, bekend dat hij terugtrad als partijleider.
Wie de grootste wordt geeft richting aan het politieke landschap
Als de PVV grootste wordt, komt de bal bij PVV-leider Wilders te liggen. Die heeft met 26 zetels vervolgens over rechts te weinig opties. FvD (7), BBB (4), JA21 (9) en een VVD (22) die niet opnieuw met de PVV wilde, is ook al zou Yeşilgöz op haar schreden terug komen, geen mogelijkheid.
D66 geeft richting aan een toekomstige coalitie
Waar D66 de grootste of een na grootste wordt, ligt de bal bij Rob Jetten. Wordt dat een kernkabinet van D66, CDA + VVD die eerder en een combi over links, GLPvdA of over rechts, JA21 + een splinterpartij? Beiden zijn ingewikkeld. In zijn eerste uitspraken donderdagochtend zei Jetten de je recht zult moeten doen aan al die mensen die rechts hebben gestemd. Over rechts ligt in het verlengde daarvan het meest voor de hand.
Jetten op the day after: 'Je zult een antwoord moeten formuleren op al die miljoenen mensen die nu ook weer op de PVV en een paar andere partijen hebben gestemd.'
Meer info: Uitslagen
-S.jpeg)
.gif)
