Nobelprijs vrede naar Venezolaanse oppositiepolitica Maria Corina Machado
De Nobelprijs voor de Vrede 2025 gaat naar een dappere en toegewijde voorvechter van de vrede – naar een vrouw die de vlam van de democratie brandende houdt te midden van een groeiende duisternis.
'We leven in een wereld waar de democratie op de terugtocht is'
Het Noorse Nobelcomité heeft besloten de Nobelprijs voor de Vrede 2025 toe te kennen aan Maria Corina Machado. Zij ontvangt de Nobelprijs voor de Vrede voor haar onvermoeibare inzet voor de bevordering van democratische rechten voor de bevolking van Venezuela en voor haar strijd voor een rechtvaardige en vreedzame overgang van dictatuur naar democratie.
Als leider van de democratiebeweging in Venezuela is Maria Corina Machado een van de meest buitengewone voorbeelden van burgermoed in Latijns-Amerika in de recente geschiedenis.
Machado ontving eerder, in 2024, deSachorovprijs, de hoogste prijs van de EU voor de mensenrechten. En interessant in dit verband, ze heeft als conservatieve maar democratische politica ook goede banden met de Amerikaanse president Donald Trump. Even interessant als het daarmee in tegenstelling staande bericht uit het Witte Huis waaruit duidelijk ongenoegen met deze prijstoekenning geuit wordt. Het Nobel Comité plaatst 'politics over peace', zegt Witte Huis woordvoerder Steven Cheung in een bericht op X. |
'Stemmen boven kogels'
Mevrouw Machado was een belangrijke, verbindende figuur in een politieke oppositie die ooit diep verdeeld was – een oppositie die een gemeenschappelijke basis vond in de eis van vrije verkiezingen en representatief bestuur. Dit is precies wat de kern van democratie vormt: onze gedeelde bereidheid om de principes van volksbestuur te verdedigen, ook al zijn we het oneens. In een tijd waarin de democratie wordt bedreigd, is het belangrijker dan ooit om deze gemeenschappelijke basis te verdedigen.
Venezuela heeft zich ontwikkeld van een relatief democratisch en welvarend land tot een wrede, autoritaire staat die nu kampt met een humanitaire en economische crisis. De meeste Venezolanen leven in diepe armoede, terwijl de weinigen aan de top zich verrijken. Het gewelddadige staatsapparaat is gericht tegen de eigen burgers. Bijna 8 miljoen mensen hebben het land verlaten. De oppositie wordt systematisch onderdrukt door middel van verkiezingsfraude, juridische vervolging en gevangenschap.
Het autoritaire regime in Venezuela maakt politiek werk extreem moeilijk. Als oprichter van Súmate, een organisatie die zich inzet voor democratische ontwikkeling, kwam mevrouw Machado meer dan 20 jaar geleden op voor vrije en eerlijke verkiezingen. Zoals ze zelf zei: "Het was een kwestie van stemmen boven kogels." In haar politieke ambt en in haar werk voor organisaties heeft mevrouw Machado zich sindsdien uitgesproken voor onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, mensenrechten en volksvertegenwoordiging. Ze heeft zich jarenlang ingezet voor de vrijheid van het Venezolaanse volk.
Verkiezingscontrole
Vóór de verkiezingen van 2024 was Machado de presidentskandidaat van de oppositie, maar het regime blokkeerde haar kandidatuur. Vervolgens steunde ze de vertegenwoordiger van een andere partij, Edmundo Gonzalez Urrutia, bij de verkiezingen. Honderdduizenden vrijwilligers mobiliseerden zich over politieke grenzen heen. Ze werden opgeleid als verkiezingswaarnemers om transparante en eerlijke verkiezingen te garanderen. Ondanks het risico op intimidatie, arrestatie en marteling hielden burgers in het hele land toezicht op de stembureaus. Ze zorgden ervoor dat de uiteindelijke tellingen werden vastgelegd voordat het regime stembiljetten kon vernietigen en over de uitslag kon liegen.
De inspanningen van de collectieve oppositie, zowel vóór als tijdens de verkiezingen, waren innovatief en moedig, vreedzaam en democratisch. De oppositie kreeg internationale steun toen haar leiders de stemmentellingen van de kiesdistricten van het land openbaar maakten, waaruit bleek dat de oppositie met een ruime marge had gewonnen. Maar het regime weigerde de verkiezingsuitslag te accepteren en klampte zich vast aan de macht.
Democratie op de terugtocht
Democratie is een voorwaarde voor duurzame vrede. We leven echter in een wereld waar de democratie op de terugtocht is, waar steeds meer autoritaire regimes de normen ter discussie stellen en hun toevlucht nemen tot geweld. De rigide machtsgreep van het Venezolaanse regime en de onderdrukking van de bevolking zijn niet uniek in de wereld. We zien wereldwijd dezelfde trends: de rechtsstaat wordt geschonden door de machthebbers, vrije media worden het zwijgen opgelegd, critici worden gevangengezet en samenlevingen worden richting autoritair bestuur en militarisering geduwd. In 2024 werden er meer verkiezingen gehouden dan ooit tevoren, maar steeds minder verkiezingen waren vrij en eerlijk.
De instrumenten van de democratie
In zijn lange geschiedenis heeft het Noorse Nobelcomité dappere vrouwen en mannen geëerd die zich verzetten tegen repressie, die de hoop op vrijheid uitdroegen in gevangeniscellen, op straat en op openbare pleinen, en die met hun daden hebben laten zien dat vreedzaam verzet de wereld kan veranderen. Het afgelopen jaar werd mevrouw Machado gedwongen ondergedoken te leven. Ondanks ernstige bedreigingen tegen haar leven is ze in het land gebleven, een keuze die miljoenen mensen heeft geïnspireerd.
De instrumenten van de vrede
Wanneer autoritairen de macht grijpen, is het cruciaal om moedige verdedigers van de vrijheid te erkennen die opstaan en zich verzetten. Democratie is afhankelijk van mensen die weigeren te zwijgen, die ondanks grote risico's naar voren durven te stappen en die ons eraan herinneren dat vrijheid nooit als vanzelfsprekend mag worden beschouwd, maar altijd moet worden verdedigd – met woorden, met moed en met vastberadenheid.
De criteria van Alfred Nobel
Maria Corina Machado voldoet aan alle drie de criteria die Alfred Nobel in zijn testament voor de Vredesprijswinnaar heeft vastgelegd. Ze heeft de oppositie in haar land verenigd. Ze heeft zich nooit verzet tegen de militarisering van de Venezolaanse samenleving. Ze is standvastig geweest in haar steun voor een vreedzame overgang naar democratie.
Maria Corina Machado heeft laten zien dat de instrumenten van de democratie ook de instrumenten van de vrede zijn. Ze belichaamt de hoop op een andere toekomst, een toekomst waarin de fundamentele rechten van burgers worden beschermd en hun stemmen worden gehoord. In deze toekomst zullen mensen eindelijk vrij zijn om in vrede te leven.
-S.jpeg)
.gif)
