Het mededogen van een drugsdealer

20 oktober 2017 door de Redactie

(Door Ronald Glasbergen)

'Moonlight' van Barry Jenkins werd naast 'La La Land' van wonderboy Damien Chazelle, de gedoodverfde Oscarwinnaar en publieksfavoriet van dit jaar 2017. 'Moonlight' won drie Oscars. Niet slecht voor de tweede speelfilm van Jenkins die na zijn debuutfilm 'Medicine for Melancholy' uit 2008, acht jaar op een volgende film liet wachten. Waar ligt de kwaliteit, of op zijn minst een deel van de kwaliteiten van deze film die door diverse vooraanstaande filmcritici - bijvoorbeeld door A.E. Scott van de New York Times- zonder terughouding de hemel in geprezen wordt?

Gettokid Jenkins (1979) koos er tijdens zijn filmopleiding voor zoveel mogelijk niet-mainstream films en filmmakers te bestuderen. Europese filmers als Godard, Truffaut en Fassbinder en Aziatische zoals Wong Kar Wai , Edward Yang en Hou Hsia Hsien. Van die laatste filmmaker was het onder meer de film 'Three Times' uit 2005 die op Jenkins diepe indruk maakte. 'Three Times' vertelt het verhaal van drie jonge liefdesparen in 1966, in 1911 en in 2005. Ze worden in alIe drie hoofdstukken gespeeld door de dezelfde acteurs. Iets wat die film ondanks de nauwgezette reconstructie van de tijden waarin hij speelt, een soort cinemagische tijdloosheid geeft.

Diezelfde magie wordt geëchood door de drie episoden van 'Moonlight' die is gebaseerd op het toneelstuk 'In Moonlight Black Boys Look Blue' van Tarell Alvin McCraney. De toneelschrijver groeide evenals filmer Barry Jenkins in Miami's Liberty City op, dezelfde wijk waar ook een deel van 'Moonlight' is opgenomen. De verhalen van schrijver McCraney, filmer Jenkins en de protagonist Chiron, over een lastige jeugd , volwassenen om hem heen die aan de dope zijn, zijn voor een groot deel op eigen ervaringen van de makers gebaseerd. De moeder van Jenkins zat langere tijd in de afkick-klinieken.

Die verhalen of dat verhaal gaan, kort samengevat, over opgroeien, over eenzaamheid en over anders zijn. Chiron -die in de drie opeenvolgende hoofdstukken gespeeld wordt door Alex Hibbert, Ashton Sanders en Trevante Rhodes- groeit op als enig kind van de alleenstaande moeder Paula (Naomi Harris) die vooral met zichzelf bezig is en met haar drugsgebruik. Als Chiron - de naam komt uit de mythologie en is daar een centaur een wezen dus dat maar half mens is- als jochie op de vlucht is voor pesterijen van buurtgenootjes en zich verstopt wordt hij gered door Juan, de lokale drugsdealer. Het is ironischer wijze deze dealer - sterk gespeeld door Mahershali Ali, die zich met zijn vriendin Teresa (Janelle Monáe) belangenloos ontfermt over Chiron.

Het is dit verhaal en het verhaal van een vriendschap, een moeizame liefde die, samen met de toon van de film en de stijl gecombineerd met uitgewogen cinematografie, de film uittillen boven gewonere ook al goed gemaakte coming of age films en die de eenzaamheid van de held uit de hoofdrol tegelijk indringend en ondanks zijn zwijgzame inzichzelfgekeerdheid -zeg maar zijn centaurdom- zo invoelbaar maken.

Mahershali die al sterk was in de Amerikaanse TV-serie 'House of Cards' won voor zijn rol als drugsdealer-met-erbarmen in 'Moonlight' een Oscar, evenals scriptschrijvers McCraney en Jenkins die een Oscar mochten ontvangen voor het beste geadapteerde scenario en de producenten kregen de Oscar voor beste film.

De cinematografische vorm van de film staat deels op de schouders van Wong Kar Wai (In kunst en wetenschap staat iedereen op ieders schouders). Let op het gebruik van muziek en op de beelden van cameraman James Laxton en regisseur Barry Jenkins en je ziet in deze omgeving van het zuiden van de Verenigde Staten flarden van de dromerige atmosfeer van Kar Wai's 'Chunking Express' (1994) en 'In the Mood for Love' (2005). Flarden, want 'Moonlight' heeft ontegenzeggelijk een eigen karakter.

En de film van Jenkins is ook een goeie reden om nog eens naar 'Three Times' te kijken. Maar anders dan bij Hou Hsiao Hsien worden in 'Moonlight' de twee protagonisten in elke periode steeds door een andere acteur gespeeld worden. Acteurs die in het geval van de hoofdpersoon Chiron ook niet erg op hemzelf op jongere leeftijd lijkt. Het schaadt de film niet maar maakt hem, doordat de nadruk minder op de fysieke eigenschappen van de hoofdpersonen en meer nog op het verhaal zelf komt te liggen, juist sterker. Zo werd 'Moonlight' dankzij sterke cast , regie en montage, een ingetogen meesterwerk waarbij een groot deel van de kwaliteit ook daarin ligt dat de bochten langs al te bekende filmclichés trefzeker worden afgesneden. De acht jaar tussen Jenkin's al goed ontvangen debuutfilm en 'Moonlight' lijken goed gebruikt te zijn.

‘Moonlight ’ draait op zaterdag 28 oktober om 14.30, éénmalig in de Centrale Bibliotheek op de vierde verdieping als opening van de reeks 'The Last Picture Show'. Toegang is gratis. De film wordt om 14.00 uur ingeleid door Ronald Glasbergen.

Foto:Juan en Chiro in gesprek in "Moonlight'