Na de oorlog met Israël richt Teheran zich opnieuw op binnenlandse controle
De twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël en tenslotte ook de VS, afgesloten met een staakt-het-vuren op 24 juni 2025, heeft geleid tot verhoogde spanningen binnen Iran zelf. Terwijl het conflict aan de grenzen voorlopig tot stilstand is gekomen, verschuift de aandacht van de Islamitische Republiek naar binnenlandse stabiliteit en het tegengaan van politieke onrust.
Khamenei spreekt over ‘strategisch resultaat’
Op 26 juni hield Opperste Leider Ayatollah Ali Khamenei zijn eerste openbare toespraak sinds het beëindigen van de gevechten. Hij sprak tegenover een publiek van geestelijken in Teheran en stelde dat Iran zijn positie in de regio heeft behouden. De aanval op een Amerikaanse basis in Qatar werd gepresenteerd als een reactie op buitenlandse druk. Tegelijkertijd erkende Khamenei dat Iran aanzienlijke schade heeft geleden. Zijn toespraak werd met aandacht gevolgd vanwege zijn eerdere afwezigheid tijdens het conflict, die aanleiding gaf tot speculaties over zijn gezondheid en de toekomst van het leiderschap.
Binnenlandse veiligheidsoperaties uitgebreid
In de nasleep van de oorlog intensiveert het regime zijn veiligheidsmaatregelen. In onder meer Koerdische gebieden zijn talrijke arrestaties verricht. Drie terdoodveroordelingen zijn recent uitgevoerd. De autoriteiten houden buitenlandse inmenging verantwoordelijk voor recente protestbewegingen, waaronder invloed van Israël en oppositiegroepen als de Mojahedin-e Khalq (MEK). In steden zoals Sanandaj en Kermanshah zou de aanwezigheid van veiligheidstroepen zichtbaar zijn toegenomen.
Deze binnenlandse acties passen in een bredere strategie van het regime om zijn greep op de samenleving te behouden. Door de sterke verwevenheid van het religieuze establishment, de Revolutionaire Garde en de veiligheidsdiensten blijft het machtsapparaat robuust.
Oppositie verdeeld en beperkt in invloed
Buiten Iran spreken oppositiefiguren zich uit over een mogelijke machtsverschuiving. De Iraans-Britse activist Vahid Beheshti stelt dat het regime onder druk staat, maar geeft ook aan dat de oppositie geen eenduidige strategie heeft. Groeperingen als de monarchisten en de MEK staan inhoudelijk en historisch ver van elkaar af. De MEK beschikt over een internationaal netwerk, maar heeft binnen Iran beperkte steun vanwege haar verleden en werkwijze.
Zeker heeft Iran door de respectievelijke verzwakking van zijn proxies in Libanon, Gaza en Jemen en door aanvallen op eigen land aan prestige verloren in het buitenland. Het land blijft met 90 mijoen inwoners en een grote fossiele productie een belangrijke olieleverancier voor mondiale grootmachten China en India en regionale machten als Turkije.
Voortzetting van controle en consolidatie
Hoewel sommige externe waarnemers speculeren over een mogelijke verzwakking van het regime, blijven de machtsstructuren grotendeels intact. De combinatie van religieuze legitimiteit, georganiseerde veiligheidstroepen en een afwezigheid van een eensgezinde oppositie maakt grootschalige verandering op korte termijn onwaarschijnlijk. Het regime blijft alert op signalen van onrust, maar handelt vanuit een positie van institutionele continuïteit.
Iran bevindt zich in een periode van verhoogde interne waakzaamheid maar ook van versnelde opbouw van internationale banden, te beginnen met BRICS. De oorlog met Israël heeft hoge kosten met zich meegebracht, maar vooralsnog leidt dit niet tot fundamentele verschuivingen in de machtsverhoudingen binnen het land.
Bronnen oa. Thecipher.com; thetimes.co.uk; understandingwar.com; reuters; The NewYorker; AP-news; Fars News;
-S.jpg)
.gif)
