Migratie- en asielpact

Op 12 juni 2026, treedt het EU Asiel- en migratiepact in werking. Vanaf dan geldt er één gezamenlijk Europees asielsysteem. In het pact zitten verordeningen en een richtlijn die ervoor moeten zorgen dat de instroom van asielzoekers naar Nederland en de EU afneemt en de lasten tussen de lidstaten beter worden verdeeld.
Zo versterkt het Asiel- en migratiepact de Europese buitengrenzen door een betere screening van vreemdelingen en een snellere procedure voor asielzoekers afkomstig zijn uit landen met weinig zicht op verblijf in de EU. Deze procedure moet binnen 12 weken zijn afgerond. Zo is er snel duidelijkheid of iemand mag blijven of moet terugkeren. Hiervoor wordt een terugkeerprocedure ingericht aan de grenzen van de EU.
Ook komen er afspraken om de opvangsystemen in de verschillende lidstaten meer gelijk te trekken. Daarnaast moet het doorreizen van asielzoekers tussen de verschillende landen worden teruggedrongen.
Zo worden de mogelijkheden vergroot om asielzoekers die onder de Dublinregeling asiel aanvragen, in bewaring te stellen.
De vier pijlers van het nieuwe migratie- en asielbeleid
Veilige buitengrenzen
Robuuste screening: Personen die niet aan de voorwaarden voor binnenkomst in de EU voldoen, worden geregistreerd en onderworpen aan identificatie-, beveiligings- en gezondheidscontroles.
Eurodac-databank voor asiel en migratie: Met de Eurodac-verordening wordt de bestaande databank omgevormd tot een volwaardige asiel- en migratiedatabank, zodat iedereen die de EU binnenkomt als asielzoeker of irreguliere migrant, duidelijk wordt geïdentificeerd.
Grensprocedure en terugkeer: Er zal een verplichte grensprocedure gelden voor asielzoekers die waarschijnlijk geen bescherming nodig hebben, die de autoriteiten misleiden of die een veiligheidsrisico vormen. Voor wie niet in aanmerking komt voor internationale bescherming, zal een efficiënte terugkeer worden georganiseerd met re-integratiesteun.
Crisisprotocollen en maatregelen tegen instrumentalisering: De crisisverordening voorziet in snelle crisisprotocollen, met operationele steun en financiering, in noodsituaties.
Snelle en efficiënte procedures
Duidelijke asielregels:
De verordening asiel- en migratiebeheer zorgt ervoor dat doeltreffend wordt bepaald welk EU-land verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek.
Rechten van mensen waarborgen: In de richtlijn opvangvoorzieningen worden geharmoniseerde normen voor de hele EU vastgesteld, die passende levensomstandigheden voor asielzoekers waarborgen en tegelijkertijd de waarborgen en garanties versterken en de integratieprocessen verbeteren.
EU-normen voor de erkenning van de vluchtelingenstatus: De erkenningsverordening versterkt en harmoniseert de criteria voor internationale bescherming en verduidelijkt de rechten en plichten van begunstigden.
Misbruik voorkomen: De asielprocedureverordening voorziet in duidelijke samenwerkingsverplichtingen voor asielzoekers en verbindt gevolgen aan niet-naleving.
Doeltreffend systeem van solidariteit en verantwoordelijkheid
Permanent solidariteitskader: Het nieuwe kader zorgt ervoor dat de EU-landen de nodige solidariteit ontvangen. De EU-landen kiezen hoe zij zullen deelnemen: herplaatsingen, financiële bijdragen, operationele steun, verzoeken om bijdragevermindering of “verantwoordelijkheidscompensaties”.
Operationele en financiële steun: De betrokken EU-agentschappen en specifieke EU-fondsen zullen de EU-landen bij elke stap ondersteunen.
Duidelijkere regels over de verantwoordelijkheid voor asielaanvragen: De nieuwe regels verbeteren de verantwoordelijkheidscriteria om te bepalen welk EU-land verantwoordelijk is voor de beoordeling van een asielverzoek.
Het voorkomen van secundaire bewegingen: Asielzoekers moeten in het EU-land van eerste binnenkomst om internationale bescherming verzoeken en daar blijven totdat is vastgesteld welk land verantwoordelijk is voor hun verzoek.
Migratie integreren in internationale partnerschappen
Irregulier vertrek voorkomen: Versterkte capaciteit van grensbeheerautoriteiten in prioritaire partnerlanden, onder meer door versterkte samenwerking met Frontex.
Migrantensmokkel bestrijden: Bestrijding van migrantensmokkel op cruciale locaties door specifieke, op maat gesneden operationele partnerschappen tegen migrantensmokkel te sluiten met partnerlanden en VN-agentschappen
Samenwerking op het gebied van overname: De ontwikkeling van legale migratie gaat hand in hand met nauwere samenwerking op het gebied van terugkeer en overname.
Legale mogelijkheden bevorderen: Met een EU-talentenpoolwordt het eerste EU-brede platform opgericht om internationale werving te vergemakkelijken, terwijl talentpartnerschappen niet-EU-burgers in staat stellen in de EU te werken, te studeren en een opleiding te volgen.