Gewenste locaties defensie: zwaartepunten Gelderland en Brabant

Als gevolg van de veranderende veiligheidssituatie in de wereld, met als gamechangers de aanval op Oekraïne en de herverkiezing van Trump, breidt de krijgsmacht uit en heeft daarvoor meer ruimte nodig. Het gaat om in totaal 57 te bepalen locaties voor opleiding, training en om medewerkers en materieel onder te brengen. Defensie heeft daarvoor in Nederland onderzoek gedaan naar de meest geschikte plekken. Daarvoor is onlangs Het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD) door het kabinet vastgesteld en informeerde Staatssecretaris Gijs Tuinman hierover op 23 mei de Tweede Kamer.
Defensie maakte in december 2023 bekend hoeveel ruimte de krijgsmacht op basis van de bestaande inzichten nodig heeft. Het afgelopen 1,5 jaar is onderzocht wat hiervoor de beste plekken zijn. Daarbij is gekeken naar onder meer de invloed op de leefomgeving, natuur, het milieu en draagvlak. De uitkomsten van het onderzoek staan in het zogenoemde plan MER (milieueffectrapportage).
Ruimte is schaars en er zijn meerdere belangrijke maatschappelijke belangen die om ruimte vragen. Dit vergt een zorgvuldige afweging. De uitkomsten daarvan zijn terug te vinden in het Ontwerp NPRD.

Van keukentafel tot bedrijfshal
Staatssecretaris Tuinman: “De veiligheidssituatie in de wereld en de schaarse ruimte in Nederland dwingen het kabinet tot deze keuzes. Dat burgers en bedrijven hierdoor worden geraakt, daarvan ben ik mij zeer bewust. Ik heb aan keukentafels gezeten, in de bedrijfshal gestaan en ben door de akkers heen gelopen. Ik heb de impact van de plannen en de onzekerheid van mensen gevoeld. Daarom is het belangrijk dat we hen snel en goed informeren. Dat doen we met brieven, maar we gaan ook langs.”

Staphorst meest geschikt voor de extra locatie voor grootschalige munitieopslag. Foto Defensie
Ruimtegebruik te combineren
Het is belangrijk om zoveel mogelijk ruimtegebruik te combineren. Combinaties met de natuur voor de uitbreidingen van militaire oefenterreinen blijken vaak kansrijk.
De locatie in Staphorst blijkt het meest geschikt voor de extra locatie voor grootschalige munitieopslag. Voor de centraal gelegen kazerne voor ondersteunende eenheden is Zeewolde-Spiekweg de voorkeurslocatie. Lelystad Airport is dat voor de stationering van jachtvliegtuigen, op basis van militair medegebruik op een civiele luchthaven. Ook bleek dat een behoefte van Defensie niet in Nederland kan worden gerealiseerd. Voor een nieuw springterrein om met explosieven te trainen is geen geschikte locatie gevonden.
Voor de uitbreiding van bijvoorbeeld het oefenterrein de Weerterheide zijn meerdere gebieden in Cranendonck en Weert als voorkeurslocatie aangewezen. En dat geldt ook voor de uitbreiding van het Artillerie Schietkamp voor meerdere gebieden in verschillende gemeenten van de provincie Gelderland. Alle voorkeurslocaties zijn terug te vinden in het Ontwerp NPRD.
Informatie en reacties
Defensie houdt verschillende digitale en fysieke informatiebijeenkomsten. Van 28 mei tot en met 9 juli kan iedereen op het Ontwerp NPRD en milieueffectenonderzoek reageren door een zienswijze in te dienen. Defensie verwerkt die in een Nota van Antwoord. Eind 2025 stelt het kabinet het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie vast.
Meer info: plan MER (milieueffectrapportage); Ontwerp NPRD; zienswijze
Legenda bij kaart hierboven
