Israël zet in op verovering van Gaza: humanitaire crisis verdiept zich
De Israëlische regering heeft zondagavond 5 mei unaniem een nieuw militair plan goedgekeurd dat voorziet in de verovering en langdurige bezetting van de Gazastrook. Volgens de BBC heeft premier Benjamin Netanyahu het plan geprezen als een strategische stap om Hamas te verslaan en de Israëlische gijzelaars terug te halen. De beslissing komt op een moment van escalerend geweld, groeiende internationale bezorgdheid en een dreigende humanitaire ramp in Gaza.
'Volledige verovering en controle' van Gaza is nieuw oorlogsdoel
De BBC meldde maandag, op basis van een briefing van een Israëlische regeringsfunctionaris, dat het veiligheidskabinet akkoord is gegaan met een voorstel van stafchef generaal Eyal Zamir. Dat plan behelst onder meer de militaire verovering van de hele Gazastrook, het langdurig vasthouden van het gebied, het verdrijven van de burgerbevolking naar het zuiden en het beperken van Hamas’ toegang tot humanitaire goederen.
Volgens Reuters moet het plan ook extra druk zetten op Hamas in aanloop naar het bezoek van de Amerikaanse president Donald Trump op 13 mei. De eerste fase van het offensief omvat de uitbreiding van de “bufferzone” langs de grenzen van Gaza, waarmee Israël zijn onderhandelingspositie bij toekomstige wapenstilstands- of gijzelaarsdeals hoopt te versterken.
The Times of Israelbevestigde zondagavond dat het Israëlische leger zich voorbereidt op een grootschalige uitbreiding van zijn operaties als er vóór het einde van Trumps bezoek geen akkoord wordt bereikt over een nieuwe deal met Hamas. Volgens de Israëlische zender Kan worden tienduizenden reservisten opgeroepen.
Hulporganisaties veroordelen hulpplan als ‘politiek drukmiddel’
Een ander onderdeel van het plan is een controversieel voorstel om humanitaire hulp via private firma’s te laten verlopen, onder militaire controle van Israël. Volgens de BBC betekent dit de facto het ontmantelen van het huidige distributiesysteem via VN-agentschappen en ngo’s. De VN en het Humanitarian Country Team (HCT) hebben dit scherp veroordeeld als “een fundamentele schending van humanitaire principes”.
De HCT waarschuwde dat het nieuwe systeem burgers dwingt om zich te verplaatsen naar “gemilitariseerde zones” om basisvoorzieningen te verkrijgen, wat het risico op burgerslachtoffers verhoogt en hulpverleners in gevaar brengt. Israël stelt dat het met deze aanpak wil voorkomen dat Hamas humanitaire goederen onderschept, maar volgens critici is dit vooral bedoeld om druk uit te oefenen op de bevolking en Hamas politiek te verzwakken.
Humanitaire crisis op breekpunt
Volgens cijfers van de VN zijn de gevolgen van de twee maanden durende blokkade van Gaza dramatisch. Er is een nijpend tekort aan voedsel, water, brandstof en medische hulp. Gemeenschappelijke keukens waarschuwen dat hun voorraden binnen enkele dagen opraken. Ziekenhuizen werken op minimale capaciteit door gebrek aan medicijnen, apparatuur en elektriciteit.
De blokkade, die Israël op 2 maart opnieuw instelde, heeft ook het transport van vaccins en noodhulp stilgelegd. Volgens de Israëlische autoriteiten is er geen tekort aan hulpgoederen — ze wijzen erop dat ze zich houden aan het internationaal recht — maar VN-functionarissen en lokale bronnen spreken dit tegen.
Binnenlands verzet tegen Netanyahu’s koers
Hoewel het veiligheidskabinet de nieuwe militaire strategie unaniem heeft goedgekeurd, groeit de interne kritiek in Israël. Het Hostages and Missing Families Forum, dat families van gijzelaars vertegenwoordigt, beschuldigde de regering ervan “gebied boven levens” te verkiezen. “Dit gaat in tegen de wil van 70% van de bevolking,” aldus de organisatie in een verklaring geciteerd door de BBC.
Ook binnen het leger rommelt het: sommige opgeroepen reservisten spraken zich publiekelijk uit tegen de voortzetting van de oorlog. Zij betwijfelen het nut van grootschalige bombardementen zolang geen enkel van de 59 overgebleven gijzelaars sinds maart is vrijgekomen.
Dodelijke balans, geopolitieke gevolgen blijven uit
Volgens het Hamas-geleide ministerie van Volksgezondheid in Gaza zijn sinds het hervatten van de aanvallen op 18 maart zeker 2.459 mensen omgekomen, waarmee het totale dodental sinds 7 oktober 2023 oploopt tot meer dan 52.500. Onder de doden bevinden zich duizenden vrouwen en kinderen, en het aantal gewonden loopt in de tienduizenden.
De militaire campagne begon na de verrassingsaanval van Hamas op 7 oktober 2023, waarbij volgens Israël ongeveer 1.200 mensen werden gedood en 251 gijzelaars werden genomen.
De internationale reacties blijven sterk verdeeld. De VS onder Trump lijken Netanyahu de vrije hand te geven en spreken zich niet expliciet uit tegen het nieuwe offensief, terwijl Europese landen zoals Spanje, Ierland en Noorwegen pleiten voor een onmiddellijke wapenstilstand. Mensenrechtenorganisaties beschuldigen Israël van collectieve bestraffing van een volk of genocide en roepen op tot internationaal ingrijpen.
Meer info: Ocha
