Voorjaarsnota 2025: moeizaam manoeuvreren in een onzekere wereld
Een kabinet dat deels bestaat uit partijen die hun bij de vorige verkiezingen gedemonstreerde populariteit al grotendeels verspeeld lijkt bij uitstek de onzekerheid van de huidige wereld te weerspiegelen. Die onzekerheid sijpelt logischerwijze ook in de voorjaarsnota door. Zo begint dan ook de voorjaarsnota:
Onvoorspelbaarheid en risico’s economie'De eerste Voorjaarsnota van dit kabinet verschijnt in een tijd waarin het internationaal onrustig is'' zo opent het voorwoord van de Nota . De voortdurende oorlog in Oekraïne, verschuivende geopolitieke verhoudingen en de invoering van handelstarieven raken de Nederlandse veiligheidsbelangen en economie. Deze ontwikkelingen leiden tot onvoorspelbaarheid en risico’s voor de Nederlandse economie en overheidsfinanciën. Tegelijkertijd zien we al langer dat de Nederlandse economie met hardnekkig hoge inflatie te maken heeft. Hoewel de koopkracht in de meest recente ramingen op peil blijft, ligt de inflatie al langere tijd hoger dan het gemiddelde in de eurozone. Bijsturen economieIn die context van internationale onzekerheid en hoge inflatie, kiest het kabinet ervoor om vast te houden aan het trendmatig begrotingsbeleid als anker voor de overheidsfinanciën. Sturen op kaders is hiervan een fundamenteel onderdeel. Het beheersen van de overheidsfinanciën zorgt ervoor dat rekeningen niet doorgeschoven worden en voorkomt dat daardoor belastingen in de toekomst stijgen. Door deze traditie van trendmatig begroten was Nederland in staat om bij eerdere schokken, zoals corona en de energiecrisis, de gevolgen voor burgers en bedrijven te helpen opvangen. Infrastructuur, Gemeenten, JeugdzorgIn de Voorjaarsnota dekt het kabinet tegenvallers en zitten investeringen en ombuigingen. Zo zijn tegenvallers op onder meer asiel, de EU-afdrachten en de arbeidsongeschiktheid (WIA) verwerkt. Het kabinet investeert in defensie (1,2 miljard euro structureel) en weerbaarheid en schrapt de bezuiniging in 2026 op kinderopvang voor werkenden. Daarnaast wordt de huurtoeslag verhoogd en krijgen gemeenten de komende jaren extra geld. De Nedersaksenlijn en een aantal andere prioritaire infrastructuurprojecten in Noord-Nederland worden gerealiseerd, gedekt uit de reservering voor de Lelylijn. Om tekorten niet verder op te laten lopen, moeten ook keuzes worden gemaakt. Het kabinet kiest voor ingrepen in de sociale zekerheid via de WW en het kindgebonden budget, in de kosten voor geneesmiddelen en het beheersbaar maken van jeugdzorg. BegrotingsdisciplineDoor de genomen maatregelen ligt er hiermee een pakket waarbij het begrotingstekort en de staatsschuld dalen ten opzichte van de Miljoenennota en waarbij het inkomsten- en uitgavenkader sluiten. Dit is een belangrijke stap in het herstellen van de begrotingsdiscipline na een aantal uitzonderlijke jaren met corona en de energiecrisis. |
Hoofdpunten in het infogram voorjaarsnota
Enkele voornemens kabinet uit de voorjaarsnota Hieronder enkele voornemens van het kabinet die dus nog door de Kamer goedgekeurd moeten worden Op het terrein van Justitie en Veiligheid wil het kabinet extra middelen vrij maken voor weerbaarheid. Verder wordt de bezuiniging op de kinderopvang geschrapt en komt er geld beschikbaar voor het corrigeren van foutief vastgestelde WIA-uitkeringen. WW-duur per 2027 met 6 maanden verkort Op SZW-terrein staat daar tegenover dat de WW-duur per 1 januari 2027 met 6 maanden wordt verkort, conform het hoofdlijnenakkoord (HLA). De huidige maximale WW-duur is twee jaar Kinderopvang Een realistische invoer van het nieuwe financieringsstelsel voor de kinderopvang leidt tot incidentele vrijval van middelen. Daarbij wordt de vergoeding voor middengroepen de komende jaren stapsgewijs verhoogd. Verder wordt het kindgebonden budget (WKB) sneller afgebouwd voor de hogere inkomens. Voor gemeenten worden middelen gereserveerd om de stijgende kosten van Jeugdzorg op te vangen, terwijl voor de langere termijn maatregelen worden genomen om de regelingen meer beheersbaar te maken en de kosten te beperken. Sociale huren twee jaar bevroren De sociale huren worden twee jaar bevroren. Ter compensatie van de terug vallende huurinkomsten door de huurbevriezing wordt geld gereserveerd voor intensiveringen in de sociale huur. In 2026 wordt de huurtoeslag eenmalig verhoogd om huishoudens te ondersteunen voor de gestegen kosten van levensonderhoud. Backpay weduwen voormalige KNIL-militairen De onderwijskansenregeling in het voortgezet onderwijs wordt uit gefaseerd. 600 miljoen extra stikstofEr komt 600 miljoen extra beschikbaar voor het stikstofdossier. 2,5 miljard euro voor infra |
