Kabinet wil ondergrens stikstof ophogen

11 april 2025 door een van onze redacteuren

Bij veel economische activiteiten, zoals het houden van vee, woningbouw, infrastructuur en energieproductie, komt stikstof vrij. Een deel daarvan belandt in de natuur, waardoor voor deze activiteiten een natuurvergunning nodig is. Op dit moment geldt een nagenoeg nulgrens (0,005 mol/ha/jaar). Wetenschappersstellen dat deze extreem lage grens leidt tot schijnzekerheid. Dit blijkt uit het advies van Hordijk en de onderzoeken van TNO en de Universiteit van Amsterdam. Het is niet met voldoende nauwkeurigheid te bepalen waar zulke kleine hoeveelheden stikstof daadwerkelijk neerslaan. Met de huidige nulgrens worden ondernemers hier vervolgens wél verantwoordelijk voor gehouden.

28 gram N2

De scheikundige mol is een eenheid die staat voor het aantal deeltjes, dus het aantal moleculen of atomen. De hoeveelheid stikstof (N2 moleculen) die neerslaat wordt vaak uitgedrukt in het aan mol per hectare per jaar (mol N/ha/jaar). Een stikstofatoom heeft een 14 maal grotere massa dan waterstof. Dus heeft een molecuul N2 een 28 maal grotere massa. 28 gram stikstofgas komt overeen met 1 mol aan moleculen.

Ondergrens van 1 mol/ha/jaar

Dit vindt het kabinet onrechtvaardig. Daarom heeft professor Arthur Petersen, op verzoek van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), een wetenschappelijke onderbouwing ontwikkeld voor een ondergrens in het model. Daaruit is een ondergrens van 1 mol/ha/jaar gekomen. Stikstofneerslag onder deze waarde is zo gering dat het niet meer meetbaar is en niet met voldoende wetenschappelijke zekerheid aan een bron kan worden gekoppeld. Daarom zijn berekeningen onder deze grens wetenschappelijk gezien onvoldoende betrouwbaar voor besluitvorming over projecten.

Voorlichtingsvraag bij Raad van State

Het kabinet heeft besloten een voorlichtingsvraag bij de Raad van State (RvS) in te dienen over het instellen van een ondergrens van 1 mol/ha/jaar (mol per hectare per jaar) voor stikstofberekeningen.

Minister Wiersma (LVVN): “Met het indienen van de voorlichtingsvraag zetten we weer een stap vooruit naar realistisch en uitlegbaar stikstofbeleid. Stikstofneerslag onder 1 mol/ha/jaar is zó gering, dat het model daar geen betrouwbare uitspraken meer over kan doen. Ik wil af van de doorgeslagen modellenwerkelijkheid die ons juridisch klemzet. De rekenkundige ondergrens is wetenschappelijk onderbouwd, en we willen daarnaast waarborgen dat deze juridisch houdbaar is. Daarom vragen we nu om voorlichting van de Raad van State.”

Het voorlichtingstraject duurt doorgaans circa 10 weken. Het kabinet zal de Raad van State verzoeken deze kwestie met prioriteit te behandelen. De voorlichtingsvraag die 18 maart naar de Raad van State is verstuurd, wordt ook met de Kamer gedeeld.

Meer info: Rekenkundige ondergrens: verzoek aan de Raad van State om voorlichting

Foto's: Foto M Stebnicky px