EU-plan voor striktere terugkeer van afgewezen asielzoekers
Dinsdag heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan voor gemeenschappelijke regels voor de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers in de EU. Het voorstel voorziet gestandaardiseerde procedures, wederzijdse erkenning van terugkeerbesluiten en verbeterde regels voor gedwongen en vrijwillige terugkeer, met waarborg voor mensenrechten. Het oordeel is nu aan parlement en Raad.
Wat zijn de belangrijkste problemen bij terugkeer?
Verschillende onderling verbonden problemen ondermijnen de efficiëntie en doeltreffendheid van de huidige terugkeer- en overnameprocedures. Het huidige systeem is te complex en te versnipperd. Dit leidt tot inefficiëntie bij de samenwerking tussen de autoriteiten die betrokken zijn bij het terugkeerproces, zowel op nationaal niveau als tussen de autoriteiten van de verschillende lidstaten.
Intussen is er een behoorlijk groot aantal kansloze asielzoekers dat van land naar land min of meer onder de radar door Europa zwerft. Bovendien verlenen veel repatrianten geen volledige medewerking aan de autoriteiten. Op grond van de huidige EU-terugkeerwetgeving zijn onderdanen van derde landen niet verplicht om mee te werken aan de terugkeerprocedure. Een andere uitdaging op het gebied van terugkeer is onderduiken. Ook uitwijken naar een andere lidstaat geldt als onderduiken.
In het voorstel wordt bepaald wanneer iemand als een veiligheidsrisico geldt, bijvoorbeeld als een misdrijf van een zekere ernst is gepleegd. Deze onderdanen van derde landen zullen te maken krijgen met gedwongen terugkeer, langere inreisverboden en een afzonderlijke grond voor bewaring. Ook kunnen zij langer in bewaring worden gehouden. Deze regels weerspiegelen de regels van het onlangs aangenomen pact en die van de Schengengrenscode. Ook die regels voorzien in een specifieke aanpak van migranten die een veiligheidsrisico vormen. Het voorstel omvat ook nieuwe regels op grond waarvan de lidstaten personen in een vroeg stadium van het proces aan veiligheidscontroles moeten onderwerpen. De nieuwe regels bieden ook duidelijke waarborgen voor de bescherming van de grondrechten. |
Beter laat dan nooit
De huidige terugkeerrichtlijn dateert van 2008. Sindsdien is het migratiebeleid van de EU aanzienlijk veranderd. De Commissie heeft in 2018 voorgesteld de terugkeerrichtlijn te herzien, maar er kon geen akkoord worden bereikt tussen de medewetgevers (Raad en Europees Parlement).
De afgelopen jaren is slechts ongeveer een op de vijf personen die bevel kregen de EU te verlaten, daadwerkelijk teruggestuurd. Dit dreigt ook de uitvoering te ondermijnen van het migratie- en asielpact, dat in een efficiënt EU-terugkeersysteem voorziet om het brede migratiebeheersysteem te laten functioneren.
Burgers verliezen door deze stand van zaken het vertrouwen dat de EU in staat is om migratie rechtvaardig en doeltreffend te beheren. Dit voorstel heeft tot doel deze problemen aan te pakken door terugkeer efficiënter te laten verlopen.
Zorgen dat de nieuwe regels de rechten van de betrokkenen bij alle stappen beschermd Respect voor de grondrechten is in het voorstel verankerd. Alle stappen van de terugkeerprocedure moeten worden uitgevoerd met inachtneming van het Handvest van de grondrechten. De nieuwe regels beschermen de grondrechten van repatrianten door middel van duidelijke procedurele waarborgen, waaronder het recht om beroep in te stellen en het verbod op refoulement. Ook wordt in elke fase rekening gehouden met de belangen van het kind. De bepalingen over de bescherming van minderjarigen, onder meer over leeftijdsonderzoek, zijn afgestemd op de asielregels die onlangs in het kader van het pact zijn overeengekomen. Op operationeel niveau zorgt het voorstel voor een aantal vormen van ondersteuning, waaronder advies en eventueel re-integratieondersteuning.Waarborgen voor kinderen en gezinnen De lidstaten zullen bijzondere aandacht moeten besteden aan niet-begeleide minderjarigen en gezinnen met minderjarigen. Bij de terugkeer van minderjarigen staat het belang van het kind voorop. Het voorstel voorziet in sterke waarborgen wat betreft de voorwaarden voor bewaring van minderjarigen. Dat laatste blijft hoe dan ook een laatste redmiddel. In geval van terugkeer van niet-begeleide minderjarigen moet volgens het voorstel een vertegenwoordiger worden aangewezen, die de betrokken minderjarige vertegenwoordigt en bijstaat en namens hem of haar optreedt in het terugkeerproces. |
Het nieuwe rechtskader voor terugkeer vormt een essentieel onderdeel van de alomvattende migratieaanpak die is vastgelegd in het migratie- en asielpact.
--Foto-Defensie-S.jpg)
