Nieuwe indeling Nederlands luchtruim

03 september 2025 door een van onze redacteuren
Nieuwe indeling Nederlands luchtruim
NATO verantwoordelijkheidsgebieden. Krt. Defensie

Defensie heeft een groter aaneengesloten oefengebied nodig om te trainen met de F-35-gevechtsvliegtuigen. Zo versterkt de luchtmacht haar gevechtskracht en afschrikking en zorgt ervoor inzet gereed te zijn. Hiervoor is wel een slimmere en betere indeling van het luchtruim nodig. De plannen hiervoor stuurde het kabinet op 21 februari naar de Kamer.

Het zijn ook dit soort zaken die de enorme impact van de Russische agressie oorlog tegen Oekraïne laten zien. Een ook als het vrede wordt staat er een groter Russisch leger dan ooit sinds het eind van de Sovjet Unie. 

Het Nederlands luchtruim, de plekken waar burgerluchtvaart kan vliegen verandert erdoor, in dit geval ook met modernisering en voordelen.      

De burgerluchtvaart is onderdeel van de luchtruimherziening. Civiele toestellen vliegen in de toekomst op bepaalde plekken kortere routes. De herindeling vermindert op termijn voor de burgerluchtvaart ook de uitstoot van schadelijke stoffen en geluid op de grond in de buurt van civiele luchthavens.

Meer ruimte voor F35's 

Op dit moment trainen gevechtsvliegtuigen in het zuiden, het oosten en het noorden van het land. Dit laatste aan zee grenzende deel wordt uitgebreid, zodat er meer ruimte is voor de toestellen. De gemiddelde vlieghoogte is ongeveer 6 kilometer tijdens oefeningen, waarvan zich meer dan 80% boven zee afspeelt. De gebieden in het zuiden en oosten zijn voor deze activiteiten te klein. Ze worden daarom opgeheven voor dagelijks gebruik.

Meer ruimte is nodig om te zorgen dat de krijgsmacht gevechtsgereed is. De urgentie is groot door de veranderde geopolitieke omstandigheden en verder verslechterde veiligheidssituatie. De nieuwe indeling van het luchtruim heeft nog een ander voordeel. De luchtmacht kan daardoor grensoverschrijdend samenwerken met buurlanden tijdens bijvoorbeeld grote NAVO-oefeningen.

Burgerluchtvaart

Gelijktijdig met de uitbreiding van het oefengebied wordt de inrichting van het civiele luchtruim gemoderniseerd. Voor de burgerluchtvaart is zo kort mogelijk vliegen het uitgangspunt. Doordat de militaire oefengebieden in het zuiden en oosten niet meer worden gebruikt, hoeft de burgerluchtvaart daar niet meer omheen te vliegen.

Met de nieuwe indeling kunnen vliegtuigen in de toekomst civiele luchthavens vanaf grotere hoogte naderen, en continu dalen in plaats van trapsgewijs. Dat leidt in de buurt van die luchthavens tot minder geluid op de grond en minder uitstoot van CO2en stikstof.

Planning

Uitvoer van de plannen voor de nieuwe indeling van het luchtruim staat gepland in de periode 2028 en 2030. Tussen 2027 en 2035 worden stap voor stap de projecten in gang gezet om civiele vliegtuigen vanaf grotere hoogte continu te laten dalen. Om de luchtvaartsector daarin ervaring te laten opdoen, start er dit jaar een leertraject op een landingsbaan van Schiphol.

Complexe puzzel

Het herindelen van het Nederlandse luchtruim is complex. Wijzigingen zijn onderling sterk aan elkaar verbonden, want 1 verandering leidt vaak tot meer aanpassingen. Dat geldt ook in internationaal verband. De luchtruimstructuur van Nederland staat namelijk niet op zichzelf. Het is sterk verbonden met het luchtruim van aangrenzende landen. Daarnaast ook met het Europese en internationale civiele routenetwerk.

De plannen voor de nieuwe indeling zijn dan ook tot stand gekomen in nauwe samenwerking met Duitsland en de Europese Network Manager (Eurocontrol).

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.